Otomatik sprinkler sistemi, endüstriyel ve ticari binalar için en sık kullanılan otomatik sprinkler sistemidir. Sprinkler sistemleri ilk kez 20. Yüzyılda New England'da o dönemlerde oldukça yaygın olan çok-katlı depo binalarında bulunan kumaÅŸ atölyelerinde kullanılmıştır.

HC KUNG 

Ph.D., FSFPE

www.fpemag.com

Otomatik sprinkler sistemi, endüstriyel ve ticari binalar için en sık kullanılan otomatik sprinkler sistemidir. Sprinkler sistemleri ilk kez 20. Yüzyılda New England'da o dönemlerde oldukça yaygın olan çok-katlı depo binalarında bulunan kumaÅŸ atölyelerinde kullanılmıştır. Bu binalarda tavanlar alçak olup, ürünler genelde ahÅŸap sandıklarda depolanmaktadır. Bu ilk sprinkler sitemleri suyun yarısını tavana ve diÄŸer yarısını da yere doÄŸru fışkırtacak ÅŸekilde tasarlanmıştır. Bu sprinklerlerin önemli bir özelliÄŸi yanıcı tavan yapısını ıslatmak ve korumaktır. 

Bu tasarım felsefesi, 1950'lerde Factory Mutual (FM)'in geliÅŸtirdiÄŸi "sprey" sprinklerinin kullanılmaya baÅŸlanması ile deÄŸiÅŸmiÅŸtir. Bu dönemde, yüksek tavan ısılarının önlenmesi ve her bir sprinklerden gelen spreyin daha geniÅŸ bir yer yüzeyi üzerinde daha verimli ÅŸekilde dağıtılması ÅŸartı ile doÄŸrudan tavana su uygulanmasının gerekli olmadığı anlaşılmıştır. Yeni sprey sprinkler tüm suyu aÅŸağı yönlendirmek üzere tasarlanmıştır. EtkinliÄŸinin baÅŸarılı ÅŸekilde uzun yıllar boyunca ortaya konulmasının ardından, sprey sprinkler 1953 yılında ABD'de Ulusal Yangından Korunma BirliÄŸi (NFPA) tarafından "standart" sprinkler olarak kabul edilmiÅŸtir. 5.6gpm/psi1/2 seviyesinde K-faktörü (boÅŸaltma katsayısı) ve 12 mm'lik nominal ağız çapına sahip olan bu standart sprinklerler o zamanki endüstriyel binalarda kullanılmıştır.

Üretim ve Depolama Uygulamalarında Dramatik DeÄŸiÅŸimler

GeçtiÄŸimiz birkaç yıl içerisinde, endüstriyel tesisler, üretim tesisleri ve depolama tesisleri ciddi deÄŸiÅŸimler geçirmiÅŸlerdir. Paketleme malzemelerinde strafor gibi plastiklerin ve kartonların artan kullanımı yangın sprinkler sistemlerinin üstesinden gelmek zorunda kaldığı yeni zorluklar arz etmiÅŸtir. Bu yeni ve hafif depolama malzemeleri depolama raflarının çok daha yüksek yerlere yapılabilmesine izin vermiÅŸ ve depolama alanlarının tasarlanma ÅŸeklini deÄŸiÅŸtirmiÅŸtir. Daha yüksek depolama rafları, üzerlerindeki malzeme yandığı zaman bir "baca etkisi" meydana getirirler ve yangının büyüme ÅŸeklini deÄŸiÅŸtirip yangın sprinklerinin iÅŸini zorlaÅŸtırırlar. Buna ilave olarak, günümüzde sık olarak kullanılan plastik malzemeler yandıklarında daha önceden kullanılan üretim malzemelerinden daha fazla ısınırlar ve bu sebeple tehlike riskini de artırırlar. 

Genel olarak, raflı bir depolama ortamındaki yangınlar hızlı büyürler, ısı yayılım oranı hızlı olur ve yüksek duman hızı ile karakterize olurlar, bu sebeple standart sprinkler için zorluklar sunmaktadırlar. Bazı durumlarda, raf düzenlemelerinde yanıcı maddeler sert raflar üzerinde depolanırlar veya depo yüksekliÄŸi ve ürünün yangına direnme seviyesi bir tavandan asılı sprinkler sisteminin etkinliÄŸinin ötesindedir. Bu durumlarda, yeterli oranda yangından korunma saÄŸlamak amacıyla raf-içi sprinklerlere gerek vardır. 

Bu zorlu koÅŸullar altında, çevredeki yanıcı maddeleri alevlenmeyecek ÅŸekilde ıslak tutmak suretiyle belirli bir tasarım alanı içinde yangının yayılma oranını kontrol etmek ve sınırlamak için yeterli miktarda suya sahip olan çok sayıda sprinkleri beslemek için standart bir sprinkler sistemi gereklidir. Sprey sprinklerin kullanılmaya baÅŸlanmasını takip eden yıllarda, her bir depolama durumu için gerekli olan sprinkler sistemi tasarım gerekliliklerinin ayrı ayrı belirlenmesinin zorunlu olduÄŸu ortaya çıkmıştır.  

1967 yılında FM, büyük ölçekli yangın testleri vasıtası ile depolama ortamlarının sunduÄŸu yangından korunma problemlerine çözüm üretmek amacıyla, büyük bir sprinkler yangın test tesisi inÅŸa etmiÅŸtir.

Makul sayıda yangın testi kullanarak gerekli olan verileri saÄŸlamak amacıyla, FM tarafından "paralellik" adı verilen bir kavram kullanılmıştır. Bu konseptte, standart bir test materyali, bir yangın sprinkleri ve bir dizi test koÅŸulu kullanılarak temel yoÄŸunluk (su akışı) talep alanı eÄŸrisi oluÅŸturulmaktadır. Bunun ardından, temel eÄŸriye paralel olan ve yeni ürün ve test deÄŸiÅŸkenlerinin tek bir noktasından geçen bir çizgi çizmek suretiyle depolanan ürünler, depolama koÅŸulları ve koridor geniÅŸliÄŸi, depolama rafı türü ve sprinkler ısı derecesi gibi sprinkler deÄŸiÅŸkenleri için ilave eÄŸriler oluÅŸturulmuÅŸtur. Bütün bu testler sırasında, alevlenme kaynağı dört sprinkler altında merkez bir noktaya konulmuÅŸtur. Tanım olarak, yoÄŸunluk/alan kuralı, belirli bir yoÄŸunluk için, belirli bir kategori içinde listelenmiÅŸ tüm sprinklerlerin performansı, üretici firması, ağız boyutu, bırakılan boÅŸluk ve basınçtan bağımsız olarak aynı olacaktır. 

Ancak maalesef, geçtiÄŸimiz yıllar içerisinde, yapılan testlerin sonuçları, farklı sprinkler modelleri ve alevlenme lokasyonlarının alan talepleri üzerinde ciddi farklılıklara yol açabileceÄŸini göstermiÅŸtir. Buna ilave olarak, geleneksel sprinkler sistem tasarımının temeli olarak kullanılmış olan yoÄŸunluk/alan kuralı modern depolama ünitesi yangından koruma sistemleri için her zaman uygun olmamaktadır. Buna ilave olarak, FM'de gerçekleÅŸtirilen "Plastik Depolama Programı"nda yapılan yangın testleri, 4.5 metre üzerindeki yüksekliklerde plastik ürünlere yönelik depolama sistemlerinin, tek başına, standart sprinklerler kullanan bir tavana yerleÅŸtirilen sprinkler sistemi ile korunamayacağını ortaya çıkartmıştır. Yangının düzgün ÅŸekilde kontrol edilebilmesi için, tavandaki standart sprinklerlerin raf-içi sprinklerler ile desteklenmesi gereklidir. Depo ürün saklama konfigürasyonu içerisinde, raf içi sprinkler sistemlerine depo operatörleri tarafından hasar verilebilme olasılığı yüksektir. Maliyet verimliliÄŸi ve depolarını ileride büyütmeyi veya yeniden yapılandırmayı hedefleyen depo sahipleri için "sadece tavandan" olan sprinklerleri kullanabiliyor olmak daha tercih edilen bir durumdur. 

Bu ihtiyaca yanıt vermek amacıyla, pazara yeni sprinkler teknolojileri çıkmıştır. 7.6 metre yükseklikte bir tavan altında, 6 metre yükselliÄŸindeki karton içindeki plastik ürünlerin korunması için 115 l/min-bar1/2 seviyesinde K-faktörüne ve 13 mm'lik nominal aÄŸza sahip olan büyük ağızlı sprinklerler geliÅŸtirilmiÅŸtir. Depolama yüksekliÄŸi arttıkça, sadece tavandan sprinkler sistemleri için yangını söndürmek daha zor olmaktadır ve sprinkler sisteminin depolanan ürünleri koruması için tavandan çok daha fazla miktarda su verilmesi gereklidir. Su kaynağındaki basınç sabit bir deÄŸer olduÄŸunda, sprinkler ağız çapının daha fazla boÅŸaltma hızı saÄŸlamak için artırılması gereklidir. 

Depo Sprinklerlerinin EtkinliÄŸinin Ölçümü

Bu süregelen zorluklara bir yanıt olarak, 1970'lerden 1990'lara kadar, Factory Mutual mühendisleri ve bilim adamları tarafından daha kapsamlı bir araÅŸtırma serisi gerçekleÅŸtirilmiÅŸtir. Bu çalışmalarda raflı depolama tesislerinde sprinkler sistemlerinin performans prensipleri araÅŸtırılmıştır. Bu araÅŸtırma programları sprinkler duyarlılığı (tepki süresi endeksi) ölçümü, sprinkler aktivasyonunun tahmini, yangın içine sprey girebilme yeteneÄŸi (gerçek gönderilen yoÄŸunluk, ADD) ve raflı depolama tesislerindeki yangınlar için yangın söndürme gereklilikleri (gerekli olan gönderilen yoÄŸunluk, RDD)'yi içermektedir. Bu bilimsel prensipler yardımı ile istenilen sprinkler etkinlik seviyesi hedeflenebilmekte olup optimal seviyede su miktarı kullanımı belirlenebilmektedir. Bu da depolarda çok farklı ürünlerin maliyet-verimli bir ÅŸekilde sprinklerler ile korunabilmesini saÄŸlamaktadır. 

Temel Kavramlar

Tepki süresi endeksi (RTI): Sprinklerin kendi yakınındaki gaz ısısı ve süratine olan tepki duyarlılığının ölçümü

Sprinklerin harekete geçme anında yangın boyutunun tahmin edilmesi: Duman bulutu ve tavan jet akışı korelasyonları kullanılarak duman bulutu, tavan jet akış ve sprinkler tepkilerinin belirlenmesi.

Gerekli  gönderilen yoÄŸunluk (RDD): Yangını söndürebilmek için yanan bir alanın üst kısmına gönderilmesi gereken su akış hızı.

Gerçek gönderilen yoÄŸunluk (ADD): Duman bulutu içerisine girmekte olan bir yanan alanın üst yüzeyine sprinkler tarafından gönderilen gerçek su akış miktarının ölçümü. ADD su damla boyutuna, sprey ÅŸekline, boÅŸaltma hızına ve yaÄŸmur boyutuna baÄŸlıdır. 

"Büyük Damlalı" Sprinklerin GeliÅŸtirilmesi 

Büyük ağızlı bir sprinklerin, üzerine su gönderemeyeceÄŸi bir yükseklik olan 6 metre yüksekliÄŸe varan plastik ürünler depolanan, 9.1 metre yüksekliÄŸe ulaÅŸan depolarda yangından koruma saÄŸlama ihtiyacına bir yanıt olarak 1970'lerin ortalarında "büyük damlalı" sprinkler geliÅŸtirilmiÅŸtir. Bu sprinkler, 13 mm'lik ağız çapına ve 157 l/min-bar1/2 K-faktörüne sahip sprinklerlere kıyasla, 26 mm‘lik nominal ağız çapına ve 157 l/min-bar1/2 seviyesinde K-faktörüne sahiptir. Belirli bir boÅŸaltma basıncında, bu büyük damlalı sprinkler standart sprinklere kıyasla daha büyük miktarda su ve daha büyük damla boyutları saÄŸlamış ve beklenen daha üstün performansı ortaya koyabilmiÅŸtir. Büyük damlalı sprinkleri tasarlamak için ADD ölçümleri kullanılmıştır. "Büyük damlalı" bir sprinkler sisteminin tasarım amacı belirli bina ve ürün sınıfı, depolama yüksekliÄŸi ve depolama gereklilikleri için en düÅŸük basınçta çalışan en az sayıda sprinkler saÄŸlamaktır. Bu yaklaşım geleneksel yoÄŸunluk/alan yaklaşımından (sprinkler çalışma alanı üzerinde sprinkler su akış yoÄŸunluÄŸu) farklıdır ve sprinkler operasyon alanı arttıkça sprinkler tasarım yoÄŸunluÄŸunun (sprinkler boÅŸalma basıncı) azalmasına izin verir. Sprinkler spreyinin ADD'si, sistemin etkinliÄŸinin artık sürdürülemeyeceÄŸi bir seviyeye düÅŸebilir. 

Erken Bastırma Hızlı Tepkili Söndürme Sprinklerlerin Ortaya Çıkışı

1980'lerde, bir baÅŸka teknoloji geliÅŸtirilmiÅŸtir: Erken Bastırma Hızlı Tepkili (ESFR) sprinklerler. Bu yeni sprinkler sınıfı, bir yandan 9.1 metre yüksellikte bir tavan altında 7.6 metreye kadar ulaÅŸan karton içinde plastik ürünlerin yangından korunmasını saÄŸlarken RDD'den daha yüksek bir ADD saÄŸlamak üzere geliÅŸtirilmiÅŸtir. Sprinklerde hızlı tepki linki kullanılmıştır. Bu sebeple, ESFR sprinklerleri bir yangına baÅŸlangıç aÅŸamasında müdahale edecek ve yangını söndürebilmek için büyük miktarda su boÅŸaltacak ÅŸekilde tasarlanmıştır. Birinci nesil ESFR sprinklerler 18 mm'lik ağız çapına ve 200 l/min-bar ½ seviyesinde K-faktörüne sahiplerdir. EFSR teknolojisi popüler hale gelmiÅŸ ve sıradan yanıcı maddelerin (NFPA'da tanımlanan ÅŸekilde sınıf I-IV ürünler ve karton içine yerleÅŸtirilmiÅŸ geniÅŸletmiÅŸ plastik) depolama sistemlerinde yangın olarak kullanılmaya baÅŸlanmıştır. 1990'lı yıllarda, K14.0 ESFR sprinkler depoların yangından korunması anlamında popüler bir teknoloji haline gelmiÅŸtir. K14 ESFR sprinklerlerin piyasaya çıkışından kısa bir süre sonra, ESFR teknolojisini daha büyük yangınlarda kullanma yönünde bir arzu ortaya çıkmıştır. Bu daha büyük yangınların sundukları zorluklar, daha büyük tavan ve depolama yüksekliklerinden kaynaklanmıştır ve bunlar K14 ESFR sprinklerin ilk baÅŸlangıçta tasarlanmış olan yangından koruma hedeflerinin ötesinde olmuÅŸtur. Takip eden 10 yılda, daha büyük yangın tehlikeleri ile mücadele edebilmek için, 16.8, 22.4 ve 25.2 (240, 320 ve 360 l/min-bar1/2) gibi yüksek K-faktörlerine sahip ESFR sprinklerler geliÅŸtirilmiÅŸtir. Tahmin edilen ÅŸekilde, sprinkler aÄŸzı ne kadar büyük olursa, sprinklerin çıkarttığı damlaların boyutları da o kadar büyük olmaktadır. K25.2 ESFR sprinkleri 12 metre yüksekliÄŸe ulaÅŸan karton içinde plastik ürünlerin bulunduÄŸu 13.7 metre yükseklikte tavana sahip depolarına korunması amacıyla geliÅŸtirilmiÅŸtir. 

Depo Sprinklerlerinin Sınıflandırılmaları

ESFR'nin ötesinde, sprinkler sınıflandırmaları kontrol modunu (yoÄŸunluk/alan) (CMDA) ve kontrol modunu (spesifik uygulama) (CMSA) içerecek ÅŸekilde geniÅŸletilmiÅŸtir. CMDA 280 metrekarenin üzerinde alana sahip bir bölgeye boÅŸaltılan suyun yoÄŸunluÄŸunun hesaplanmasına dayalı bir sistem tasarım modelidir. Bu yaklaşım 7.6 metreye kadar olan tavan yükseklikleri ile sınırlıdır. Kontrol modu sprinklerlerinin K-faktörleri arasında 5.6, 8.0, 11.2, 14, 16.8 ve 25.2 gpm/psi1/2 (80, 115, 160, 200,240 ve 360 l/min-bar1/2) vardır. Artan K-faktörü ve sprinkler ağız boyutuyla, kapsama alanında artış vardır. CMSA sprinkler sistemleri, belirli bir bina için minimum basınçta çalışan en az sayıda f saÄŸlamak üzere tasarlanmışlardır. Büyük damlalı sprinkler ilk CMSA sprinklerdir. Bu sınıfın oluÅŸturulmasından sonra, 16.8, 19.6 ve 25.2 gpm/psi1/2 (240, 280 ve 360 l/minbar1/2) seviyesinde daha yüksek K-faktörleri geliÅŸtirilmiÅŸtir. 

Yakın Zamandaki Depo Sprinkler Yenilikleri -Daha Hızlı Her Zaman Daha İyi Değildir-

Günümüzde, sistem tasarımcıları ve taÅŸeron firmalar tipik bir ÅŸekilde raflı depo sistemlerindeki yangınlar üzerinde sprinklerlerin yangın söndürme performansını sadece "hızlı-tepkili" sprinklerler ile özdeÅŸleÅŸtirmektedirler. Her ne kadar bir hızlı-tepkili sprinkler standart bir sprinklere kıyasla yangına daha erken müdahale etse de (su damlalarının yangın dumanı içerisine daha kolay girip yanan yakıta kolayca ulaÅŸmasını saÄŸlayarak), hızlı-tepki tek başına bir sprinkler sisteminin yangını söndürmesi için yeterli deÄŸildir. Daha da önemlisi, ADD'nin RDD'den daha büyük olması gereklidir. Bu durumda, daha iyi bir yangın söndürme performansı beklenebilir. 

Sprinkler performansı üzerine gerçekleÅŸtirilen bilimsel çalışmalardan elde edilen sonuçlar ışığında, yeni bir büyük K-faktörlü standart-tepkili sprinkler geliÅŸtirilmiÅŸtir ve bu sistem 12 m yüksekliÄŸe kadar olan tavanların altında istiflenmiÅŸ olan karton içindeki plastik ürünlerde çıkan yangınları söndürebilmektedir. Bu sprinkler modeli 25 mm aÄŸza ve 360 1/min-bar1/2 K-faktörüne sahip bir asılı sprinklerdir. Sprinklerin ısı derecesi 71°C'dir ve 235 (ft-s)1/2 (130 m1/2-s1/2) seviyesinde Tepki Süresi Endeksine (RTI) sahiptir. Bu yüksek K-faktörlü sprinklerden elde edilen büyük damlalar, suyun yangın dumanı içerisine girebilme yeteneÄŸini arttırmaktadır. Yapılan bir dizi yangın testi standart tepkili K 25.2 gpm/psi1/2 (360 l/min-bar1/2) sprinklerin, 12 metreye kadar yükseklikte tavanlara sahip olan depolarda yangına karşı koruma saÄŸlama anlamında ESFR sprinklerler kadar etkili olabileceÄŸini göstermiÅŸtir. Bunun sebebi de her iki ESFR sprinklerinin ve yeni sprinklerin aynı yangın senaryosu ile test edilmiÅŸ olmasıdır. Åžekil 1 ve 2'ye bakınız. Yeni sprinklerin performansına dayanarak, FM Global, sprinklerini, ESFR sprinklerler ile aynı tasarlamıştır. Bu sprinklere "12 ağızlı" tasarım uygulanmış ve ESFR sprinklerler ile aynı hortum akış seviyesi ve su tedarik süresi saÄŸlanmıştır. Fiziksel tıkanıklıklar ve tavan unsurları anlamında aynı sprinkler kurulum kuralları hem EFSR sprinklerlere hem de yeni sprinklere uygulanmıştır. Ancak yeni sprinkler ESFR sprinkler olarak deÄŸil CMSA sprinkler olarak sınıflandırılmaktadır çünkü bu sprinkler bir hızlı-tepki baÄŸlantısı kullanmamaktadır. 

Bu tür bir teknoloji, geleneksel bir ESFR teknolojisine kıyasla daha düÅŸük uç-kafa basıncı sunabilmektedir ve depolama uygulamaları anlamında bir tasarım seçimi olarak ESFR'nin yerini almak üzere konumlandırılmıştır. Geleneksel ESFR ürünlerine kıyasla, bir alt-uç kafa basınçlı sistem boÅŸaltma basınç gerekliliklerini 9.1-12.2 m'lik tavanlar için %25-40 oranında azaltırken, 9.1 metreye kadar olan tavanların boÅŸaltma basınç gerekliliklerini %25 ila 70 oranında azaltabilmektedir. Bu yeni depo sprinkler sisteminin azaltılmış kafa-basıncının bir faydası da boru çaplarının azaltılması ve hatta ÅŸebeke suyu basıncının yeterince yüksek olması durumunda, pompa gereksinimini ortadan kaldırmasıdır. Bu da malzeme ve iÅŸçilik anlamında tasarruf saÄŸlamaktadır. 

Önümüzdeki On Yıl

Sprinkler türlerinin giderek çeÅŸitlenmesi ve alt-kategorilerinin artması, kafa karıştırıcı ÅŸekilde çok sayıda yangından korunma çözümlerinin ortaya çıkmasına yol açmıştır. Buna ilave olarak, her bir sprinkler sınıfı için mevcut olan karmaşık kurulum yönergeleri tasarım alanını daha da karmaşık hale getirmektedir. 2010 yılının baÅŸlarında, FM Global, depo sprinkler sistemlerine yönelik sistem tasarımı ve kurulumuna yönelik kuralları belirleyen Veri Tabanlarını güncellemeye baÅŸlamıştır. Burada amaç sprinkler sınıflandırmaları konusundaki çeÅŸitliliÄŸi azaltmak ve sistem tasarım kurallarını sprinklerin geleneksel isimlerine deÄŸil sprinklerin performansı üzerine dayandırmaktır. Bu sebeple, sistem performansı anlamında daha fazla tutarlılık elde edilebilecektir. Sprinklerlerin yangın söndürme veya kontrol performansları farklı sprinkler özelliklerinin sprinkler özelliklerinin birleÅŸimine dayanmaktadır. Sprinklerin yönlendirmesi (asılı veya dik), sprinkler deflektör tasarımı, spreyin medyan çapı, sprinkler duyarlılığı (RTI) ve ısı derecelendirmesi. FM Global'ın yeni Veri Tabanları sistem tasarım kurallarını sprinkler ile baÄŸdaÅŸlaÅŸtırılmış isimler yerine sprinklerin performansı üzerine dayandırmaktadır. Bu sprinkler performansı öngörülebilmektedir ve sistemin parametrelerine dayalıdır. Depolama alanlarının tasarımı geliÅŸmeye devam ettikçe, artan zorlukları karşılamak üzere yeni teknolojiler de pazara sürülmeye devam etmektedir. 

H.C. Kung Victaulic'de çalışmaktadır.

Referanslar

1. Richardson, K. (Ed.) History of Fire Protection Engineering, National Fire Protection Association, Quincy, MA, 2003. 

2. Yao, C., "Overview of Sprinkler Technology Research," Proceedings of the Fifth International Symposium on Fire Safety Science, International Association for Fire Safety Science, London, 1997. 

3. Yao, C., "Applications of Sprinkler Technology – Early Suppression of High-Challenge Fires with Fast-Response Sprinklers," Special Technical Testing Publication 882, American Society for Testing and Materials, West Conshohocken, PA, 1985. 

4. Heskestad, G. & Smith, H., "Plunge Test for Determination of Sprinkler Sensitivity," Technical Report, FMRC J. I. 3A1E2.RR, Factory Mutual Research Corporation, Norwood, MA, 1980. 

5. Heskestad, G., "Engineering Relations for Fire Plumes," Fire Safety Journal 7: p.25-32, 1984 

6. Yu, H., Lee, J. & Kung, H.C., "Suppression of Rack Storage Fire by Water," Proceedings of the Fourth International Symposium on Fire Safety Science, International Association for Fire Safety Science, London, 1994. 

7. Chan, T., Kung, H.C., Yu, H., & Brown, W.R., "Experimental Study of Actual Delivered Density for Rack-Storage Fires," Proceedings of the Fourth International Symposium on Fire Safety Science, International Association for Fire Safety Science, London, 1994. 

8. NFPA 13, Standard for Installation of Sprinkler Systems, National Fire Protection Association, Quincy, MA, 2007. 

9. Kung, H.C., Lee, S., Ide, S. R.and Ballard, R. J., "Full-scale Fire Test Performance Evaluation of Victaulic Model LP-46 Low Pressure Storage Sprinkler," Victaulic Company, Easton, PA, 2008.