1 KAPAK KONUSU standartlara uygun hale getirmişlerdir) görülmektedir. RX 125 (R): "Polyolefin copolymer", LSFH (R) "Halogen free, flame retardent material" malzemelerin ise alev geciktirici özelliklerinin olduğu, halojenden arınd ırıl mı ş olduğu, korozif gaz çıkarmadığı, çok az duman çıkardığ ı görülmektedir. CR: "Chloroprene rubber" malzemelerin alev geciktirici özelliği olduğu, halojenden arındırılmış olmadığı, korosif gaz çıkard ığı ve şiddetli duman çıkardığı açıkça görülmektedir Kablolarda kullanılan yalıtım ve kılıf malzemelerinden bazıların ı n Tablo 1'de de görüleceği üzere, kullanılan malzemeler kimya teknolojilerinin gelişimine bağlı olarak gelişmekte ve yangın esnasında çok farkl ı özellikler göstermektedirler. Yangına güvenli kabloların üretiminde kull anı lan daha başka malzemeler ve geliştiri lmiş kompoundlarda bulunmaktadır. Ülkemizde ve yurt d ı şındaki üreticiler yapılan çok önemli arge çalı şmaları sonucu yeni ürünler geliştirerek kullanıma sunmakta ve yeni ürünlerle ilgili arge çal ışmalarına devam etmektedirler. Gelecekte sürekli gelişen kablo üretim ve kimya teknolojileri, arge çalı şmaları sonucunda çok farklı malzemeler/kom- • poundlar ile üretilmiş yangına karşı güvenli kabloların kullanıma sunulacağı muhakkaktır. Burada önemli olan kablo üreticilerinin geliştiri len yeni kabloların yangın sırasındaki davranışlarını ilgili standartlara göre deneylerini tamamladıktan sonra kullanıcılara sunmaları, yapının elektrik projecisi ve uygulamacıların yapının niteliklerine, kullanım yerine, ilgili yönetmeliklere ve ilgili doğru standartlardaki deneylerden geçirilmiş kabloların kullanılmalarını sağlamasıdır. YANGIN ve GÜVENLİK SAYI 86 70 3. Yangına Karşı Güvenli Kabloların Avrupa'daki ve Ülkemizdeki Deney Standartları Aşağıda verilen standartların bazılarının kodları tüm kabloları kapsamamaktadır, genellikle enerji kabl oları içindir. Zayıf akım tesisatlarında kullanılan iletken çapı çok küçük olan fiber optik, data vb. kablolar için standart ana başlıkları aynı ancak uzantıları farklı olmaktadır. TS EN 50266 standartları incelendiğinde IEC 60332-3 standard ındaki kategorilerden daha farklı kategorilerde görülecektir. Farklı deney yöntemleri içeren standartlarda bulunmaktadır, aşağıda belirtilenler kablo imalatçı firmaların genel olarak kullandıklarıdır. Belirtilen sta ndartların içinde, ilgili deney standartların ın test düzenlerinin detayları bul unmamaktadı r. Bu konuda bilgi almak isteyen uzmanlar her standart başlığının altındaki standartları incelediğinde, deney düzenleri standartlarına ulaşabilirler. 3.1. Açıklamalar: TSE : Türk Standartları Enstitüsü, EN : European Norm/CENELEC, IEC : lnternational Electrotechnical Commission, BS : British Standard, VDE: Verband der Elektrotechnik Elektronik lnformationstechnick, DiN : Deutsche lnstitut für Normung. 3.2. Alev Geciktirici Özellik Deneyleri Standartları Tek bir yalıtılmış iletken veya kabloya uygulanan deneylerin standartları: IEC 60332-1, EN 50265-2-1, DiN EN 502652-1 (DiN VDE 0482 -265-2-1 ), BS EN 50265-2-1, TS EN 50265-2-1. Demetlen miş kablolara uygulanan deneylerin standartları: IEC 60332-3-24 (Kategori C), EN 50266-2-4, DiN EN 50266-2-4 (DiN VDE 266-2-4), BS EN 50266-2-4, TS EN 50266-2-4. 3.3. Yangın Esnasında Açığa Çıkan Halojen Asit Gazı Miktarının Tayini Deneyleri Standartları IEC 60754-1, EN 50267-2-1, DiN EN 50267-2-1 (DiN VDE 0482-267-2-1 ), BS EN 50267-2-1, TS EN 50267-2-1. 3.4. Yangın Esnasında Açığa Çıkan Korozif Gazların Asitlik Derecesinin Tayini Deneyleri Standartları IEC 60754-2, EN 50267-2-3, DiN EN 50267-2-3 (DiN VDE 0482-267-2-3), BS EN 50267-2-3, TS EN 50267-2-3. 3.5. Duman Yoğunluğu Deneyleri Standartları IEC 61034-2, EN 50268-2, DiN EN 50268-2 (DiN VDE 0482-268-2), BS EN 50268-2, TS EN 50268-2. 3.6. Yalıtımın Sürekliliği/Devrenin Sürekliliği Deneyleri Standartları IEC 60331 Serisi standartlar, EN (IEC'ye karşılık gelen standart yoktur), DiN VDE 0472-814, BS 6387, TS 3164 IEC 60331 (IEC'nin bu maddede belirtilen standart karşılıkları TSE'de yoktur, hazırlık grubu çalışmaları içinde de bul u nmamaktad ı r). 3.7. Kablo Sisteminin Devre Sürekliliği Standartları IEC (DiN 4102-12'ye tamamıyla karşılık gelen standart yoktur), EN (DiN 410212'ye tamamıyla karşılık gelen standart yoktur), DiN 4102-12, BS (DiN 410212'ye tamamıyla karşılık gelen standart yoktur), TS (DiN 4102-12'ye tamamıyla karşılık gelen standart yoktur). Alman standartlarından DiN 4102 bölüm 12; yangınlarda 1000 °C'de belirlenen sürelerde kablo sisteminin belirlenen süreçlerde işletmede kalmasına göredir. Benzer yaklaşım BS476'da da görülür, bu
RkJQdWJsaXNoZXIy MTcyMTY=