!KAPAK KONUSU ve yapının diğer bölümlerini besleyecek elektrik tellerinin ve kablolarının dağıtımı buradan yapılamaz. Çıkış merdiveni yuvasında duvar ve tavan bitişlerinin de yangın riski açısından belirli nitelikleri taşıması zorunluluğu vardır. Çıkışların sayısı kullanıcı yüküne, yapının biçimine, kaçış uzaklığına bağlı olarak belirlenir. Örneğin bir katta en az 2 çıkış gerekir. Zira yangın durumunda merdivenlerden biri kullanılamaz hale gelebilir. Kul lanıcı yükü 500'den çok 1000'den az ise en az 3 çıkış, 1000'den çok ise en az 4 çıkış sağlanması gerekir. Çıkış merdiveni ile yangın merdiveni nitelikleri arasındaki önemli farkın da belirlenmesi gerekir. Aslında yangın merdiveni terimine, yangın yönetmeliklerinde bile farklı bir anlam yüklenmiştir. Yangın merdivenleri (fire escape stairs), zorunlu çıkış sayısı az ya da yetersiz olan, ikinci bir iç merdiven düzenlenmesi olanağı bulunmayan mevcut IYANGIN ve GÜVENLİK SAYI 90 60 yapıların dış duvarlarına sonradan eklenir ve genellikle metal profillerle ve levhalarla üretilirler. Bu tip merdivenler görüntü kirliliği yaratmaları yanı sıra kış koşullarında buzlanma sonucu kazalara yol açabilirler. Metalin korozyona uğramasıyla merdiven tümüyle göçebilir. Bakım maliyetinin yüksekliği, alt katlardaki yangının kullanıcıları etkileme olasılığı , yükseklik korkusu olanların inmeye çekinmeleriyle tıkanıklığa yol açmaları bilinen diğer tehlikelerdir. Yangın kaçış merdivenlerinin sarmal oluşu ise belirtilen olumsuzlukları daha da artırır. Gelişmiş ülkelerde kuralına uygun, yapıyla birlikte üretilen kagir dış çıkış merdivenlerine izin verildiği halde sarmal merdivenlerin kullanılacağı yapı sınıfları ve konumlanacağı yerler sınırlandırılmıştır. Örneğin tek ya da iki ailelik konutlarda ve apartman dairelerinin içerisinde sarmal merdivenlere izin verildiği halde apartman blokların ı n ortak alanlarında ve çok sayıda daireye hizmet veren kaçış yollarında bu tip merdivenlere izin verilmez. Toplantı ve gösteri amaçlı yapılarda ise sarmal merdivenlere yalnızca erişim ve ışıklandırma galerileri v.b. yerlerde izin verilir. Bu tip merdivenlerde kullanıcı sayısı da kısıtlanmıştır. Ülkemizde alçak ya da yüksek hemen her yapıda görebileceğimiz yapı dış kabuğuna takılmış sarmal merdivenler, kaçış yollarının bir bütün halinde düşünülmemesi sonucu çözüm yolu olarak benimsenmiş ve yasallaştırılm ıştır. Bu tip merdivenlerin basamaklarının genelde depo, çiçeklik ya da klimaların tespiti amacıyla kullanıldığı ve zemin kattaki kapılarının asma kilitlerle kapalı tutulduğu da bir acı gerçektir. Çıkış Boşaltımı: Çıkış merdivenleri her zaman doğrudan bir kamu yoluna açılmayabilir. Bazı merdivenlerin örneğin otel lobisi gibi iç alanlara açılması bazı koşullarda kabul edilebilir. Ancak bir yapıda çıkışların en çok % 50'sinin iç alanlara açılmasına izin verilir. Çıkış boşaltımı, bir çıkış merdiveninin zemin kat düzeyinde sonlandığı noktadan kamu yoluna kadar alınan yoldur. Bu yol yapının içerisinde kalabi leceği gibi dışarıda da olabilir. Bir çıkışın örneğin bir avluya açılması halinde kamu yoluna ya da eşdeğerde bir güvenlikli alana ulaştıracak bir yolun sağlanması zorunludur. Yatay Çıkış: Yapıda bir kompartımandan bir başka kompartımana geçiş amacıyla tasarlanan, yangın direnimli kapılarla donatılmış bir yangın bariyeridir. Bir yapıdan bir başka yapıya geçiş sağlayan bir köprü olarak da tasarlanabilen yatay çıkışlarda en belirgin özellik merdivenlerin ya da rampaların kullanılmamasıdır. Yatay çıkışlar özellikle sağlık yapılarında, ıslah ve tutuk evlerinde çok yarar sağlar. Örneğin yoğun bakımdaki hastalar bir yangın durumunda güvenlikli bir yangın kompartımanına geçici olarak nakledilebilirler. Ancak genel tahliye zorunlu luğu doğduğunda bu hastalar görevlilerin yardımıyla özel tasarlanmış asansörler ya da çok geniş merdivenlerle yapı dışına taşınab ilirler. Yukarıdaki açıklamaların iyi anlaş ılması kavram kargaşasını önlemesi yanında, yönetmeliklerdeki zorunlulukların doğru biçimde uygulanmasına ve dolayısıyla yangın güvenlikli yapıların tasarımına yardımcı olacaktır.■
RkJQdWJsaXNoZXIy MTcyMTY=