IYANGIN GÜVENLiĞi Bu yazıda, İskoçya 'daki yeni yapı standartları sistenıiııin konut yapılarında otomatik söndürme kullanılarak can giivenliği11iıı iyileştirilmesine nasıl katkıda bıılıındıığıı aıılatılıyor. -----~ Colin Hird, Bııilding Eııgineer, Mart2005 IYANGIN ve GÜVENLiK SAYI 87 50 • lskoga1da Konut Sprinklerlerinin Geleceği 1 Mayıs 2005'te İskoçya'da yeni bir yapı standartları sistemi yürürlüğe girdi. 2003 İskoçya Yapı Kanunu, Avrupa Direktiflerine uyumda daha etkili bir yaklaşım sunmaktadır. Birleşik Krallık'ın diğer bölgelerindeki düzenleyici sistemler gibi yeni İskoç sistemi de zorunlu işlevsel standartlar ve rehberler üzerine kurul muştur. Bu sistem İskoç Hükümetinin yetkili bir kurumu olan İskoç Yapı Standartları Kurumu (İYSK) tarafından düzenlenecek ve ilk olarak İskoç Yerel Yönetimleri tarafından uygulanacaktır. İ skoçya'daki mevcut uygulama oldukça katıdır. Zorunlu teknik standartlar yüzünden alternatif tasarım stratejilerini benimsemek zordur (3). Konut sprinklerleri standartları n birkaç kez zorlanması sonucunda yerleştirilmiştir. Kişisel olarak bu prensibi desteklememe rağmen tasarımcılar mevcut sistemi özellikle yeni bir bina tasarlama esnasında çok katı ve bürokratik bulmaktadır. 2005 Mayıs'ından sonra bu zorluk ortadan kalkacak ve yerel yönetimler sta ndartların yasal olarak gevşeti lmesine gerek kalmadan yangın güvenliğinde alternatif yaklaşım l arı kabul edebilecektir. Yeni sistemde yangınla ilgili 15 zorunlu işlevsel standart bulunmaktadır (Bölüm 2: Yeni Teknik El Kitabının Yangın maddesi). İşlevsel standartların ve rehberlerin yorumlanması yerel yönetimin sorumluluğundadır ve en sonunda yargının konusu olmaya devam edecektir. Ancak, işlevsel standartlara uyumla ilgili önemli bir şüphe olursa başvuran ve yerel yönetim İskoç Bakanların adına İYSK'ya başvurmak üzerinde anlaşabilir. Yenilikçi tasarımlar için 2004 İskoç Yapı Prosedürü Yönergesi, İtfaiye ve yerel yönetimin uygun gördüğü diğer kurumlarla zorunlu konsültasyonu gerekli görecektir. Yerel yönetim, danışmanlardan alınan yorumları göz önüne alacaktı r ancak bunlar yasal olarak yerel yönetimi bağlamaz. Konut Alanlarında Sprinklerlerin Etkililiği Yapı Araştırmaları Kurumu'nun (YAK) Yangın Araştırmaları Merkezi (YAM) ODPM tarafından konut a lanlarında sprinklerlerin etki liliğ i konusunda 2,5 yıl süreli yoğun bir araşt ı rma projesi yürütmek üzere görevlendirilmiştir (2). Projenin önemli bileşenleri şunlardır: Pilot Çalışma Pilot çal ı şma,' proje için kabul edilmiş parametreleri belirlemekte ve Birleşik Krallık'ın yangın istatistiklerini ve dünyadan diğer verileri kapsamaktadır. Karşılaştırmalı Testler Karşılaştırmalı testler Birleşik Krallık'ın koşulları için BS DD 251 (tasarım) ve BS DD 252 (bileşenler) standartlarının gelişimini desteklemek üzere yapılmış ve şu analizleri içermiştir: t Teçhizat ve alet-edevat/alet takımları, t Yangın testi odası , t Yatay ve düşey su dağıtım ı , t Mobilya gaz paketi simulasyonu ve standartlaşmış tutuşma kaynağı, t Sprinkler başlıkları nın seçimi. Deneysel Program Deneysel programın amacı, yangının başladığı odadaki konut sprinklerlerinin etkilili ğ ini , can güvenl iği de dahil olarak, incelemek ve ölçmekti. Deneysel program YAM tarafından yürütülmüş daha önceki çal ışmaları desteklemekte, korunmuş yangınlar ile içten büyüyen yangınları da içermektedir. 29 kompartman yangını ile deneysel programa artı değer kazandırmak için YAK Cardington La boratuvarı'nda ayrıca 8 adet gerçek konut yangını çıkarılmıştır. Sürekliliğin kaybını ve öldürücü gazların baş hizasındaki birikimini tahmin etmek için karbonmonoksit (CO), karbondioksit (CO2) ve oksijen (O) ölçülmüştür (hidrojen siyanid ölçülmemiştir). Daha sonra En Küçük Etkili Doz hesaplanmış ve tahminler kaydedilmiştir. Buna ek olarak sıcakl ı ğın ve görüş netliğinin etkileri de kayıt edilmiştir.
RkJQdWJsaXNoZXIy MTcyMTY=