ITULUMBACI Beyoğlu yangını ve İngiliz Büyükelçiliği. t,g/ ,, " •.; ·'} .,, rine yerleşen insanlar nedeniyle tehlikeli bir durum yaratmıştır. 1871 Mart ayına gelindiğinde, geliştirilen çeşitli projeler bir yana bırakı larak, eski sistem kabul edilmiş, sadece yollar için belirli bir genişlik saptandığı duyurulmuştur [3]. Büyük yangından sonra halk arasında "Ah Beyoğlu, vah Beyoğlu, Yandı da gitti kül oldu" şeklinde başlayan ağıtlar felaketin boyutunun bir göstergesidir. Felaketin böylesine büyük olmasında ahşap yapı yoğunluğu, yolların darlığı, yeterli söndürme suyu bulunmaması, söndürme malzemelerinin yeterli olmaması, yangın söndürme ekiplerinin organize olmaması gibi nedenler etkili olmuştur. Beyoğlu'nda hala girilemeyen dar sokaklar, yangın güvenlik önlemlerinin alınmadığı yüzlerce işyeri mevcut Yangınları Alevler elçinin tedbirlerini boşa çıkarmış ğunluğunun gayri Müslimlerden oluştu- söndürmek için hala yeterli su bulunmave elçilik binası da tutuşmuştur. Sonuç ğu, o günlerin basınında yangın felaket- maktadır ve söndürme suyu taşıyarak itibariyle, elçi, yanarak ya da boğularak zedelerine yapılan para yardımını gös- getirilmektedir. ölmekten canını zor kurtarmıştır. Yangının üçüncü günü akşamına kadar 71 Rum, sekiz Ermeni, üç Frenk Katoliği, 22 Ermeni Katoliği olmak üzere 104 kişinin cesedi ile karşı l aşı lmıştır [1, 2, 4]. Yangın felaketzedeleri Mankasar, Hüseyin Efendi, Hekimoğlu bahçelerine, Çürüklük denilen fukara mezarlığına, diğer mezarlıklara, Kasımpaşa Deresi'ne, Tatavla (Kurtuluş) taraflarına kaçıp toplanmışlardır. Padişah Sultan Abdülaziz'in emri ile Taksim'deki Topçu Kışlası boşaltılarak felaketzedelere tahsis edilmiş, kışlanın karşısındaki talimhane meydanı ile Ermeni meza rlı ğına iki binden fazla çadır kurulmuştur. Tophane müşiri, felaketzedeleri arabalarla ve kurtarabildikleri eşyaları ile bu kışla ve çadırlara naklettirmiştir. Çadır bölgesine çeşmeler yapılmak suretiyle en önemli ihtiyaçları karşılanmaya çalışılmıştır. Bir taraftan da felaketzedeler için yardım paraları toplanmıştır. Beyoğlu yangınında zarar görenlerin büyük çoIYANGIN ve GÜVENLiK SAYI 91 12 teren listelerden anlaşılmaktadır. Bu listelere göre, Beyoğlu yangınında çeşitli din ve milletten 28 bin 689 kişinin yangından zarar gördüğü anlaşılmaktadır [1, 4]. Büyük yangın, 1870'den itibaren Beyoğlu'nun Taksim-Galatasaray kesiminde geniş boş alanlar yaratm ı ştır. 1870 sonbaharında, evleri yananlar, yaklaşmakta olan kış sezonu için kentte kiralık ev bulma sıkıntısı çekmişler ve bu nedenle de, büyük bir çoğunluğu kış dönemini yazl ık evlerinde geçi rmişlerdir. Belediye, yangın yerinde kış dönemi için barakalar yap ılmas ına izin vermiş, kısa süre içinde açık alanlar barakalarla doldurmuş, aralarında tütün, sebze-meyve, kahve vb. satan dükkancıklar da açılmıştır. Böylece birkaç aydır ürkütücü bir sessizlik içinde bulunan bölge hareketlenmiştir. Ancak hızlı bir biçimde ve dermeçatma yapılan bu ahşap yapılar, gerek kendi yapısal sorunları, gerekse de içleDünden bugüne baktığımızda, böylesine büyük felaketlerden yeterli ders almadığımız, birkaç sene konu üzerinde durduktan sonra unuttuğumuz anlaşılmaktadır. K[ly11[lk/ar J. Ergin, O. N.; "Mecellei Umuru Beledıjıe, C. 1, s. 1314, isıanbul Büyükşelıir Belediyesi Yayını (/995). 2. Koçu, R. E.; "İstanbul Tulumbacı/arı", s. 478, Doğan Kitapçılık (2005). 3. Akın, N.; "I 9. Yüzyılın ikinci Yarısında Galata ve Pera", s.197, Literatür Yayıncılık (/998). 4. Cezaı; M.; "Osmanlı Başkenti istanbul", s. 432, Erol Kerim Aksoy Vakfı Yayını (2002). 5. Öztuııcay, B.; "Dersaadetin Fotoğrafçıları, 2.Cilt",Mas Matbaacı/ık, (2003). 6. Tuğlacı, P. ;"Osmanlı Miıııarlığıııda Balyan Ailesinin Rolü"; Yeni Çığır Kitabevi (/993). 7. Akın, N.; "19. Yüzyılın ikinci Yarısında Galata ve Pera ", s.197, Literatür Yayıncılık (/998). 8. Sakaoğlu, N.; "Dünden Bugüne İstanbul Ansiklopedisi, Cilt 7, s.465, Tarih Vakfı Yayını (1995). ■
RkJQdWJsaXNoZXIy MTcyMTY=