YUNUS YENER

TMMOB Makina Mühendisleri Odası Başkanı

Kamuoyuna yansıdığı üzere neredeyse hemen her gün bir fabrika yangını meydana geliyor. 2017 yılında en az 182 endüstriyel yangın, 2018 yılında en az 385 endüstriyel yangın olayı meydana geldi. Bu yangınlarda en az 25 kişi hayatını kaybetti, en az 72 kişi de yaralandı (Yangın oluşan işyerlerinin sadece yüzde 23’ünün unvanları basına yansıdı). Bu yangınların 107’si (yüzde 25’i) tekstil sektöründe, 71’i (yüzde 16’sı) metal sektöründe, 58’i (yüzde 13’ü) ağaç-kâğıt- mobilya sektöründe, 50’si (yüzde 11’i) plastik sektöründe, 44’ü gıda sektöründe (yüzde 10’u) oldu. Yangınların yüzde 55’i Marmara Bölgesi’nde, yüzde 14’ü Ege Bölgesi’nde; il bazında ise yangınların 157’si İstanbul’da, 23’ü Kocaeli’nde, 19’u İzmir’de, 18’i Sakarya’da, 16’sı Bursa’da meydan geldi. Yangınların yüzde 75’inin nedeni bilinmiyor.

Nedenleri bilinen endüstriyel yangınların yüzde 67’si mekanik kıvılcım, yüzde 12,84’ü elektriksel kıvılcım, yüzde 4,13’ü aşırı ısınma nedeniyle oldu. Endüstriyel yangınlar kapsamında değerlendirilmesi gereken bu yangınların, özellikle son yıllarda sıklıkla olması, konuya ciddiyetle eğilmeyi gerektiriyor. Bu noktada 4857 sayılı İş Kanunu, 6331 sayılı İş Sağlığı İş Güvenliği Kanunu vb. düzenlemelerle getirilen sistemin yangın, patlama ve iş kazaları/iş cinayetleri vakalarını önlemek üzerine kurgulanmadığını belirtmeliyiz. Getirilen kimi kurallar da kâğıt üzerinde kalıyor. İşyerlerindeki olaylarda tüm sorumluluk, eğer varsa iş güvenliği uzmanlarına yükleniyor ve bu uzmanların belirttikleri teknik gereklilikler yerine getirilmiyor.

ENDÜSTRIYEL YANGINLARA YAYGIN YAKLAŞIM SORUNLU
Ülkemizde özellikle sanayi bölgelerinde ciddi bir sorun olan yangın güvenliği problemi, medyadaki yangın haberleri ile kendini belli ediyor. Yangınlarda ve sonrasında yapılan çalışmalar, yangınların ilk tespitlere yansıyan kaynağını bulmaktan öteye gitmiyor ve çoğu zaman olay çözülmüş sayılıyor. Yaşanan can kayıpları, yangınların çevreye/ doğaya etkileri ve yaşanan maddi kayıplar ile asıl yapılması gerekenler ise göz ardı ediliyor. Endüstriyel tesislerin uygun olmayan imar planlarına, tekniğe, yönetmelik ve standartlara uygun yapılmayan pasif ve aktif yangın önlemleri sonucunda felaketler kaçınılmaz hale geliyor. Örneğin yangın için hayati önem taşıyan itfaiye araçları için tasarlanan ring hatlarının birçok firma tarafından depolama alanı olarak kapatılması, ciddi bir yangın sıçraması ve itfaiyenin müdahale edememe riskini ortaya çıkarıyor.

Yazının devamı için tıklayın