ITEKNiK BiLGi Kesme kaynak işleri, kauçuk işleyen fabrikalarda, sürekli bulunan yanıcı sıvılar, yağlar ve kauçuk maddeler nedeniyle önemli bir yangın nedenidir. Kauçuk fabrikalarında bina yanmaz maddelerden inşa edilmeli, çatı sağlam, kuvvetli, rüzgara dayanıklı olmalıdır. Bu bölümler asgari 3 ve 4 saatlik yangın duvarı ile bölünmelidir. Dış duvarlarda her 1.35 m3 hacim için 0.09 m2'Iik patlama basıncını karşılama sistemi (yırtılma duvarı) olmalıdır. Kauçuk ürünleri imalatında kullanılan hammaddelerin çoğu yanıcıdır ve bu nedenle bina inşaatı sırasında sabit yangın söndürme sistemleri yerleştirmek de gereklidir. Bu arada, bina inşaat malzemelerinin de yangına dayanıklı olması tercih edilmektedir. Ağır ve Tehlikeli İşler Tüzüğü'ne göre kauçuk ve lastik sanayiinde, lastik hamurunun hazırlanmasından her çeşit şekillendirilmiş mamul yapımına kadar bütün işlerde, lastik hamurunun hazırlanmasında kadın çalıştırılamaz. Plastik maddelerin şekillendirilmesi ve plastik eşya imali işleri ve bu tip imalatta meydana gelen ara veya ana mamul bir kişi tarafından idare edilemeyecek büyüklük ve ağırlıkta ise bu işlerde de kadın ve çocuk çalıştırılamaz. Lastik Yangınlarının Söndürülmesi TS EN 2'de A sınıfı yangınları içerisinde kabul edilen lastik, 300-400 °C'de alev alarak yanmaya başlar. Yanarken karbon tabakası bırakarak yanmaya devam ederler. Lastik yangınlarında yayılmanın hızlı olması yanında yoğun duman, yüksek alevler, yüksek ısı ve boğucu/ zehirleyici gazlar yangına müdahaleyi zorlaştırır. Araç lastikleri, korlu yanması sebebiyle en ideal söndürücüsü olarak su; sıkılan yerde yaptığı soğutma sonucu yangının hızını düşürür ve yanıcıların iç kısımlarına kadar ulaşarak yangını söndürür. Yani yangın üçgeninin bir kenarı olan ısıyı yok eder. Bu tür yangınlarda aynı zamanda kullanılan köpük söndürmeyi hızlandırır ve kolaylaştırır. Çünkü son zamanlarda geliştirilen Asın ıfı köpükler yatay ve dikey yapışma özelliğine sahiptirler. Araç lastiklerinin, depolaması da genellikle yatay veya dikey olarak yapılır. Bu durumda ortasının boş olması dikey veya yatay baca gibi görev yapacağından yangın esnasında sürekli hava -oksijen yenilenmesine sebep olur. Yapısı yanında bu tür depo özelliği de düşünüldüğünde lastik depo yangın ları dünyada söndürülmesi en zor yangınlar arasında ifade edilir. Yangın esnasında çok yoğun siyah duman ve yüksek ısı çıkması nedeniyle binayı duman isiyle kirletir ve meydana gelen yüksek ısı ile alevler de binanın dayanım bütünlüğünün bozulmasına sebebiyet verir. Bu nedenle başlangıcında çok hızlı ilk müdahale yapılmalıdır. Bu ilk müdahale yangını gören birey tarafından yapılmalıdır. Aksi halde ilk müdahale yapılmamış ise zamana bağlı olarak bu yangın yayılarak yapı, insan sağlığı ve çevre için büyük felaketlere sebebiyet verebilir. Müdahale edilemeyen lastik depo yangınlarında itfaiye teşkilatı olay yerine gelinceye kadar bırakın malzemeleri, bulunduğu yapının dahi kurtarılması imkansızlaşır. Çünkü lastik yangınlarında yaklaşık olarak ortam sıcaklığı 750-800 °C dereceye varmaktadır. Bununla beraber lastik üretiminde kullanılan kimyasal sıvıların var olması nedeniyle bu sıcaklıklar daha da yukarılara doğru tırmanabilir. Meydana gelen bu yüksek sıcaklıklarda ahşap tutuşur, çelik taşıyıcılığını kaybeder, alüminyum ve cam erir. Yani binanın yapımında bahsi geçen malzemeler kullanılmış ise hepsi yanarlar, sonucunda yapının taşıyıcı dayanım bütünlüğü bozulmuş olacaktır. İlk müdahalenin yapıldığı yerde maddi ve manevi kayıplar azalacaktır. Amerika'da yapılan bir yangın deneyinde, portatif raflarda, dikine duran lastiklerin yan yatırılmış olanlara göre daha büyük bir yangın tehlikesi arz ettiği belirlenmiştir. YANGIN ve GÜVENLİK SAYI 86 60 f Çelik kuşaklar Bez kumaşlar Çeyfır ! • :~,:ar Damak Karkas (gövde) 1 Araç lastikleri. Bu uygulamanın yapılamadığı ve yangın olayının tamamen itfaiyeye bırak ı ld ığı yerlerde, itfaiye merkezi ile yangın yeri arasındaki mesafeye bağlı olarak gelmesi beklenecek; itfaiye gelinceye kadar büyüyen yangındaki maddi ve manevi kayıpları "kader böyle istedi" diyerek sinemize çekip dövünmeye devam etmemek için çalışanları bilgilendirmek, bilgilerini tatbikatlarla davranış biçimine dönüştürmek gerekir. İyi bir sabit sulu ve köpüklü söndürme sistemi yanında seyyar söndürücülerden suluköpüklü ve KKT'li söndürücülere ağırlık verilmeli, iyi eğitilmiş çalışan personel tarafından mevcut seyyar yangın söndürme cihazlarıyla, yangın dolabı ve yangın hidrantından açılacak su devresi ile yangına çok kısa sürede müdahale edilerek yangın büyümeden söndürülebilir. Söndürülemez ise de itfaiye gelinceye kadar kontrol altında tutulmasını sağlanabilir. En azından büyümesini engelleyerek ve yangını çıkan bölgede sınırlandır ı la rak itfaiyeye zaman kazandırılabilir. Unutulmamalıdır ki, lastik yangınlarında öncelik bol su ve köpük bulunmasıdır. Bu nedenle su ikmal yollarının iyi hesap edilmesi, en az iki saat süre ile 7000 lt/dk'ya ulaşan su ihtiyacının karşılanacağı sistemin tanker ve itfaiye araçlarını besleyecek şekilde dizayn edilmesi, işletme araç ring yolunun sürekli araç trafiğine açık tutulması, yangın savunma ekiplerinin kurulması ve acil eylem planlarının hazırlanması gerekmektedir. Sulu söndürme sistemlerinden yangın dolap sistemi, hidran! sistemi, sprinkler sistemi, yangın pompası ve su deposunun kapasitesi hesaplanırken "Türkiye Yangından Korunma Yönetmeliği" esas
RkJQdWJsaXNoZXIy MTcyMTY=