25 Şubat 2019 Pazartesi / 14:04 | TEKNİK MAKALE 204. Sayı (Ocak-Şubat 2019)

1.111 kez okundu

OLUWADAMILOLA OKUNROUNMU İnşaat ve Çevre Mühendisliği Fakültesi, Carleton Üniversitesi, Kanada

PAUL LHOTSKY CIVELEC Danışmanlık, Kanada

GEORGE HADJISOPHOCLEOUS İnşaat ve Çevre Mühendisliği Fakültesi, Carleton Üniversitesi, Kanada

GİRİŞ

Taşınabilir yangın söndürücülerin kullanılması, bir binadaki yangından korunma sisteminin önemli bir parçasıdır. Taşınabilir yangın söndürücüler, küçük yangınları daha başlangıç aşamasında henüz can ve mal emniyeti için bir tehdit haline gelmeden söndürmek veya bastırmak için kullanılan yangın güvenlik araçlarıdır. Bir binada bulunan
yanıcı maddeler, meydana gelebilecek yangının tipini belirler ve bunun sonucu olarak taşınabilir yangın söndürücünün seçimi, beklenen yangın sınıfını bastırabilmesi için önemlidir.
Bir yangın sınıfı için uygun olmayan bir söndürücünün kullanılması, yangının tehlikesini artırabilir. Örneğin; yemek odasındaki yanıcı maddeler (mobilya takımı, iç son kat boyalar ve hafif malzemeden ara bölmeler gibi) tipik olarak A sınıf bir yangın meydana getirecektir; buna karşılık mutfakta çıkabilecek bir yangın, B sınıfı olan pişirme yağı yangınını ilgilendirmektedir. Bu nedenle, birçok yangın tipine karşı kullanılabilecek bir taşınabilir yangın söndürücü bulundurmak ideal olandır. Mevcut yangın söndürücülerin bazıları iki veya daha fazla yangın sınıfı için kullanılabilmesine rağmen, bunların yangını bastırmadaki etkinlikleri ve uygulamadan sonra meydana gelecek olumsuz sonuçları da ayrı bir endişe konusudur. Örneğin, sulu söndürücüler A sınıfı yangınlardaki malzemelerde kullanılabilir, ancak elektrikli malzemeleri kapsayan yangınlarda veya yanıcı sıvılar ve malzemeler bulunan laboratuvarlarda kullanılmaları tehlike yaratabilir [1]. Benzer olarak maddelerle reaksiyona girerek kimyasal malzemeleri kirletir ve su, suya hassas malzemelere zarar verir. Bu nedenle, sadece reaktif olmayan ve sıradan yanıcı malzemelerle kullanılması büyük temizlik gerektirmeyen mahallerde kullanılması önerilmektedir. Diğer taraftan, kuru kimyevi toz söndürücü elektrikli cihazlar, yanıcı sıvılar için uygun bir söndürücüdür fakat zayıf soğutma özelliği nedeniyle mutfak yağı yangınları için uygun değildir [2]. İlave olarak kuru kimyevi tip söndürücünün çok miktarlarda kullanılması ortamdaki
görüşü azaltabilir ve büyük bir temizlik ihtiyacı çıkabilir.

Sıkıştırılmış hava köpük sistemlerinin büyük ve küçük olarak birden fazla yangın tiplerindeki yangın söndürme performansı üzerine birkaç çalışma yapılmıştır. NRC (Ulusal Araştırma Konseyi) Kanada sabit borulu sıkıştırılmış hava köpük sisteminin bir uçak hangarını, köpük-su sprinkler sistemi yerine korumada kullanılabilirliğini araştırmış [3], bunun yanında Rie ve çalışma arkadaşları [4] sıkıştırılmış hava köpük sisteminin B sınıfı yangını bastırma performansını farklı hava-sulu köpük karışım oranı olan solüsyonlarında araştırmıştır. Diğer çalışmalarda, Weinschenk ve çalışma arkadaşları sıkıştırılmış hava köpük sisteminin iç ortamlardaki yangınlarda bastırma kapasitesini araştırmıştır [5]. Köpüğün genleşme oranı mücadele edilecek yangının tipi ve büyüklüğüne özel olarak ayarlanabildiğinden, sıkıştırılmış hava köpük sistemleri değişik büyüklükteki donanım çeşitlerini korumada kullanılabilir.

Mevcut taşınabilir yangın söndürücüler yangınla mücadele içi kullanılan köpüğü hava emen nozul [6] yardımıyla yüksek basınçlarda üretirler, ancak sistemin uygulama noktasında, köpük üretimi için yangın dumanının kirlettiği havanın kullanılması nedeniyle zayıf köpük kalitesi ve yangının ortasına ulaşmada yetersiz momentum gibi birkaç sınırlamayla karşı karşıyadır. Kim be Crampton [7] manuel olarak çalışan sıkıştırılmış hava köpük sisteminin yangın söndürme performansını tam ölçekli kompartıman yangını testlerinde hortumla sadece su huzmesi ve su-köpük solüsyonu uygulamasıyla mukayese etmiştir. Test sonuçları mobil (taşınabilir) sıkıştırılmış hava köpük sisteminin diğer iki sistemle karşılaştırıldığında yangını çok daha etkin olarak bastırdığını göstermiştir. Seyyar sıkıştırılmış hava köpük sistemi uygun olarak ve doğru elemanlar kullanılarak monte edildiğinde mükemmel kalitede köpüğü yüksek momentumla üretmiştir. İlave olarak taşınabilir sıkıştırılmış hava köpük sistemli söndürücü operatörün ısıya maruz kalma süresini azaltmış ve yangın merkezindeki dikey duman bulutunu (fire plume) hava emen köpükle karşılaştırıldığında daha güçlü kararlılığı ve akış biçimi nedeniyle çok daha hızlı yenmiştir. Ancak, seyyar sıkıştırılmış hava köpük üretim sistemi yüksek basınçta kullanılan köpük solüsyonunun miktarını dikkate almaksızın yüksek basınçta çalışmıştır.

Devamı için tıklayın: http://www.yanginguvenlik.com.tr/edergi/frame.asp?mag_id=5&sayi=204

 

---