Geçtiğimiz günlerde yaşadığımız Galatasaray Üniversitesi yangını bir çok tartışmayı da beraberinde getirdi. Yaklaşık 150 yıllık geçmişe sahip binanın tahrip olması bir yana içerisinde yer alan ve büyük değere sahip kitaplar da yangınla yok oldular. Bu ve yakın zamanda yaşanan tarihi bina yangınlarında hangi ihmaller söz konusu ve neler yapılması gerekiyor. Türkiye Yangından Korunma ve Eğitim Vakfı ve Türkiye Yangından Korunma Derneği Onursal Başkanı, İstanbul Teknik Üniversitesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Abdurrahman Kılıç açıkladı: 

Prof. Dr. Abdurrahman Kılıç, her zaman dikkat çektiği konuyu tarihi bina yangınları için bir kez daha yineledi:"Yangınlar tasarımla önlenir" 

"Özellikle son zamanlarda yaşadığımız Haydarpaşa Garı, Mili Eğitim binası gibi yangınlardan sonra şimdi de Galatasaray Üniversitesi... Bilindiği gibi Beşiktaş ve Ortaköy arasındaki mesafede sahil sarayları bulunmaktadır. Sahil saraylarında döşemelerin malzemesi ve çatılar ahşaptır. Bunlar bağdadi yapılardır. "

"Bu tür binalarda zamanla ahşap kavrulmaktadır. Bir taraftan tozlanma artar bir taraftan haşereler bu ahşabı küçük parçalara ayırır. Bir taraftan da gemilerin ve depremin sarsıntıları nedeni ile binalarda, özellikle de bacalarda çatlaklar meydana gelir. Tarihi bina yangınlarında öne çıkan önemli bir konu da elektrik tesisatlarıdır. Eskiden döşenen ve yenilenmeyen tesisatlar, fazla enerji yüklenmesi nedeni ile istenilen gücü karşılayamayacak duruma gelir. Tüm bu nedenler birleştiğinde de yangın kaçınılmaz olur."

"Galatasaray Üniversitesi yangınında ihmal söz konusu, fakat bu itfaiyeden kaynaklanan bir ihmal değil. Bu tip binalarda günümüz teknolojisine uygun, önleyici, söndürücü sistemlerin bulunmaması böylesi büyük kayıplara neden oluyor. Sahil şeridindeki binalarda çıkan yangınlara itfaiye tek cepheden müdahale edebiliyor, bu yüzden yangını söndürmek daha da zorlaşıyor. Bir yangının kısa zamanda söndürülebilmesi için en az üç cepheden müdahale edilmesi gerekir. "

"Hatta şunu da söylemek mümkün, bu tarz binalarda yangın çıktığında itfaiyenin yapacağı alevlerin diğer binalara sıçramasını önlemek ve soğutma çalışması yapmak. Yoksa itfaiye teşkilatı ne kadar iyi olursa olsun, ekibin içeri girebilmesi, içeride oluşan yangını söndürmesi hemen hemen mümkün değildir. Diğer taraftan yeterli deniz itfaiyesinin olmaması, sahil binalarında meydana gelen yangınların büyümesine, hasarın daha fazla olmasına sebep oluyor. Türkiye'de hala bir deniz itfaiyesinin olmayışı büyük eksikliktir. "

"Her zaman söylediğim gibi, yangının söndürülmesi tasarımla olur. Yangın, daha oluşmadan alınan önlemlerle söndürülür. Bu binaların içerisinde sprinkler (yağmurlama) sistemi olsaydı, yangın kısa zamanda söndürülürdü. Çatısı ve iç yapısı ahşap olan binalarda yangından sonra sadece dış duvarlar ayakta kalır.  "

"Tarihi binalarda önleyici sistemlerin kurulumu hakkında bir takım korkular var, yapının tarihi özelliği ve orijinal dokusunun bozulabileceği gibi... Ancak unutulmamalıdır ki, önlem alınmadığı takdirde tarihi binalar tamamen yok oluyor. Günümüzde ilerleyen teknoloji sayesinde koruyucu, önleyici sistemlerin kurulumu yapıya zarar vermeden, tarihi dokusunu zedelemeden yapılabilmektedir."

"'İnsan'ın bulunduğu her yerde, kullanıma açık her alanda her zaman yangın riski vardır. Bu riskin bilincinde olarak ‘Aman yangın çıkmasın' diye düşünmek yersizdir. Bunun yerine yangın çıktığı zaman o kısımda kalmasını sağlayacak önlemleri almak için uğraşmalıyız. Ülkemizde biraz da kaderci bakış açısıyla önlem konusu geçiştirilmektedir. Tevekkül şart, ama öncelikle tedbir alınmalıdır."

İstanbul Ortaköy'deki Galatasaray Üniversitesi'nin 142 yıllık tarihi ana binasında 23 Ocak 

tarihinde henüz nedeni belirlenemeyen bir nedenle yangın çıktı.

Bir tarihi küle çeviren yangına, Sarıyer, Beşiktaş, Şişli ve Beyoğlu İtfaiyesi ekipleri 47 araç ve 110 personelle müdahale etti. Kıyı Emniyeti'ne ait 3 söndürme gemisi de denizden söndürme çalışmalarına destek verdi. Çevreye sirayeti önlenerek kontrol altına alınan yangın, itfaiye ekiplerinin yaklaşık 7 saatlik çalışmasıyla söndürüldü. Yangın sonucu, binanın çökme meydana gelen çatısında ve yangının başladığı 3. katta büyük çapta maddi hasar oluştu. Yangında binadaki malzemeler ve tarihi olduğu belirtilen bazı kitaplar da zarar gördü. 

Üniversitenin eski rektörlerinden Erdoğan Teziç ve tarihçi İlber Ortaylı ise arşivde bulunan kitaplara dikkat çekti. Binada kendi bağışladığı 6 bin kitabın olduğunu söyleyen Ortaylı, bu kitaplardan bazılarının bulunamayacak nitelikte olduğunu söyledi.

Resmi adı İbrahim Tevfik Efendi Sahilsarayı olan bina, Sultan Abdülaziz döneminde 1871 yılında inşa edildi.

Uzun yıllar Galatasaray Lisesi'nin kız bölümü dersliği ve yatakhanesi olarak kullanıldıktan sonra Galatasaray İlkokulu'na tahsis edilen bina, 1992 yılından bu yana Galatasaray Üniversitesi'ne ev sahipliği yapıyor.

Ahşap binada idari birimlerin bir kısmı, hukuk fakültesi, iktisadi ve idari bilimler fakültesi ve iletişim fakültesi bulunuyor.

Son 3 Yıldaki Tarihi Yangınlar

- 28.11.2010: Haydarpaşa Garı'nın üst katları yandı.

- 19.02.2011: 500 yıllık Beyazıt Camisi'nin içinde yer alan Hünkâr Kasrı'nın 2'nci katında yangın çıktı

- 23.12.2012: Fatih'teki Tarihi Kapalıçarsı'da Örücüler kapısı yandı.

- 25.12.2012: İstanbul Milli Eğitim Müdürlüğü binası, yangında harabeye döndü.

- 13.07.2012: Ortaköy'de Gaziosmanpaşa İlköğretim Okulu'nun bulunduğu 110 yıllık tarihi Naime Sultan Yalısı yandı.

- 22.01.2013: Galatasaray Üniversitesi Beşiktaş kampüsündeki 142 yıllık ahşap binası yandı.

Hangi Tarihi Binalarda Risk Var?

İstanbul Aydın Üniversitesi Afet Eğitim, Uygulama ve Araştırma Merkezi tarafından hazırlanan "İstanbul'da yangından dolayı risk altında bulunan tarihi yapılar" raporunda yer alan yerler ise söyle:

Saraylar

- Büyük Sarayı

- Mangana Sarayı

- Tekfur Sarayı

- Brias Sarayı

- Eski Saray

- Kavak Sarayı (Üsküdar Sarayı)

- Davutpaşa Sarayı

- Topkapı Sarayı

- Pasa Sarayı

- Feriye Sarayları

- Adile Sultan Sarayı

- Nesetâbat Sarayı

- Beyhan Sultan Sahil Sarayı

- Yıldız Sarayı

- Dolmabahçe Sarayı

- Beylerbeyi Sarayı

Köşkler

- Sepetçiler Köşkü

- Florya Atatürk Deniz Köşkü

- Aynalı Kavak Yazlık Köşkü

- Filizli Köşk

Hanlar

- Balkapanı Hanı

- Burmalı Hanı

- Büyük Valide Hanı

- Ali Pasa Hanı

- Büyük Yeni Hanı

- Cebeci Hanı

- Hasan Pasa Hanı

- Kalcılar Hanı

- Küçük Yeni Hanı

- Serpus Hanı

- Taşhan

- Saksı Hani

- Yıldız Hani

Milli Eğitim Müdürlüğü Binası Yandı

İstanbul Cağaloğlu'nda bulunan 150 yıllık İl Milli Eğitim Müdürlüğü binasında 24 Aralık 2012 tarihinde yangın çıktı. İtfaiyenin müdahalesi sonucu söndürülen yangında, birçok proje de kül oldu.

Sabah saatlerinde başlayan yangın, ahşap binada hızla yayıldı. Bekçinin haber vermesi üzerine Fatih, Beyoğlu, Bakırköy, Bayrampaşa, Başakşehir, Şişli, Seyrantepe, İstinye ve Bakırköy ilçelerinden itfaiye ekipleri olay yerine sevk edildi. Bölgede büyük paniğe neden olan yangında ölen ya da yaralanan olmadı.

Yangında ahşap olan İl Milli Eğitim Müdürlüğü binası tamamen kullanılamaz hale geldi. Dağılan küller yaklaşık 200 metrekarelik bir alana yayıldı. İl Milli Eğitim Müdürü Muammer Yıldız, çok üzgün olduğunu belirterek, ''Yangında can kaybı yok, ama bina tarihi bir bina. Gerçekten ciğerlerimiz yanıyor" dedi.

"Yangında birçok proje dökümanı da yandı" diyen Yıldız, sözlerini şöyle sürdürdü: "Binanın ikinci katında yani ara katta arşiv odamız vardı. Tabii bütün bölümlerde yoğun olarak evrak vardı. Ancak arşiv binamızda yangın yok."

1860 yılında inşa edilen tarihi bina, uzun yıllardır İl Milli Eğitim Müdürlüğü binası olarak kullanılıyordu.

Kapalıçarşı'da Yangın

Tarihi Kapalı Çarşı'nın güvenlik bölümünde 23 Aralık 2012 tarihinde, özel güvenlikçilere ait olduğu bildirilen derme-çatma yapıda bir yangın çıktı. Saat 16:30 sularında çıkan yangında Fatih, Beyoğlu ve Bakırköy İtfaiyesi ekipleri, sokakların dar olması nedeniyle yapıya ulaşmada zorluk yaşadı.

İtfaiye ekipleri yangına, Örücüler Kapısı'ndan yaklaşık 80 metrelik su hortumlarıyla müdahale etti. İtfaiyenin müdahalesiyle kontrol altına alınan yangın kısa sürede söndürüldü. Yangın nedeniyle derme-çatma yapı ve çevresindeki birkaç dükkanda maddi hasar oluştu. 

Kapalıçarşı Esnaf ve Sanatkarlar Derneği Başkanı Hasan Fırat, yangınla ilgili yaptığı açıklamada  ''Şu anda hiçbir esnafımızın dükkanında zarar, ziyan yoktur'' dedi. 

Kapalıçarşı esnafından içinin rahat olmasını isteyen Fırat, yangının çıktığı derme-çatma yapının tamamen kül olduğunu söyledi.