IYANGIN GÜVENLiĞi Şekil 4. Cardingıon test binası; a) genel göriiniiş b) yükleme kum torbaları. Şekil 4 a'da, yapının yüklenmesinde kullanılan kum torbaları ise Şekil 4 b'de gösterilmekte, yapının aks sistemi ve üzerinde uygulanan 2 kiriş ve 4 ayrı kompartıman testinin konumları ise Şekil 5-7'de işaretlenmektedir. Kiriş testlerinde ISO834 sıcaklık artış eğrisi kullanılırken, kompartıman testlerinde 45kg ahşap/m2 yangın yüküne karşı l ık gelen tipik doğal yangınlar kullanılmıştır. Tam-ölçekli ve yapının tümünü içeren testler; 1) yangında yük aktarım mekanizmalarını anlamak, 2) soğuk ve sıcak bölümler arasındaki etkileşimi görebilmek ve 3) döşemenin yüksek sıcakl ıklarda zayıflayan kirişlere membran etkileriyle katkıda bulunmalarını gözlemleyebilmek açısı ndan büyük önem taşımaktad ı rlar. 3.1. Kiriş Test Bulguları Kiriş testlerinin birincisi 7. katta D2 ve E2 kolonları arasında yer alan 9m tek açıklıklı 305x165x54 I-kiri şin i içermektedir. Testin amacı soğuk döşemenin ikincil kirişler üzerindeki dayanım artışlarına olan katkılarını belirleyebilmektir. Kiriş 165 dakikada orta açıkl ı k çökmesinin U39 (232mm) değerini bulmasıyla durdurulmuştur. Ölçülen en yüksek çelik sıcaklığı 875 °C'dir. Kirişin göçme modu kolonkirş birleşimlerine yakın bölgelerde yerel burkulmalardır (Şekil 8 (a ve b)). Kirişin soğuması ile çökmeler 113 mm seviyesine gerilemiş ve oluşan büyük çekme kuvvetlerinin etkisiyle, eksenel genleşmeye izin vermeyen bağlantıların bulonlarında kesme kırılmalarına rastlanmaktadır. incelendiğinde yükleme oranı 0.7 dolayın- ~ ~ ~ ~ ~ ~ 1 90CO 1 9CXX) 1 90C)'.) 1 90CX) 1 9C(X) 1 I< + + >I< >I< ~ ' ' ' da olmasına rağmen bu test bulgularının muadili 0.5 yükleme oranl ı kompozit tekil test bulgularına kıyasla dayanım süresinde 3 kat, göçme sıcaklığında ise% 18'Iik bir artış sağladığı görülmektedir. 2 nolu kiriş testi; 4. katta B1 ve B4 aksları arasındaki 4 kolon ve 3 açıklıklı bir çerçeve içinde yer alan 21 m uzunluktaki sürekli bir ana kirişten oluşmaktadır (Şekil 5). Kolonlar bağlantı noktalarının 80 cm altına kadar korumasız bırakılmışlardır. Test 150 dakika sürmüş bu süre içinde kirişte en büyük orta açıklık çökmesi 9m'lik açıklıkta L/34 değerini aşmıştır. En fazla çelik sıcaklığı 820 °C olarak ölçülmektedir. 125. dakikada 670 °C civarında kolon başlarının burkularak 180 mm çöktüğü ve bu dakikadan sonra döşeme plağında ani düşey hareketler oluşarak kiriş dayanımını olumsuz etkilediği gözlemlenmiştir (Şekil 9 (a ve b)). Test durdurulduğunda kolon sıcakl ıkları 750°C olarak ölçülmektedir. Ana kirişlere birleşen tali kirişlerin 1 m'lik kısımları test hacmi içinde bulunduğundan , bu kirişlerin birleşimlerinde yerel burkulma gösterdikleri ve soğuma esnasında bulon kırılmaları sergiledikleri anlaşılmaktadır (Şekil 9 (c)). Ana kirişlerin kolonlarla bağlantılarına yakın bölgelerde yerel burulmalı burkulmalar ayrıca gözlemlenmektedir. Kolonların kısmen de olsa korumasız bırakılmalarının ciddi sonuçları bu test aracılığıyla görülebilmektedir. Buna rağmen tekil eleman testlerine nazaran ciddi mukavemet artışları olduğu açıktır. Bu nedeni yangın hacmine bitişik soğuk döşemenin çekme mekanizmalarıyla kolon çökmelerine direnç göstermesine bağlanmaktadır. © ® © Q) )j c 9000 )j., 9000 ,jc 9000 ) 1 ' ' ' ' 0 - --t--t--t--ı--i--t 0 ~ ı--~rci~ --t--t- -t--t.---~-- ı-rr~ı ~ ! '" " @- --I ='--.. ı ı•--I---t==,--...L= ©~Lı~~~!==F-I-[ Ölçüler milimetredir. Şekil 5. 1 ve 2 nolu kiriş test konumları. IYANGIN ve GÜVENLiK SAYI 87 82 ! ]_~=~-t= 1-H-rı: --[---!---[---[ i Ölçüler milimetredir. Şekil 6. 3 ve 4 notu kompartıman tesı konumları.
RkJQdWJsaXNoZXIy MTcyMTY=