IYANGIN GÜVENLiĞi ların asgari, birleşim noktalarının hemen altına kadar korumalı kullanılmaları gerekmektedir. Bunun yapılmaması halinde, kolon stabilite kaybı doğal bir yangında yapı için ciddi riskler yaratmaktadır. Kompartıman testlerinden yapılan ölçümlerden, korumalı kolonlara maksimum moment kapasitelerinin % 20'si yada % 30'u civarında ek momentlerin etkilediği belirlenmektedir. Kesin nedeni tam olarak bilinmese de, bu duruma kiriş eksenel genleşmelerinin neden olduğu P-o etkilerinin yol açtığı düşünülmektedir. Bir diğer etkenin ise korumaya rağmen, kolon kesiti içinde oluşan değişken sıcaklık profilinin yangına doğru termal dönmeye yol açması (thermal bowing) ve bunun kat seviyelerinde bağlantı rijitliği nedeniyle engellenmesi gösterilmektedir. Şekil 11. 5 nolu geniş kompartıman testi; a) döşeme membran etkisi b) membran etkisiyle beton çatlaması. Bir diğer kritik unsur; kompartıman sınırlarının taşıyıcı sistem aksları dışındaki doğrultularda aks aralarına denk gelecek biçimde yerleştirilmesidir. Aks araları na yerleştirilen duvarların eksenel döşeme hareketleri nedeniyle yıkılma tehlikesi gösterdikleri 6. nolu kompartıman testinden belirlenmektedir. Kompartıman duvarının stabilite yitirerek yıkılması durumunda yangının diğer yapı bölümlerine sıçraması büyük tehlike yaratmaktadır. Kaynaklar: J. Saab H. A., Nethercot D.A., Model/ing steel frame behaviour ıınder fire conditions, Engineering Strııctııres, 13, 3 71382, 1991. 2. Öven VA, Burgess /. W., Plank R.J, Abdu/ Wa/i A.A., An analytica/ model for tlıe ana/ysis ofcomposite beams witlı partia/ interaction, Computers and Strııctures, 63(3), 493-504, 1997. 3. Najjar S.R., Burgess 1. W., A non-linear analysis for three-dimensiona/ stee/ Şekil 12. 6 nolıı geniş kompartıman testi; a) büro tefrişi ile yangın yükü b) döşemede membran etkisi ile iç ara bölmelerin göçmesi c) dar kirişlerin birleşim noktalarına yakın bölgelerde yanal bıırulmalı-bıırkulma d) geniş kirişlerde yerel burkulma dar kirişlerde yanal burulmalı-bıırkıılma. IYANGIN ve GÜVENLiK SAYI 87 88 frames in fire conditions, Engineering Strııctııres, 18(1), 77-89, 1996. 4. Bailey C.G., Conıpııter mode/ling ofthe corner compartmentfire test on ılıe /argescale Cardington test frame, 48, 27-45, 1998. 5. Huang Z., Bıırgess 1. W., Plank R.J., Tlıree dimensional ana/ysis ofcomposite steel-franıed bııildings infire, J ofStrııctural Engineering, 126(3), 389-397, 2000. 6. Hııang Z., Bıırgess 1. W., Plank R.J., Nonlinear sıructııral nıodelling ofafire test sııbject to high restraint, Fire Safety Joıırnal, 36, 795-814, 2001. 7. ISO834: Fire resistance tests-e/ements of bııi/ding construction. fnıernationa/ Organisationfor Standardisation. 1985. 8. Beck VR., Fire Researclı Lecture 1993: Performance basedfire safety design-recent deve/opments in Aııstralia, Fire Safety Journal, 23, 133-158, 1994. 9. Bııchanaıı A.H., Fire engineering for a peıformaııce basedcode, Fire Safety Joıırnal, 23, 1-16, 1994. 10. Desai S.B., Fııtııre Eıırocodes and structııralfire design, Tlıe Strııctııra/ Engineeı; 68(22), 451-458,1990. 11. Wainnıan D.E., Kirby B.R., Conıpeııdiıım ofUKstandardfire test data, Uprotected strııctural steel-1, British Steel Coıporation, Swinden laboratories, Rotlıerham, 1988. 12. Newman G.M., Robinson J.T-, Bailey C.G., Fire safe design: A new approaclı to mıılti-storey steelframed bııildings, Tlıe Steel Construction fnstitııte, Pııblication P288, 2000. 13. Fire resistant design ofsteel structııresA handbookto BS 5950: Part 8, Tlıe Steel Constrııction lnstitııte, 1990. ■
RkJQdWJsaXNoZXIy MTcyMTY=