r----- 1 KAPAK KONUSU MGM Grand Otel Yangını, Las Vegas,Nevada, (21 Kasım 1980). Yangın gazinonun yemek kısmında çıkmıştır. Yapının duman alg ı layıcı ları yoktur. Tahliye işaret ve planı yoktur. Topraklama hatası ve kısa devre nedeniyle yangın başlamıştır. Yangın sırasında alarmlar çalmamıştır.Binada altı merdiven vardır. Bu merdivenler kilitlidir. Yangın radyasyon yoluyla gazinoya geçmiş ve yanıcı malzemeleri tutuşturarak yayılmıştır. Yapıda yangın yükünün fazla olması, yangına dirençli engellerin olmaması, korunaksız hava menfezlerinin bu lunması, standartlara uygun olmayan merdiven nedeniyle yangın hızlıca yayılır [8]. Yüksek Ofis Binası Yangını, Atlanta, Georgia, (30 Ocak 1989). Kaçış koridoru üzerinde bir elektrik kontağı nedeniyle başlayan yangın kaçış olanaklarını büyük ölçüde sın ı rlamıştır. Yangın algılama ve sprinkler sistemi binada mevcut değild ir. Plastik türevli duman potansiyeli yüksek malzemelerin kaçış yollarında kullanılması ve kablo kanallarının yalıtılmamış olması yangına sebebiyet vermiştir (9]. YANGIN ve GÜVENLiK SAYI 90 68 Odakule Binası, İstanbul, (Mart 1991). 17.katta başlam ış, 18. katın bir bölümünün de yanması sonucu yangın büyümüştür. Cephede kullanılan giydirme cephenin ve malzemesinin yangına dayanıklı olmaması cepheden de yangın yayılımı oluşturmuştur. Yangın sırasında binaya müdahale etmek çevresel nedenlerden dolayı oldukça güç olmuştur. Yapıda sprinkler sistemi ve algılayıcı sistemleri mevcut değildir. Yapının tek merdiveni olması ve bu merdivenin basınçlanmamış olması yangın güvenliğini ve kaçış imkan ın ı olumsuz etkilemektedir [10]. 4.2 Çelik Taşıyıcılı Yüksek Yapı Yangın Örnekleri First lnterstate Bank Yangını, California, Los Angeles, USA, (4 Mayıs 1988). Yangının sebebi elektrik sisteminden kaynaklandığı düşünülmektedir. Çelik taşıyıcı sistemin korunumu püskürtme sıvalarla yapılmıştır. Ofis mekanlarında ve iç mekanlarda kullanılan malzemelerin yanıcı olması yangını n büyümesine büyük katkıda bulunmuştur. Çok yüksek s ı cakl ıktan ve basınçtan dolayı binadaki birçok cam ve alüminyum kanat dışarı doğru patlamış ve kaldırıma düşmüştür. Yangın sırasında kaçış merdivenleri sıcak ve zehirli duman yüzünden kullanılamaz hale gel miştir [11 ]. One Meridian Plaza Bank Yangını Philadelphia, Pennsylvania, (23 Şubat 1991). Yangın 22 katta bazı işçilerin yanıcı eşyaları ve elbiselerinden çıkmıştır. Yangın 19 saat sürmüştür. Yangın bazı camları kırarak üst katlara yayılmıştır. Yangın 30. katta, bu katta Sprinkler sistemi olması nedeniyle durmuştur. Binanın katlarında yangın yükü, ofis malzemelerinin yanıcı olması , bilgisayarlar ve elektronik eşyalar nedeniyle fazladır. Yangından sonra kirişlerde ve döşemenin yatay taşıyıcılarında deformasyonlar görülmüştür [12]. Dünya Ticaret Merkezi Yangını, New York, (11 Eylül 2001 ). Dünya Ticaret Merkezi komplesinin 110 katlı iki kulesine iki uçağın terör nedeni ile çarpması sonucu çıkan yangın nedeni ile iki kulede çökmüştür. Çarpmanın etkisiyle bazı çel ik taşıyıc ı lar üzerindeki çimento esaslı yangın dayanımını sağlayan malzeme zarar görmüştür. Yüksek ısı dikey ve düşey taşıyıcısı çelik olan yapının döşemeleri ile dikey taşıyı cılara bağlantı noktalarını zayıflatmış. Döşemenin dış kolonlarla bağlantısının kopmasını sağlamıştır. Bağlantısı kopan döşeme, kolonları açıkta bırakarak hem yangına maruz bırakmış hem de narinliğini arttırmıştır. Üst katların ağırlığını taşıyamayacak noktaya gelen zayıflamış kolonlar yukarıdaki katların blok olarak aşağıdaki katlara çarpmasıyla bina çökmüştür (13].
RkJQdWJsaXNoZXIy MTcyMTY=