ITEKNiK BiLGi Lastik fabrikalarında yağ ve solventler görünen ilk tehlikeyi oluştururlar ve bunlar genellikle ana binalardan en az 30 m uzakta yer üstü tanklarda bulundurulurlar. Diğer bazı çeşitli yağ ve solventler bina içinde ayrılmış bölümlerde saklanırlar. Bazı işletmelerde kazan ve ısıtıcılar için kullanılan yakıtın dışında taşıt araçları için propan da ku llanılır. Çok önemli bir yangın tehlikesi olmayan karbon karası, bazen toprak altı konveyör sistemleriyle taşınır bazen de depodan kullanılma yerine kadar yer üstü konveyör sistemiyle taşınır. Bu konveyörlerde lastik kayışlar kullanıldığından, sürtünme dolayısıyla burada çıkacak yangın karbon karasına oldukça büyük zarar verebilir, sonuç olarak üretimi aksatabilir. Tabii kauçuk balyaları ahşap sandıklarda dahil birçok çeşit kapta saklanabilir. Sentetik kauçuk da aynı şekilde mukavva ya da ahşap sandıklarda saklanabilir. Bu maddeler 3,5-4,5 metreye kadar yükseklikte paletler üzerinde depolanmış ise, kıymıklanmış ahşap ve mukavva kolayca alev alacağından ciddi bir yangın rizikosu oluştururlar. Son yılarda bazı sentetik kauçuk tipleri alüminyum kutularda depolanmaya başlanmıştır ki bu hammadde depolarında A sınıfı yanıcı maddelerin sayısını azaltır, ayrıca bakım ve temizliğin kolaylaşmasını sağlar. Kauçuk ve diğer bileşikler belirli bir dereceye kadar ısıtılıp karıştırılır ve boşaltı lır. Boşaltma işlemi kauçuk bileşiğinin ısısıyla belirlenir. l sı gösteren aletlerde bir arıza ortaya çıksa, kauçuk karışmaya devam edecek ve içine karıştırılmış yağların buharlaşacağı bir dereceye kadar ısınacaktır. Karışımın ısısı yağ veya kauçuğu kendiliğinden yanma derecesine kadar çıkarsa, buharları oksijenle karşılaşınca hemen alev alacaktır ki, boşaltma işlemi sırasında bu olabilir. Bu meseleyi halletmenin bir yolu, hata olasılığını azaltmak için iki tane ısı göstergesi yerleştirmektir. Bazen, makinedeki bileşikler alışagelmiş zaman içinde yeterince karışmayabilirler ve karşımın ısısı beklendiği derecede olmayabilir. Çift derece metodu bu açıdan da operatöre yardımcı olur. Karı şt ı rma operasyonu YANGIN ve GÜVENLİK SAYI 86 58 Lastikler, kağıt, kontraplak gibi diğer A sınıfı yanıcı maddelere göre daha zor alev alırlar ama bir kere yandılar mı, yangın ve dumanın yayılışı çok hızlı olur. sırasında karbon karası, karışım tozu ve ısınan kauçuk karışımın ürettiği buharın alınması için vantilasyon sistemi gereklidir. Bina içine ya da çatıya toz kolektörleri yerleştirilebilir. Yine de karıştırıcıda bir yangın çıkarsa kolaylıkla boşaltma borusuna ve toz kolektörüne sıçrayabilir. Yağ ve bazı karışımlar kullanıldığından, karıştırıcının çıkışında ve ilgili diğer cihazlarda bir yangın tehlikesi oluşturan yağlı maddeler birikir. Bu cihazların yanmaz bir solüsyonla periyodik temizlenmesi bu gereksiz tehlikeyi yok edecektir. Kauçuk parçaların yapışkanlığını artırmak için kauçuk, yanıcı sıvılar ve diğer bazı bileşiklerden bir yapıştırıcı üretilir. Karıştırma bölümü diğer kauçuk imalat işlemlerinden ayrılmış bir yerdedir. YaLastik eşyalardan görüııtüleı: nıcı sıvıların asil miktarı binanın dışında tanklarda depolanır ve karıştırma alanına dağıtma noktalarında otomatik kapanan valfleri olan boru hatları yla pompalanır. Bu bölümde her birinin 200300 litre kapasitesi olan 8-1 O karıştırma makinesi olabilir, bunların yanında 1500 litreye kadar küçük depo tankları da bulunabilir. Borulardaki yanıcı sıvıların yanında birkaç tane 200 litrelik bidon da bu alanda bulunacaktır. Yanıcı bir sıvıda ya da karıştırıcının girişinde olan yüksek yangın potansiyeli ve bu yangının bütün bölmeye yayılabileceği düşünülerek, bu alan işletmenin diğer bölümlerinde dört saatlik yangın duvarlarıyla ayrılmalıdır. Bu alanda, yangınların ana kaynakları statik elektrik ve makinelerde ya da işlemden oluşan sürtünme kıvılcımlarıdır. Statik elektrik karıştırma alanında yüzde 50 ya da daha fazla nem sağlanarak kontrol edilebilir. Bu iş, kışın soğuk aylarında daha kolay olmaktadır. Kauçuk lastik depoları, her kg'a düşen klcal miktarının çok yüksek olması ve kapatılmayan hava boşluklarının bulunması nedeniyle yangın tehlikesi çok fazla olan yerlerdir. Lastikler, kağıt, kontraplak gibi diğer A sınıfı yanıcı maddelere göre daha zor alev alırlar ama bir kere yandılar mı, yangın ve dumanın yayılışı çok hızlı olur. Endüstriyel taşıtların kullanılması, elektrik donanım ve ısı kaynakları ana yangın nedenleridir. Lastik ambarı yangının büyük hasar vereceği bilindiğinden, kundakçıları da bu ambarı seçerler. Lastiklerin depo yüksekliği arttıkça, tehlike de artar, ayrıca yangının tavan sprinkleri ile kontrol edilmesi zorlaşır. Lastikler paletler üzerinde yatırılarak depolandığında yangın sırasında yandıkça ateşin içine düşme eğilimi gösterirler, bu yangın ın yayılmasını sınırlar. Eğer portatif raflar daha sağlamsa yangın daha hızlı yayılacak ve daha büyük bir alanı ilgilendirecektir. Amerika'da yapılan bir yangın deneyinde, portatif raflarda, dikine duran lastiklerin yan yatırı lmış olanlara göre daha büyük bir yangın tehlikesi arz ettiği belirlenmiştir.
RkJQdWJsaXNoZXIy MTcyMTY=