ISESLi UYARI SiSTEMLERi Ziller bin yıldan fazla sürediryangm tehlikesi ve ııyllrı ile ilişkilendirilmiştir. Peki ama lllarm kıırıılumları için geleneksel tercih olan zili değiştirme zamam artık gelmedi ıni? Sesli ııyarı sistemlerinde gelecekte neler olacağım Vimpex Yöııetiııı Miidiirii Vivia11 Jo11es llraştırıyor. __ _______ Risk UK Nisan 2006 IYANGIN ve GÜVENLİK SAYI 98 94 Sese Yatırım Yapın Hiç şüphe yok ki ziller çok uzun zamandır yangı n tehlikesini bildirme ve uyarı amaçlı olarak etkin şekilde kullanılmaktadır. 1860 yılında elekrikli zilin icadını takiben yaklaşık 100 yıldan fazladır ikaz alarmı vermek için birincil yöntem olarak ziller tercih edilmektedir. Elektromekanik sirenler mevcut olsa da, yüksek sesin üstesinden gelinmesi gereken ya da ortamdaki ses frekansının zil tonunu örttüğü yerlerde zillere eğilim daha fazladır. Ancak 25 yıl önce elektronik sondaların ortaya çı kmas ıyla zillerin kullanımında düşüş başlamıştır. Evrensel Ses ihtiyacı İngiliz Standardı BS.5839:2002 Bölüm 1, bir binada bulunan tüm sakinlerin Yangın Alarmını duyması koşulunu gerektiriyor. Herhangi bir binada bulunan 1 metrekareden daha geniş bölmelerin en sonunda ses testinde en az 60 dB(A) ve normal seviye olarak 70 dB(A)'ya ulaşması gerekmektedir. Bir binadaki sesli uyarı sistemi, az sayıda çok yüksek sesli sonda yerine, çok sayıda sondanın stratejik olarak yerleştirilmesine dayanmaktadır. Bu nedenle, sistem tasarımı sırasında performansı yüksek alarmları seçmenin önemi, mevcut sonda devrelerine ya da pil bekleme süresine büyük bir yük getirmez. Standart aynı zamanda bina içindeki tüm alarmların belirlenen aralık içinde aynı düşük frekanslı sesi üretmesini önermektedir. Maalesef evrensel bir ses ya da ton için koşul getirilmemiştir. Ziller etkin hale geçirildiğinde herkes 'mesajı' alır. Bugünlerde farklı tonlarda çalan çok çeşitli alarmlar mevcuttur ve bunların büyük bir kısmı standartlara uygun olsa da kafa karışıklığına neden olma olasıl ıkları yüksektir. Yeni yayınlanan ve Avrupa'nın birçok bölgesinde zorunlu olan EN54-3 test ve güvenilirlik için kusursuz ölçütler sunsa da, evrensel bir ses belirlememektedir. Herhangi birinin kendi çalışma alanındaki yangın alarmının sesini tanıyamama olasılığı küçük de olsa vardır. Bir otelde kalan, al ışveriş yapan, havaalanında seyahat eden, ayakta tedavi bölümünde bekleyen ya da turistik yerleri ziyaret edenler içinse durum çok farklıdır. Sadece yangın endüstrisinde kullanılan çok çeşitli seslerle, daha da çok sayıdaki uyarı cihazları alarmlarını -hırsız/araba/geri vites/buzdolabı dondurucu alarm ları gibi- yangın alarmından ayırmada güçlük yaşanması hiç de şaşırtıcı değildir. Son on yıllık dönemde otomatik yangın tes-pit sistemleri çok geniş ilerlemelere sahne oldu. Artık çok sensörlü kendi ar ı zas ı nı arayan cihazlar, ön alarmlar ve bakım bilgisi sunan ve alarm şirketiniz tarafından uzaktan sorgulan ı p yeniden yap ılandırı labi len sistemler mevcuttur. Bunların hepsi son derece çekici olabilir. Yanlış/istenmeyen alarmları azaltabiliriz, potansiyel bir yangını daha erken aşamada keşfedebilir ve böylece hayati tehlike taşıyan bir durumun önüne geçebiliriz fakat kamunun duyduğu sesi doğru şekilde yorumlayarak güvende olduğunu garanti altına almak için halihazırda neler vardır veya neler yapılabilir? Çözümlerden biri yangın sisteminin ayrılmaz parçası olan sesli tahliye sistemleridir. Yakında Avrupa Standardı'na (BS EN 8888) uyarlanacak olan yeni bir İngiliz Standardı bu tür sistemlerin kurulumu için gereken tasarım parametreleri ve kriterlerini tan ımlamaktad ır. Hiç şüphe yok ki bir sesli mesaj, itfaiyeyi yönlendirerek sağladığı ek faydalarla daha kesin uyarı sağlar. Ancak bu sistemler yüksek maliyetlidir ve bu nedenle küçük ve orta ölçekli işletmeler için ister istemez uygun değildir. ~
RkJQdWJsaXNoZXIy MTcyMTY=