ITEKNiK BiLGi Gazlı söndürme sisteminin, duman hasar yarattığı ilk aşamada çalıştırılmaması durumunda; hızla tepki veren bir sprinkler kafası (ayrıca bir su fışkırtma sistemi harekete geçene kadar) olaya hızla müdahale edinceye dek yangın yayılmaya devam edecektir. Sprinkler kafası çalışmadan önce, genel olarak yangın boyutunun 0.5 ve 1 MW arasında olması ve tutuşma olması gerekir. Bu tür sistemlerin görevi yangının yayılmasını önlemektir, yangın ı söndürmek değildi r. Yangın Söndürme Sistemi Koşulları iT ekipmanının çeşitli tehlikelere maruz kalabileceği tesislerde aşağıda yer alan yangın söndürmeye ilişkin önlemlerin alınması önerilmektedir. t Korunan mekanda çıkan bir yangın söndürülmelidir. (Yang ı n ın nerede çıkacağını bilemeyiz). t Yangın söndürmede kullan ılan madde mekanın her yerine nüfuz etmelidir. Yangın, karışık kabloların yumaklar oluşturduğu zemin altında ya da bir dolabın içinde veya zemin boşluğunda çıkmış ve görünmüyor olabilir. t Sistem hem küçük, hem de büyük yangınlarda etkili olmalıdır. Yangın başlangıç aşamasında söndürüldüğü taktirde hasar daha az olacakt ır ve işler sadece kısa bir süre aksayacakt ır. t Sistemin otomatik olarak çalışması gerekir. Korunan mekanda kimsenin kalmaması beklenmediği halde, mekanda biri kaldığı takdirde kull an ı lan yangın söndürücü malzemenin insanları etkilemeyen cinsten olması gerekir. Bu nedenle insan faktöründen ötürü sistemi sadece manuel konumda bırakmak bir seçenek değildir. t En iyi seçenek sistemin yangını söndürmesidir. Kontrol veya yangının bastırı lması yetersiz seçenekler ol acaktı r. Karar verme konumundaki yetkilinin sistemin ne yapmaya çalıştığı ve neyi yapabileceği konusunu çok iyi anlamış olması gerekir. t Sistem hassas elektronik ekipmana hasar vermemelidir. Standartlar Gazl ı söndürme sistemlerinin performansına dair ortak bir yaklaşım ISO 14520'de (İngiliz Standardı olarak da kabul edilmiştir) gel iştirilmiştir. Bu standartlar sistem gereksinimleri ve söndürme cihazlarının sayısı hakkında bağımsız bir kaynak görevi üstlenmektedir. Kimyasal Unsurlar Pek çok insan halonun sağl adığı korumadan tatmindir. Halan kullanan sistemlerde sıvı haldeki bir kimyasal madde basınçlı kaplarda saklanıyor, yangına karşı istenilen tepki veren kimyasal yangının bulunduğu yere boşaltılıyor ve yangını söndürüyordu. Yeni kimyasal maddeler de geçerliliği ispatlanmış bu uygulama için aynı etkiyle eski kimyasal maddenin yerini alabilmektedir. Yangının büyümesi ve zaman ilişkisi ..------S-u-s-is_i_ ve-----;:=======.----==- ~ Sprinkerlerde ~ Nokta dedektörü Yüksek hassasiyetli duman dedektörü O zaman 1 Şekil 2. !'angının büyümesi. IYANGIN ve GÜVENLİK SAYI 84 66 kullanılan, hızlı tepki verne sorinkler kafası Otomatik gazlı sistemin harekete geçirilmesi ·.;; Q) E ,::, >- ,::, D C: c C) C: ~ ~ Görünmeyen ~ duman 1 Mekan ve zemin yükü çok önem arz ettiğinde ve hızlı söndürme gerektiğinde kimyasal maddeler kullanılır. Çıkan yang ın böylece mekandaki oksijen düzeyi azaltılmadan kimyasal yöntemlerle söndürülür. Hızl ı tespit ve söndürme sağlanarak yanmadan kaynaklanan maddelerin oluşumu ve yangın sırasında yanmış olan cihazları n yanmadan ötürü bozul mas ını engeller. Kimyasal maddeler de kullanıldıkları yangın söndürme sistemlerinde tüm gazlı maddeler gibi en hızlı boşaltma süresinde etkilerini gösterirler. Kimyasal Maddelerin Aşağıdaki Koşullara Uygun Olmaları Gerekir: t Verimli bir depolama sağlanabi lmesi için normal basınç ve s ı caklıklarda akışkan halde olmalıdır. t Normal sıcaklıklarda tamamen buharlaşmalıdır. t Çevreye saygılı olmalıdır. Bu ürünlerin çevreye ol abildiğince az zarar vermesine dikkat edilmelidir. t Toplam akışlı söndürme sistemleri için standartlara uygun maddeler olarak tanımlanmış olmaları gereklidir. Hareketsiz Sistemler Hareketsiz sistemler çok cazip görünür çünkü bu tür sistemler atmosferde mevcut olan gazları kullanırlar. Bu sistemler bir mekandaki bulunan havadaki oksijen konsantrasyonunu hafifletir ve mekandaki havanın yerine atıl gaz yerleştirerek yangını basit bir yöntemle söndürme mekanizmasına sahiptirler.% 12-14 oksijen seviyesinin altında, bir çok yangın söndürülebilir. Genellikle ortamdaki oksijen konsantrasyonu % 12, mekandan çıkış zamanı sırasında da% 10'un altına düşerse yetkililer sistemlerin otomatik boşaltım sisteminin harekete geçmesine izin vermektedir. Havanın% 10 oranında oksijen konsantrasyonu açısından hafifleyebilmesi için odadaki hava hacminin % 52 oranında değişti rilmesi gerekir. Duvarlar ve tavanın zarar görmemesi için mekanın uygun bir şekilde havalandırılması şarttır. Çeşitli terkipte asal gazlar vardır ama yangın söndürmede genellikle aynı miktarlarda atı l gaza ihtiyaç duyar, ayrı ntılı bilgi için ıso 14520 incelenebilir.
RkJQdWJsaXNoZXIy MTcyMTY=