120 IYANGIN Yangın güvenli bina tasarımında; yapı malzemelerinin yangın karşısındaki davranışları ve yangına maruz kalan yapı elemanlarının fonksiyonlarını devam ettirdikleri sürelerin bilinmesi açısından tasarım aşamasında yapı malzemelerinin yanıcılık sınıfları ve yapı elemanlarının yangına dayanıkl ılık süreleri göz önüne alınması gereken temel parametrelerin en başında gelir. Yapı Malzemelerinin Yangın Karşısındaki Davranışları Yangından korunmak için alınması gereken önlemlerin belirlenmesinde, yapılarda kullanılan her türlü malzemenin, yangın karşısındaki davranışlarının bilinmesi son derece önemlidir. Bir yapı malzemesinin yangın karşısındaki davranışı; yangına katılma, alev oluşumu, alev yayılım hızı, alev sürekliliği gibi performans kriterlerine göre test edilip, sonuçlarına göre s ı nı flandırılarak ifade edilir. Yapı malzemelerin yangın karşısındaki davranışları ile ilgili olarak 2002 yılına kadar, farklı performans kriterleri ve test prosedürleri kabul eden birçok ülke çok sayıda yanıcılık sınıfları oluşturmuşlardır. Örneğin Fransa'da yapı malzemesinin alev sürekliliği test edilerek sınıflandırma yapılırken, İngiltere'de ise alev boyu performans kriteri olarak kabul edilerek farkl ı bir sınıflandırma yapılıyordu. Türkiye'de yürürlükte olan Binaların Yangından Korunması Hakkındaki Yönetmelik kapsamında yapı malzemelerinin yangın karşısındaki davranışları; Almanya'nın geliştirdiği sınıflandırma sistemine göre tariflenmiştir. Ülkemizde halen yaygın olarak kullanılan yapı ve yalıtım malzemeleri, DiN 4102 standardı na göre test edilerek elde edilen sonuçlara Tablo 1. Ülkemizde Geçerli Olan Yanıcılık Sınıfları Yanıcılık Yapı malzemelerinin yanıcılık sınıfı sınıfı tanımları A1 A2. Yanmaz malzemeler B1 Zor alev alan malzemeler B2 Normal alev alan malzemeler B3 Kolay alev alan malzemeler IYANGIN ve GÜVENLiK SAYI 98 göre aşağıdaki sınıflar ile ifade edilmektedir. (Tablo 1) Avrupa Birliği ülkelerinde yapı malzemeleri farkl ı ülkelerin farkl ı test prosedürlerinin ve sınıflandırma sistemlerinin bulunması ticari anlamda çeşitli zorlukların doğmasına neden olmuştur. EFTA (European Free Trade Association) Avrupa Serbest Ticaret Birliği'nin girişimleri ile Avrupa Birliği içerisinde malların serbest dolaşımını güçleştiren gümrük vergileri, miktar kısıtlamaları gibi ·hukuki sınırlamaların ve standart farkl ı lıklarından kaynaklanan teknik engellerin ortadan kald ı rı lmasına yönelik olarak başlattığı çalışmal ar neticesinde AB sın ı rlarında ticaret ile ilgili yeni yaklaşımlar oluşturulmuştur. Avrupa Birliği ülkeleri, teknik düzenlemelerin, standartların ve uygunluk değerlendirme yöntemlerinin uyumlaştırı l masının, söz konusu teknik engellerin aşılmasında en önemli araç olarak görmüş ve temelleri yeni yaklaşım direktifinde kapsamında yapılan güvenli ürün tanımında yapı işlerinde kullanılacak ürünlerin sağlaması gereken temel gereklilikler ortaya konulmuştur. Bu temel gereklilikler ürünün; insan sağlığı, can ve mal güvenliği, hayvan ve bitki yaşamı , çevrenin korunması açısından sahip olması gereken asgari koşulları tanımlamaktadır ve yapı malzemeleri ile ilgili olarak bu temel gereklilikler; "mekanik mukavemet ve denge", "yangın emniyeti", "hijyen-sağlık ve çevre", "kul lanım emniyeti", "gürültüden korunma" ve "enerji tasarrufu-ı sı tutma" olarak 6 başlıkta değerlendirilmektedir. Malzemeler ancak, bu yönetmelik hükümlerini karşı laması durumunda "CE işareti" ile Avrupa Birliği sınırları içerisinde piyasaya arz edilebilir. Avrupa Yeni Yanıcılık Sınıfları Yapı malzemelerinin yangın karşısındaki davranışları ile ilgili olarak, ülkelerin sahip oldukları yerel standartlardan da yararlanılarak, tüm Avrupa Birliği ülkelerinde geçerli olan ortak sınıflandırma esasatılmış olan 23 sektörde ortak düzen- ları ve test prosedürleri oluşturulmuştur. lemeler oluşturmuştur. Avrupa Birl iği'nin ortak düzenlemeler getirmesinde; temel Yeni düzenlemelere göre yapı malzemeleolarak güvenli ürün ve ürünlerin serbest ri, tutuşma, alev yayılımı ve duman gazı dolaşımı kavramlarının hayata geçiril- üretimini nasıl etkilediklerine bağl ı olarak mesi hedeflenmektedir. sınıfland ı rılırlar. Yeni sın ıflandırma esaslarının verildiği EN 13501-1 standardı 2003 İnşaat sektörü ile ilgili olarak yayımlanan yılında Türk Standardı olarak yayımlan89/106/EEC "Yapı Malzemeleri Direktifi" mıştı r.
RkJQdWJsaXNoZXIy MTcyMTY=