
Kağıt Üretim Fabrikalarında Yangın Risk Analizi Değerlendirmesi![]()
Sezer Aslan Her gün kağıttan yapılmış bir ÅŸeye dokunuruz. İnternet sipariÅŸimizi aldığımız kutu, yazıcıya koyduÄŸunuz kağıt, mısır gevreÄŸinizin bulunduÄŸu karton ve daha birçok ÅŸey. Kağıt artık hafife aldığımız bir ÅŸey, ancak kağıt yapmak bazen milyarlarca dolar deÄŸerinde olan büyük üretim tesisleri gerektiren karmaşık bir iÅŸlemdir. Üretim tesislerinin kaybı riskleri, temelde aÄŸaçları (çoÄŸunlukla kullanılan ham madde) kullanılabilir elyafa parçalamak ve ardından aÅŸina olduÄŸunuz o kağıt tabakasını oluÅŸturmak için mekanik olarak manipüle edilen mekanik/kimyasal bir iÅŸlem olan çeÅŸitli ÅŸekillerde ortaya çıkar. Peki kağıt üretimi yapılan tesislerde yangın çıkarma ihtimali olan riskler nelerdir ve bu riskler için ne gibi önlemler alınabilir. AÅŸağıdaki yazımızda bu konulara deÄŸinilmiÅŸtir.
Yanıcı Tozlar : Kağıt yapım sürecinin hemen hemen her aÅŸamasının bir yan ürünü yanıcı tozdur. AÄŸaçların kabuklarının soyulup, kesilip kullanılabilir odun parçalarına dönüÅŸtürüldüÄŸü odun yığınından, hamur ve kabuk haline getirilecek parçaların iÅŸleme santraline taşınmasına, hamur haline getirilip kağıt rulolarına dönüÅŸtürüldüÄŸü kağıt makinelerinden ruloların levhalara veya diÄŸer kağıt formlarına dönüÅŸtürüldüÄŸü dönüÅŸtürme alanına kadar birçok yerlerde yangın riski muhtemeldir. Nakliye kamyonlarında ve tren taşımacılığında üretim tesislerine boÅŸaltma sırasında, depolama silolarında ve malzeme elleçleme ve iÅŸleme ekipmanlarını içeren mısır veya benzeri niÅŸasta gibi diÄŸer yanıcı tozların kullanımını içerir. Yanıcı toz üreten, iÅŸleyen ve kullanan tüm ekipman ve iÅŸlemler tanımlanmalı ve yanıcı toz patlaması riskini belirlemek için bir Toz Tehlike Analizi yapılmalı ve bu bilgiler yanıcı toz patlamasına maruziyeti azaltmak veya ortadan kaldırmak için önlemler almak üzere kullanılmalıdır. NFPA 652, NFPA 654 ve NFPA 664 gibi belgeler yanıcı tozlara maruziyetin neler olduÄŸunu açıklamaktadır. Otomatik sprinkler sistemleri, patlama havalandırması ve muhtemelen sabit yangın/patlama bastırma sistemleri ile donatılmış toz toplama ve ayırma sistemleri gibi koruyucu sistemler, toz süreçlerini tesisin geri kalanından ayırma yöntemleri ve temizlik ve taşıma prosedürleri gibi prosedürel gereklilikler dikkate alınmalıdır. Yanıcı toz maruziyetinin bir diÄŸer biçimi, kağıt makinesi muhafazasının içinde kağıt tozu birikmesidir. Normalde kağıt makinesi davlumbazı olarak adlandırılan bu muhafaza, ısıtılmış buhar tamburlarının buhar sisteminden ve küçük yaÄŸ sistemi sızıntılarından kalan yaÄŸdan kaynaklanan neme maruz kalan kağıt tozunu biriktirir. Bu kağıt tozunun davlumbazda birikmesine izin verilirse, bu kalıntıyı içeren bir yangın, kurulu sprinkler sistemlerinin çalışmasını hızla aÅŸarak yayılabilir. Kağıt makinesi davlumbazının her yerine otomatik sprinkler takılması, iyi bir temizlik ve sürekli bakım, bu maruziyeti ele almada birincil koruma ve yangın önleme önlemleridir.
Isı Transferli Sıcak Yağ Rulo Sistemleri :
Hidrolik sistemler:
YaÄŸlama Sistemleri :
TutuÅŸabilir Sıvılar ve DiÄŸer Kimyasallar: EndiÅŸe duyulan iÅŸlem içi depolama, sürekli kağıt tabakasının "Ana Rulolar" adı verilen büyük kağıt rulolarına sarıldığı kağıt makinesinin çıkış ucundadır. Bu rulolar yaklaşık 20 ton ağırlığındadır ve daha küçük rulolar halinde kesilmeyi bekleyerek yatay olarak sehpalarda veya zeminde depolanır. Bu rulolarda yangınlar meydana gelmiÅŸtir ve çatı seviyesindeki sprinkler koruması normalde ruloların yaklaşık 30 ila 50 ft (9 ila 15 metre) üzerinde olduÄŸundan kontrol edilmesi çok zor olabilir. Bu durumlarda yangını kontrol etmenin birincil yöntemi manuel yangın söndürmedir. Bu ana rulolar, ya kağıt tabakalarına dönüÅŸtürülen ya da kullanımları için müÅŸterilere gönderilen daha küçük boyutlu rulolara kesilir.BitmiÅŸ ürünler öncelikle rulo kağıt depolama ve oluklu mukavva kutularda kağıt ürünlerinin depolanmasıdır. Rulo kağıt, otomatik yangın söndürme korumasının bu depolama için birincil koruma yöntemi olduÄŸu en zorlu yangın türlerinden birini sunar. Kağıdın ağırlığı ve kaplaması, depolama yapılandırması, depolama yüksekliÄŸi ve diÄŸer deÄŸiÅŸkenler nedeniyle Sprinkler sistemi tasarımı, tabandan uygulanmalıdır. Bu sprinkler sistemleri, nispeten yüksek çalışma basınçlarında büyük su deÅŸarj kapasiteleri gerektirir. PaketlenmiÅŸ kağıt ürünleri Sınıf 3 emtia olarak kabul edilir ve NFPA kod gerekliliklerine göre korunabilir. Açık alanlardaki depolama alanları neredeyse tamamen korumasız durumdadır çünkü açık bir alanda geleneksel yangın alarmları uygulamak neredeyse imkansızdır. Duman, alarmı çalıştırmadan kısmen kapalı bir yapıdan kolayca kaçabilir ve geleneksel sistemler açık alanlar için bile inÅŸa edilmemiÅŸtir. ÖrneÄŸin, balyaları ve makaraları doÄŸrudan bir kağıt fabrikasının dışında depolamak belirli bir risk oluÅŸturur. Bu malzemeler son derece yanıcıdır, ancak genellikle geleneksel bir yangın sisteminin kapsama alanının dışında depolanırlar. Binaya yakın olmaları, dışarıda baÅŸlayan bir yangının tesis genelinde hızla yayılabileceÄŸi ve alarm sisteminin yanıt süresinin gecikeceÄŸi anlamına gelir. Özellikle otomatik bir deponun bulunmadığı durumlarda makaraların depolanması için bir dizi genel kriter izlenir. Özellikle otomatik bir deponun bulunmadığı durumlarda makaraların depolanması için bir dizi genel kriteri izleyeceÄŸiz. Åžöyle ki: makara çapı ne kadar büyük olursa istifleme yüksekliÄŸi de o kadar yüksek olur; Makara geniÅŸliÄŸi ne kadar küçük olursa istifleme yüksekliÄŸi de o kadar düÅŸük olur. Yaklaşık maksimum 7,50 metrelik bir yükseklik belirlenir ve makara yığınının tepesi ile deponun tavanı arasında yeterli bir serbest mesafe bırakılır veya bu mümkün deÄŸilse, mevcut istifleme ekipmanının kapasitesine göre belirlenir. Kağıt bobinleri hemen kullanılmayacaksa orijinal ambalajında, tercihen palet üzerinde ve dik konumda depolanmalıdır. Malzemeyi asla yere koyulmamalı. Yüzeyleri plastik veya diÄŸer neme dayanıklı malzemelerle kaplanmış paletlerin üzerine yerleÅŸtirilmelidir. Üretim sürecinde daha sonra kullanılacak ÅŸekilde ana rulolar bir makine sayesinde makaralara sarar. Bir makara genellikle yüksek hız koÅŸullarında, örneÄŸin kağıdın bir kağıt makinesinden veya kaplayıcıdan geldiÄŸi durumlarda kullanılır. Deponun pencereleri küçük ve yüksek olarak ayarlanmalıdır. Kağıt ruloları ise yerden en az 25 mm yükseklikte ve duvardan uzakta istiflenmelidir.
Dikey İstifleme:
Yatay veya Döner İstifleme:
Kağıt yangınları tehlike açısından ciddi bir risktir. Yangın ilk önce kağıdın içinde yanmaya baÅŸlar ve buna smoldering (için için yanma) yangın denir ve ilk aÅŸamada duman veya alev oluÅŸmaz. Sonraki aÅŸamada duman oluÅŸmaya baÅŸlar ve alev fazına geçiÅŸ çok hızlı gerçekleÅŸir. Sonrasında yangın geometrik hızla büyür ve tehlike yaratır. Atık kağıt sahaları, kağıt depolama alanları, yüksek sıcaklıklı makine alanları tesiste yangının baÅŸlayabileceÄŸi yerlerdir. Kağıt yangınlarını çok erken tespit etmek ve hızlı müdahale etmek esastır. Aksi takdirde durdurulması veya kontrol altına alınması kolay olmayan boyutlara hızla ulaşır. Kağıt ve odun üretim tesislerinde smoldering yanmanın erken tespiti için özel tespit sistemlerine ihtiyaç vardır. Hızlı tespitten sonra yangın otomatik su, köpük veya gaz söndürme sistemleri ile söndürülmeli veya kontrol altına alınmalıdır. Kağıt bobinleri hemen kullanılmayacaksa orijinal ambalajında, tercihen palet üzerinde ve dik konumda depolanmalıdır. Malzemeyi asla yere koyulmamalı. Yüzeyleri plastik veya diÄŸer neme dayanıklı malzemelerle kaplanmış paletlerin üzerine yerleÅŸtirilmelidir. Üretim sürecinde daha sonra kullanılacak ÅŸekilde ana rulolar bir makine sayesinde makaralara sarar. Bir makara genellikle yüksek hız koÅŸullarında, örneÄŸin kağıdın bir kağıt makinesinden veya kaplayıcıdan geldiÄŸi durumlarda kullanılır. Deponun pencereleri küçük ve yüksek olarak ayarlanmalıdır. Kağıt ruloları ise yerden en az 25 mm yükseklikte ve duvardan uzakta istiflenmelidir.
Çevre KoÅŸulları SICAKLIK 20°C - 24°C BAÄžIL NEM %45 - %55 Ayrıca güneÅŸ ışığına maruz kalmanın kağıdın kalitesini etkileyebileceÄŸini unutmamak önemlidir. GüneÅŸ ışığı, kağıttaki lignin (lignin doÄŸal bir polimer veya çimento olarak görülebilir) veya boyalar gibi bazı moleküllerde reaksiyonları tetikleyebilir ve bu da kağıdın renginde deÄŸiÅŸikliklere neden olabilir. Bu nedenle kağıt makaraların doÄŸrudan güneÅŸ ışığına maruz kalabileceÄŸi yerlerde saklanmaması önerilir.
Kağıt Rulosu Taşıma ve Depolaması En İyi Åžekilde Nasıl Organize Edilir? Tutucuların bıçakları, makaranın çoÄŸunu, dışarı çıkmadan saracak kadar büyük olmalıdır (1,9 metre çapında ve 1,2 metre geniÅŸliÄŸindeki makaralar için yaklaşık 25 cm geniÅŸlik x 100 cm yükseklik) ve makarayı kavrayabilmek için doÄŸru dokuya sahip olmalıdır. Üzerinde iz bırakmadan iyice kavramalı. Kelepçelerin uygun çalışma basıncı makaraların ağırlığına baÄŸlı olacaktır ancak 2.000 kg ile 3.000 kg arasındaki makaralar için kelepçelerde 180 bar basınç kullanılması gerektiÄŸi düÅŸünülmeli. Çok fazla basınç makaranın iç mandrelini (bir tornada iÅŸlenecek bir iÅŸ parçasını kavrayan flanÅŸlı veya konik veya diÅŸli bir çubuk) deforme edebilir, çok az basınç ise makaranın kaymasına ve düÅŸmesine neden olabilir. Makara taşıma iÅŸlemi bu göreve uygun ekipman kullanılarak gerçekleÅŸtirilmelidir. İdeal ekipman, kıskaç bıçaklarının eksenlerinin makaranın köÅŸegeniyle çakışması için tüm makarayı saracak kadar büyük kıskaçlara sahip olmalıdır. Güvenlik iÅŸaretleri asgari saÄŸlık ve güvenlik sinyalizasyon hükümlerine uygun olarak iÅŸaretlenecektir. KavÅŸaklarda forkliftlerin hareketi nedeniyle güvenliÄŸin tehlikeye girebileceÄŸi durumlarda, forklift çatal uçları görünebilir ÅŸeklinde düzenlenebilir ve görüÅŸ alanlarını artırmak için kavisli aynalar yerleÅŸtirilebilir. Ayrıca güvenliÄŸi garanti altına almak için makaralar ile duvarlar arasında minimum bir ayrım oluÅŸturulacaktır. Depolara eriÅŸim saÄŸlayan yaya koridorları iÅŸaretlenecek ve yeterli ÅŸekilde sınırlandırılacaktır. KAÄžIT ÜRETİM TESİSLERİNDE YANGIN ÖNLEMİ İÇİN ÇÖZÜMLER Kızılötesi (IR) Alev dedektörleri deÄŸirmenleri korur ve kıvılcımların ve sıcak parçacıkların kızılötesi tespiti ile filtreler. IR dedektörler, alevin yanma sürecinde yaydığı kızılötesi ışımayı algılar. IR dedektörler, alevin karakteristik kızılötesi spektrumunu analiz eder ve bu sayede alevi tespit edebilir. Bu dedektörler, alevin oluÅŸturduÄŸu iyonizasyon akımını ölçerek çalışır. Isı kaynakları su spreyi, CO2 veya su sisi bastırma kullanılarak söndürülür. Kızılötesi (IR) Alev dedektörleri, hızlı alev algılama ve su sisi bastırma özelliklerini içeren Hızlı Bastırma Sistemidir ve üretim zincirindeki en deÄŸerli halkalardan birinin optimum ÅŸekilde korunmasını saÄŸlar. Kızılötesi (IR) Alev dedektörleri kağıt fabrikalarını korur ve kıvılcımları ve sıcak parçacıkları IR radyasyon algılama ile filtreler ve su spreyi, CO2 ile izolasyon veya su sisi bastırma kullanarak söndürür. Kağıt fabrikaları, kurutucular, deÄŸirmenler ve filtreler gibi yangın veya patlamalara yatkın birkaç alan içerir. Bir yangın çıkarsa, hızla yayılabilir ve makinelere ve tesise önemli hasar verebilir. Hem kağıt hem de paketleme endüstrilerinde bulunan kurutucular, kağıt fabrikalarında yangınlara sebep olabilir. Bu tür yangınlar meydana geldiÄŸinde, çok büyük maddi hasarlara neden olabilir. Ayrıca, kağıt hamuru fabrikası avlularında, odun yongalarını taşıyan uzun konveyörler baÅŸka bir önemli yangın riski oluÅŸturur. Aşırı ısınan hasarlı yataklar odun yongalarını tutuÅŸturabilir ve potansiyel olarak fabrika genelinde yaygın hasara neden olabilir. Bu alanlarda etkili yangın güvenliÄŸi önlemlerinin uygulanması, kazaları önlemek ve hem çalışanları hem de varlıkları korumak için çok önemlidir.
İlginizi çekebilir... Kaza Anında Tutulacak Kaza Tespit Tutanağı Kaskoyu Nasıl Etkiler?Trafik kazaları, sürücüler için beklenmedik ve stresli durumlardır.... 16. Ulusal Tesisat Mühendisliği Kongresi Başladıİklimlendirme sektörü teskon+SODEX Fuarı'nda tek çatı altında buluştu... ETNA, ISH'da Sürdürülebilir ve Yüksek Verimli Pompa Çözümlerini Dünyaya TanıttıYerli üretimden aldığı güç ile ihracat ve istihdama sağladığı katkıyla Türkiye pompa sektörünün lider firması olan ETNA, 17-21 Mart 2025 tarihleri ara... |
||||
©2025 B2B Medya - Teknik Sektör Yayıncılığı A.Åž. | Sektörel Yayıncılar DerneÄŸi üyesidir. | Çerez Bilgisi ve Gizlilik Politikamız için lütfen tıklayınız.