Prof. Dr. Abdurrahman Kılıç

Japonya'da itfaiye eğitimi yaptığım sırada hocalar derslerde “Yangının söndürüldüğünden emin olun, söndüğüne karar verdikten sonra en az yarım saat olay yerinden ayrılmayın” diyorlardı. Bunu o kadar çok söylüyorlardı ki ezberlememek mümkün değildi. İstanbul İtfaiyesi’nde göreve başlayalı üç-dört ay olmuştu. İtfaiye Komuta Merkezi'nden, Kağıthane'de bir deponun yandığı anonsu yapıldı. Yakın olan ekipler olay yerine vardıktan yaklaşık yarım saat sonra Ekip Amiri yangının söndürüldüğünü haber verdi.

Ben devreye girerek, yangının söndüğünden emin olmadan olay yerinden ayrılmamalarını söyledim. Ekip Amiri cevap olarak kontrol ettiklerini tamamen söndüğünü belirtti. Bu görüşmelerden yaklaşık yarım saat sonra itfaiye Komuta Merkezi yeni bir anons yaparak aynı adreste yangın başladığını belirtti. Ekip gruba dönmüştü, yeniden olay yerine hareket etti. Ben de olay yerine gittim.

Yangın birkaç saatçalışmadan sonra söndürüldü ama depo tamamen yok oldu. Yanan yer bir kimya deposuydu. Daha sonra deponun sahibi ile görüştük çok üzgündü. Kendisine deponun sigortası yok muydu diye sordum? Deponun sigortalı olduğunu ama yeterli parayı alsa bile, kimyasal malzemeleri temin etmesinin zor olduğunu, gerçekte kimyasal malzemelerin de önemli olmadığını asıl müşterilerin önemli olduğunu, müşterileri kaybettiğini, yeniden müşterileri bulamayacağını belirtti. Birinci yangında pek bir kaybının olmadığını asıl büyük zararın ikinci yangında meydana geldiğini söyledi ve ağladı. Çok üzüldüm. Gerçekten de depo ve fabrika yangınlarında asıl kayıplar yanan malzemelerden değil, müşteri kayıplarından olmaktadır. Belli bir süre müşterilerin ihtiyaçları karşılanmadığında müşteriler başka firmalarla bağlantı yapmaktadır. Yeniden müşteri portföyü oluşturmak uzun zaman almaktadır.

Ekip Amiri’ni çağırdım ve uzun uzun böyle durumlarda ne yapması gerektiğini anlattım. Ceza vermedim. En büyük ceza yaptığı hatanın sonucunu görmesiydi. Elemanların ceza ile değil eğitimle geliştirileceğine inanıyordum. Bu amirin bundan sonra bir depo yangınında araç bekletmeden ayrılmasının mümkün olmayacağından emindim. Bağdadi duvarlarda ve depolardaki yangınlar sinsidir. Küçük bir kıvılcım çok az oksijen ile beslenerek yavaş yavaş bir canavarın büyümesi gibi büyür, birdenbire çevresini tutuşturarak yangını başlatır. Bazen pamuk deposu gibi depolarda, bir kıvılcımın beş-altı saat sonra bile yangın başlattığı görülmüştür. Yangınlarda söndüğüne karar verdikten sonra, olay yerinde en az yarım saat hatta bir saat bir araç bekletilmelidir. Söndüğünden emin olmak duman görmemek değildir, kıvılcım ihtimali olan her noktanın aktarılarak kontrol edilmesidir.