1. GÄ°RÄ°Åž

1980'lerin ortalarından bu yana, batı ABD'deki ormanlarda yanmış alan miktarı ve yüksek ÅŸiddetli yangın oranı artmıştır (Westerling 2016, Parks ve Abatzoglou 2020). Bu durum, ormanların yangın kaynaklı olarak orman dışı alanlara dönüÅŸme potansiyelini geniÅŸ ölçüde artırmıştır (Coop ve diÄŸerleri 2020, Guiterman ve diÄŸerleri 2022). Bu dönüÅŸüm, vahÅŸi yaÅŸam habitatı (Ayars ve diÄŸerleri 2023), su kalitesi (Raoelison ve diÄŸerleri 2023) ve karbon stokları ile karbon tutulumu (Peeler ve diÄŸerleri 2023) üzerinde derin ve uzun vadeli olumsuz sonuçlara yol açmaktadır. Bu nedenle, gelecekteki orman yangınlarının ÅŸiddetini azaltmak, temel bir yönetim hedefi ve tarihsel olarak sık sık yanan ormanlarda yakıt azaltma tedbirlerini ölçeklendirmek için bir motivasyondur (Kalies ve Yocom Kent 2016, Williams ve diÄŸerleri 2024).

Batı ABD'deki ormanlarda yangın sıklığı ve yanmış alan miktarı arttıkça, yangın rejimleri, uzun süre yanmamış peyzajlarda yakıtlar, yangın havası ve arazi tarafından kontrol edilen rejimlerden, baÅŸlangıçtaki yangın ÅŸiddeti ve yeniden yanmalardaki yakıt toparlanma oranları tarafından kontrol edilen rejimlere geçmektedir (Buma ve diÄŸerleri 2020, Taylor ve diÄŸerleri 2021). Yüksek ÅŸiddetli orman yangınları, kuru çam ve karışık kozalaklı ormanlarda orman kaybına yol açabilir ve bu alanlar yeniden yandığında genellikle tekrar yüksek ÅŸiddetle yanma eÄŸilimi gösterir (Åžekil 1(A)).

Buna karşılık, baÅŸlangıçta düÅŸük ÅŸiddetli yangınlar yakıtları azaltır ve yeniden yanmalarda ÅŸiddet genellikle düÅŸük olur (Harris ve Taylor 2017, Coop ve diÄŸerleri 2020). Yeniden yanma peyzajlarında yangın ÅŸiddetinin kendini güçlendiren doÄŸası, kuru çam ve karışık kozalaklı ormanlar için 10–20 yıllık yangın dönüÅŸ aralıklarında ve yüksek rakımlı köknar ağırlıklı ormanlar için muhtemelen daha uzun aralıklarda en belirgin ÅŸekilde görülmektedir (Parks ve diÄŸerleri 2014, Harvey ve diÄŸerleri 2016, Harris ve Taylor 2017). Ayrıca, yeniden yanmalar arasındaki süre uzadıkça yangın ÅŸiddeti artma eÄŸilimi gösterebilir (Taylor ve diÄŸerleri 2021).

Yazının devamı için tıklayın