1 KAPAK KONUSU ölçülmesi halinde bir veya daha fazla işçi için ödenecek ücretten çok fazla olacağı aşikardır. Hiçbir yatırımcı böyle bir zararı istemez. Bu nedenle yatırımcı lar önceden çok az miktarlarda harcama yaparak, böyle bir maddi zararın hiç olmamasını sağlayabilirler. t Düşmelerin ne kadar önemli olduğunu anlamak için tutulan istatistiklere bakmak gerekir (Tablo 1 ). Bütün ölümcül vakalar içinde ilk sırayı motorlu taşıtlar alırken, düşmeler ikinci sı radad ı r. Zehi rlen me, boğulma, yangın ve yanıkların toplamı bile düşme sonucu ölümlere yetişememektedir. Bunu şu şekilde açıklamak mümkündür. Kaçımız evde herhangi bir şekilde düşeceğimizi düşünmüşüzdür? Halbuki yere düşen bir muz kabuğu , sabun, yerlerin silinmesi, acele ile yere bırakılan cisimler ve daha pek çok sebep sonucu düşebiliriz. Düşmeyi beklemediğimiz için sonuçları dramatik olmaktad ı r. Yoksa yu karıdaki sebepleri bekleyen kimse düşmeyecektir. Benzer şekilde, iş yerlerinde de aceleci davranmak, talimatlara uymamak sonucunda gelen düşmeler oldukça fazlad ı r. 1. 4. Yüksekten Düşmenin Nedenleri Başlıca ana nedenler şunlardır: t Bilgi Eksikliği: Kişinin yaptığı işle ilgili olarak yeterli ve istenilen donanımda bilgiye sahip olmaması. t Eleman Atama: Doğru işe doğru personelin tayin edilmemesi. Yapılan işin çalışanın fiziksel yapısıyla uyuşmaması (az görme, işitme, herhangi bir organını kullanamama vb.) t İş Güvenliği Kurallarının Teşvik Edilmemesi: Yöneticilerin iş güvenliği kurallarının gerekliliğine inanmaması ve bu kurulların uygulanması için personellerini teşvik etmemeleri. t Mühendislik: Tasarlanm ış sistem güvenli çalışmayı zorlaştırıyor; işin asgari gereksinimlerine cevap vermemesi. t Yetersiz Kişisel Koruyucu Ekipman: Kişisel koruyucu ekipman kullanılmıyor veya yetersiz olması . Baret takmama, eldiven veya gözlük kullanmama, temizlik ku rall arına uymama vb. t Yetersiz Gözlem ve Bakım Programı: Gözlem ve bakım programı kritik ekipmanları kapsamıyor; program yeterince takip edilmiyor. Birimler arası iletişim kopuk, gözlenenler ilgililere iletilmiyor. IYANGIN ve GÜVENLiK SAYI 91 76 t Yetersiz/ Düşük Kaliteli Ekipman Alımı: Satın alınan iş güvenliği ekipmanları uluslararası standartlarına uymuyor; işin gereksinimleri cevap vermede yetersiz kalması. (Parasal eksiklikler veya kazanma iç güdüsüyle ucuz iş gücü ve ekipman kullanımı) t Yetersiz Ödüllendirme: Kişinin iş güvenliği kurallarına uygun davra ndığı takdirde alacağı ödül teşvik edici değil , kişiye kendisinden beklenen ve gerçek iş güvenliği performansı konusunda yetersiz veya hiç bilgi verilmiyor olması. t Güvensiz Çalışma Yöntemleri: Güvenli olduğu kabul edilen iş güvenliği kura l ların ın ve çalışma yöntemlerinin güvensiz olması. 2. DÜŞMENİN FİZİK VE DİNAMİĞİ 2. 1. Yüksekten Düşmenin Etkileri Yüksekten düşme esnasında potansiyel enerji, hareket enerjisine döner. Düşme başlamadan hemen önce potansiyel enerji maksimum olup kinetik enerji değeri sıfırdır. Düşme başladığında ise kinetik enerji sürekli artar. Düşme sonucunda potansiyel enerji sıfırdır. Düşen cisim yerde kaldıysa kinetik enerji de s ıfı rd ı r. Düşmeden önceki potansiyel enerji önce kinetik enerjiye oradan da ısınmaya (düşme yüksekliği ve cisme bağl ı olarak), ışık yaymaya (insan düşerse ışık vermez ama sert bir zemine sert bir malzeme düşerse) ve cisimde şekil değişikliği meydana gelmesine yol açar. Eğer düşmeye karşı koruma varsa, kinetik enerji, cismi tutan malzemede şekil değiştirme enerjisine döner. Yani cismi tutan nesne bir halatsa, belirli miktarda uzar. Eğer oluşan enerj iyi cisim içerisindeki iç kuvvetler karşılayamazsa, cisim dağılacaktır. Eğer bu bir insan ise vücutta yırtılmalar, kemiklerinde kırılmalar olacağı gibi iç organlarında da ciddi yaralanmalar olabilir. 2.2. Düşmek Ne Kadar Zaman Alır? Çalışanların çoğu düşme esnasında sağa sola tutunmak için yeteri kadar zamanları olacağına inanır. Fakat bu her zaman doğru değildir. Tablo 3'te belirli zaman aralıklarına göre hızın ne olacağı ve ne kadar yol alacağı hesaplanmıştır. Serbest düşme hareketinde bulunan bir cismin zamana göre erişeceği hızlar km/sa ve m/s cinsinden verilmiştir. Zaman içinde alınan yolda ilk sütunda gösteri lmiştir. Tablo 3'te iki formül kullan ılmıştır: Serbest Düşmede Alınan Yol = ½ * g * t 2 Hız = ivme * Zaman = g * t Yer Çekimi = g = 9.8/ m I s2 Zaman = t (saniye) Tablo 3 haz ı rlanı rken sadece düzgün doğrusal hareket formülleri kullanılm ı ştır. Burada kütle işin içine girmez. Bir fil de olsa bir fare de olsa önemli olan düşme zamanıdır. Gerçi hava direnci işin içine girerse aynı özelliklere sahip iki cisimden büyük olanı önce düşer. Çünkü ağırlık / yüzey oranı büyük olan daha hızlı düşecektir. Bir insanın tepki zamanı O,1 saniye civarı ndadır. Reaksiyon için de O, 1 saniye gecikme olabileceğini düşünürsek, 20 sanTablo 3. Yükseklik ve Düşme Zamanları Yol Zaman Hız Hız (metre) (sn) (Km/saat) (m/sn) 0,50 0,10 3,52 0,98 0,20 0,20 7,06 1,96 0,44 0,30 10,58 2,94 0,78 0,40 14, 11 3,92 1,23 0,50 17,68 4,91 4,91 1,00 35,32 9,81 11,04 1,50 52,99 14,72 19,62 2,00 70,63 19,62 30,66 2,50 88,31 24,53 44,15 3,00 105,95 29,43 60,09 3,50 123,62 34,34 78,48 4,00 141,26 39,24 99,33 4,50 158,94 44,15 122,63 5,00 176,58 49,05 timetre düşmüşsünüz demektir. Genellikle bu esnada dalgın olacağınızdan düşmenin farkına vardığınızda bir saniye civarında bir zaman geçmiş olması kuvvetle muhtemeldir. Bu durumda düşme esnasında güvenlikli bir nokta yakalama şansınız olmayabilir, buna rağmen hala bir trajedinin önüne geçme şansınız vardır. Yapmanız gereken tek şey düşme önleme sistemlerinden size uygununu kullanmanızdır. Bu sizin hayatta kalmanızı sağlar. 2.3. Yüksekten Düşme Esnasında Oluşan Enerji Miktarı Bir cismin bu l un duğu yerden daha aşağ ı larda bir yer mevcutsa bu cismin
RkJQdWJsaXNoZXIy MTcyMTY=