SEZER ASLAN

Yangın Eğitim Uzmanı ve Danışman

National Fire Protection Association (NFPA) Üyesi 

Son zamanlarda yazılı ve görsel basında yer alan otobüs yangınları ile ilgili haberler gündeme oturdu ve nedenleri konusunda yöneltilen sorulara cevap olmak üzere birçok görüş ortaya atıldı. Aşağıdaki yazımda otobüslerin üretildiği tesislerde gerek imalat sırasında, gerekse imalat sonrası araç ve firma sahiplerinin modifiye adıyla yaptıkları birtakım değişikler ötürü otobüs yangınlarına neden olabilecek muhtemel unsurlardan bahsedeceğim. Şu an trafikte olan, 2005 model ve üzeri M2 ve M3 kategorisindeki araçlar (9 yolcu ve üzeri taşıyan şehir içi ve şehir dışı araçlar ile ilk defa Tip onayı alınarak imal edilecek araçlar) için 01/11/2012 tarihinden itibaren “Otomatik Yangın Algılama ve Alarm Sistemleri”, 26.06.2012 tarihli Resmi Gazete’de yayınlanan Araçların İmal, Tadil ve Montajı Hakkında Yönetmelik (AİTM) ile zorunlu hale geldi. Bu durumda, araçta olası bir yangın çıkması halinde yönetmelik gereği kurulmuş olması
gereken sistem, yangını algılayıp ikaz ve alarm verecektir. Ancak, yönetmelik alınacak olan önlemlerin nasıl olacağı konusunda detay verilmiyor ve uygulamada denetlenmiyor.

1- Türkiye’de otobüs yangınlarında görülen artışın sebepleri arasında, birinci sırada 10 numara yağın yakıt olarak kullanılmasından kaynaklanan yangınlar geliyor. Eğer bir kaza anında, araç kolaylıkla tutuşabiliyor ve kısa bir süre içerisinde alev topuna dönüşüyorsa bunun nedeni, araçta yakıt olarak kullanılan 10 numara yağ ve bunun türevleridir. Ucuz diye sürücüler tarafından tercih edilen bu kalitesiz mazot-motorinin “Parlama Noktası” denilen ve en az 55 derece olması gereken alevlenme noktası daha düşük oluyor, 20 ile 30 derece arasında olduğu durumlarda da yangınlara sebebiyet veriyor. Standartlara uygun motorin, yani mazot, normal olarak patlamaz yani yanmaz (Yakıtın ısısının yükselmesi ve motora püskürtüldüğünde kolayca yanma olması için mazot-motorin kullanan motorlarda ön ısıtma odası bulunur). Oysa bu ürün patlıyor. Bunun nedeni bu tip kalitesiz yakıtların düşük parlama noktasıdır. Bu nedenle araçlara ilave edilecek olan yangın algılama ve alarm sistemlerinin araçlardaki yangınları önleyebilmesi imkansız. Öncelikle 10 numara yağın araçlarda kullanılmasının engellenmesi gerekiyor.

2- Otobüsleri sigortalama işlemi sırasında, sigorta şirketlerince poliçelerinde yangın algılama ve söndürme sistemlerini poliçe kapsamına dahil edilmesi mecburiyeti getirilmeli. Otobüslerde fenni muayenelerde yangın alarmının olmayışı hafif kusur kabul ediliyor bu da aracın trafiğe çıkmasına engel olmuyor.

Yazının devamı için tıklayın