1 TEKNiK BiLGi Sprinkler sistemleri yangından korunmak amacıyla belirli standartlara (NFPA, FM, VdS, EN, SNJP...) ve mühendislik tekniklerine uygun olarak, sistemin debi ve basınç ihtiyacını karşılayabilecek bir s11 kaynağmdan beslenmek kaydıyla, yangına otomatik olarak s11 söndürme sistemlerdir. B11 yazıda, sprinkler sistemleri ile ilgi genel bilgiler verilmektedir. __ ----- Geri Catsb11rg Branclı Manager Eastern Eıırope & Tıırkey & Greece & Benelııx Tyco Bııilding Services Prod11cts B. V. YANGIN ve GÜVENLİK SAYI 86 92 Otomatik Sprinkler Sistemleri O tomatik sprinkler 1860 tarihinde suyun yangın üzerine otomatik olarak su püskürtülebilmesi amacı ile geliştirilm iştir. 1850'Ii yı llardan itibaren yangın riskinin yüksek olduğu tehlikeli bölgelerde delikli borular (perforated) kullanılmaktaydı fakat gerek suyun her tarafa dağılması gerekse boruların tıkanması bir dezavantaj yaratmaktaydı. Sprinkler üzerinde cam tüp içinde bulunan su, yangın esnasında ortaya çıkan ısı sonucu genleşir ve yeterli dereceye gelind iğ inde cam tüp ani olarak patlar. Bu patlamayla beraber boru sistemi içindeki basınçlı su orifisden geçerek deflektöre çarpar. Bu çarpmanın etkisiyle su, yangının çıktığı alana boşalır ve yangın, yayılmasına izin verilmeksizin kontrol altına alınır. Sprinklerin yangın söndürme sistemlerinde üç işlevi vardır. Bunlar; 1. Yangını mahaldekilere duyurmak (su motorlu gong ve/veya alarm sinyali), 2. Yangını yerel itfaiye ve güvenlik birimlerini haberdar etmek (güvenlik, itfaiye....), 3. Yangını kontrol altına almak (yangını bastırmak, kontrol altına almak ve söndürmek) işlevleridi r. Sprinkler Başlıklarının Sınıflandırılması Sprinkler başlı kları üç genel sınıfa ayrılır. Bu sınıflar; tepki zamanına, yerleştirilme şekline ve uygulama şekline göredir. Tepki zamanına göre sprinkler üç çeşittir. 5 mm cam tüp kullan ılan standart tepkimeli sprinkler, yalnızca Alman VDS normlarında kullanılan 4 mm cam tüplü özel tepkimeli sprinkler ve 3 mm cam tüp kullanılan hızlı tepkimeli sprinklerler tepki zamanına göre sprinklerlerdir. Yerleştirilme şekline göre sprinkler çeşitleri, dik tip (upright), sarkık tip (pendent), konvansiyonel (dikey) ve duvar tipi (yatay ve dikey) olarak sı ralanır. Son olarak, uygulama şekline göre; depolama (ESFR/hızl ı tepkili erken müdahaleli, large drop/iri damlalı), donma riskine karşı (dry pendent/sarkı k kuru tip; upright/dik tip; side wall/duvar tipi), hafif, orta ve yüksek tehlike (residential/konut tipi, ELO/ekstra geniş orifısli, ECLH/hafif tehlike sınıfı için geniş korumalı) şeklinde sıralananabilir. Tablo 1. Sprinkler Sıcaklık-Renk Tanımlaması. Cam Tüplü Sprinkler Metal Linkli Sprinkler Renk Patlama Renk Patlama Sıcaklığı Sıcakl ığı Turuncu 57 ·c Boyasız 74 ·c Kırmızı 68 ·c Beyaz 100 ·c Sarı 79 ·c Mavi 141 ·c Yeşil 93 ·c Sarı 182 ·c Mavi 141 ·c Kırmızı 227 ·c Mor 182 ·c - Siyah 204 - 260 ·c Tablo 2. Mevcut Sprinkler Orifisleri. 3/8" ISO7/1 dişli: 7/16 (10mm) orifis (K=57) 1/ 2" N P T dişli: 1 /4" orifis (K=20) 3/8" orifis (K=40) 7/16" orifis (K=57) 1/2" (15 mm) orifis (K=80) 17/32" orifis (K=115) 3/4" NPT dişli: 17/32" (20 mm) Orifis (K=115) 5/8" orifis (K=160) 3/4" orifis (K=200) 1" 1SO7/1 dişli: 1" orifis (K=353) Q=K. (P)1ı::ı ; Q: Debi (IVdk}, P: Basınç (bar).
RkJQdWJsaXNoZXIy MTcyMTY=