SERKAN CEYLAN

Norm Teknik Mühendislik&Satış Dpt. Ekip Lideri Makine Mühendisi, MBA

Elektrik üretim santralleri, ısı enerjisi veya kimyasal enerji gibi deÄŸiÅŸik enerji biçimlerinin elektrik enerjisine dönüÅŸtürüldüÄŸü tesislerdir. Bu santraller, içerisinde kendine özgü tehlikeleri olan belli ekipmanların bulunduÄŸu birçok farklı bölümden oluÅŸmak tadır. Algılama, alarm ve söndürme iÅŸlevlerini içeren yangın korunum sistemlerinin en etkili bir ÅŸekilde uygulanması, dikkatli bir tasarım ve kaliteli kurulumun yanı sıra tesislerde yer alan proseslerin iyi anlaşılmasını gerektiren karmaşık bir süreçtir. Bu çalışma ile elektrik santrallerinde meydana gelebilecek yangınlara karşı alınması gereken önlemlere iliÅŸkin standart ve tasarım kriterleri incelenmektedir.

ENERJÄ°

Herhangi bir hareketi yapan ya da yapmaya hazır olan kabiliyete "Enerji" denir. Enerji, iÅŸ yapma yeteneÄŸi olarak da tanımlanabilir. Enerji çeÅŸitleri arasında;

 Potansiyel enerji • Kinetik enerji • Kimyasal enerji • Isı enerjisi • Elektrik enerjisi • Nükleer enerji • Ses enerjisi • Işık enerjisi yer alır.

Enerji kaynakları, yenilenebilir enerji kaynakları; güneÅŸ, su, rüzgar, jeotermal, biyomas ve yenilenebilir olmayan (fosil kökenli) enerji kaynakları; kömür, petrol, doÄŸal gaz, nükleer olmak üzere ikiye ayrılır. Enerji, ısı (termal), Ä±ÅŸÄ±k (radyant), mekanik, elektrik, kimyasal veya nükleer enerji gibi farklı ÅŸekillerde elde edilebilir.

ELEKTRÄ°K SANTRALLERÄ°

Elektrik, bakır gibi iletken bir telin manyetik bir alan içinde hareket ettirilmesi ile üretilir. Elektrik jeneratörü, bir mıknatıs içinde dönen sarılı iletken tellerin bulunduÄŸu ve bu tellerin mıknatıs içinde dönmesiyle elektrik akımı üreten bir makinadır. Evlerimizde, iÅŸyerlerimizde, endüstride gereksinim duyduÄŸumuz büyük miktardaki elektrik enerjisini elde etmek için, elektrik jeneratörlerini döndürecek büyük güç santrallerine ihtiyaç duyarız. ÇoÄŸu güç santrali, jeneratörü döndürmek için ısı üretiminde bulunur. Fosil yakıtlı santraller ısı üretimi için doÄŸal gaz, kömür ve petrol yakarlar. Nükleer santraller de uranyum yakıtını parçalayarak ısı üretirler. Ancak bütün bu deÄŸiÅŸik tip santraller ürettikleri ısıyı, suyu buhar haline dönüÅŸtürmek için kullanırlar. OluÅŸan buhar ise elektrik jeneratörüne baÄŸlı olan türbine verilir. Su buharı, türbin ÅŸaftı üzerinde bulunan binlerce kanatçık üzerinden geçerken daha önce üretilen ısıdan almış olduÄŸu enerjiyi kullanarak, türbin ÅŸaftını döndürür. Ä°ÅŸte bu dönme, jeneratörün elektrik üretmek için gereksinim duyduÄŸu mekanik harekettir. Jeneratörde oluÅŸan elektrik ise iletim hatları denilen iletken teller ile kullanılacağı yere gönderilir.

Türbinden çıkan, enerjisi diÄŸer bir deyiÅŸle basınç ve sıcaklığı azalmış buhar ise yoÄŸunlaÅŸtırıcı (kondenser) denilen bölümde soÄŸutulup su haline dönüÅŸtürüldükten sonra, tekrar kullanılmak üzere santralin ısı üretilen bölümüne geri gönderilir. YoÄŸunlaÅŸ tırıcıda soÄŸutma iÅŸini saÄŸlayabilmek için deniz, göl veya ırmaklarda bulunan su kullanılır. Su kaynaklarından uzak bölgelerde ise santralin hemen yanında bulunan ve uzaktan bakıldığı zaman geniÅŸ dev bacalara benzeyen soÄŸutma kuleleri kullanılır. Bu kulelerin üzerinde görülen beyaz duman ise su buharıdır.

Yazının devamı için tıklayın