PROF. DR. ABDURRAHMAN KILIÇ

Kadınların hemen hemen her iş kolunda erkekler kadar başarılı olduğunu biliyoruz. Tıpta, mühendislikte, politikada erkekler kadar başarılı iken, özellikle güzel sanatlarda, eğitimde ve sivil toplum örgütlenmesinde erkeklerden daha da başarılı olduğunu görüyoruz. Cumhuriyetin ilanından sonra, her konuda profesyonel iş hayatına girmeleri için kadınlar teşvik edilmişler ve desteklenmişlerdir. [1,2]

Yıllar önce, kabadayıların arasında bir kadının bulunması ve yangınların söndürülmesi çalışmalarına katılması, günümüzde bile kuşku, hayret ve saygıyla karşılanan bir davranıştır. İstanbul'un hemen her mahallesinde ve her köyünde, gençlerin bir araya gelerek kurdukları tulumbacı takımlarında, birbirinden ilginç karakterler bulunmaktadır. Tatar Ahmet, Deligavur Angilidis, Kız Artin, Kürt İdris, Laz Bekir, Yorgancı Bilal, Çingene Cevdet, Kayıkçı Daniyel, Arap Davut, Manav Halit, Helvacı Hasan, Hamamcı İhsan gibi hemen hemen her meslekten kişiler tulumbacı takımlarında yer almıştır. [3] Bunlar arasında en ilginç tiplerden biri de “Tulumbacı Bahriye”dir. 

Tulumbacıların yaşam öyküleri, daha  çok destanlarla günümüze ulaşmıştır. Tulumbacı destanları; ayaklı mani ve destan türünde gelişmiş, ün yapmış genç tulumbacılar, kabadayılar ve külhanbeyleri için yazılmıştır. [4] Destanlarda acıklı konular ele alınır ve yürekten okunurdu, işiten pala bıyıklı, saçlı sakallı dinleyiciler arasında gözyaşlarını silenler, hatta hüngür hüngür ağlayanlar olurdu. [5] Dinleyenleri ve okuyanları etkilemek için olaylar abartılarak anlatılırdı.

Destancılardan Üsküdarlı Vâsıf Hoca (Vâsıf Hiç) ve Üsküdarlı Âşık Razi, Tulumbacı Bahriye’yi anlatan ve destan yazan halk şairleridir. Özellikle Vasıf Hoca Bahriyeyi yakinen tanıyan kişilerden biridir. Bazı olaylara bizzat şahit olmuştur. Birçok olayı da tulumbacılardan dinlemiş ve Reşat Ekrem’e aktarmıştır. Anlatılanlara göre; Tulumbacı Bahriye’nin çile dolu bir yaşamı olmuştur. 

Yazınıın devamı için tıklayın