Yangın ve Güvenlik Dergisi 84. Sayı (Ocak-Şubat 2005)

60 ITEKNiK BiLGi 1 Akaryakıt istasyonunda Yangın Çıkarsa TS EN-2'ye göre B sınıfı sıvı yangınları içerisinde kabul edilen akaryakıtla r parlama ve tutuşma derecesi son derece düşük olan, yanarken alevli ve yüksek ısı yayarak yanan petrol ürünleridir. Akaryakıt yangınlarının alevli yanması ve kapalı kaplarda depolanması, yakıt-hava-ısı karı şıml arının da etkisi ile fiziki patlama oluşabil i r. Böyle bir durumda yangının komşu bina ve tesislere s ıçraması ihtimali de yüksektir. Akaryakıt istasyonlarında oluşabilecek yangı nlara müdahale etme metodu, yangın söndürme prensiplerinden ı sı ve oksijenin yok edilmesi esasına yöneliktir. Bu prensipte yanıcı maddenin soğ utu l ması ve oksijen/hava ile temasının kesilmesi hedeftir. Bu prensibi uygulamak için çeşitl i söndürücüler kullanılmaktad ır. Bu söndürücüler; a. Seyyar yangın söndürücüleri; Seyyar yangın söndürücüleri karbondioksit, kuru kimyevi tozlar, halokarbonlu söndürücüler başlangıç yangınlarında çok etkili olurlar. Ancak yangının büyümesi halinde, yayılan yüksek ısı nedeniyle yaklaşmanın güçlüğü söndürmede zorluklar ortaya çı kabi li r. b. Su; Su akaryakıt yangınlarında pulvarize şeklinde kullanıldığında hem soğutur hem de havayı keserek yangın ı söndürür. Ancak suyun yakıttan ağır olması belli bir müddet sonra dibe çökmesine sebep olabilir. Bu durum tankta taşı ntı ile yangının yayılmasına sebebiyet verebilir, dikkat edilmelidir. Genellikle akaryakıt yangınlarında su ku ll an ı lmaz düşüncesi doğru değildir. c. Köpük; Akaryakıt yangınlarının söndürülmesinde etkili söndürücü köpüktür. Özgül ağırlık bakımından akaryakıt ve sudan daha hafiftir. Kütlesi küçük kabarcıklar şeklinde olup, yanan maddenin üzerinde 7-20 cm kalınlıkta bir örtü oluşturarak yanan maddenin hava ile ilgisini keser. Böylece akaryakıttaki hızlı buharlaşmayı azaltarak yangının sönmesini kolaylaştırır. Akaryakıt yangınlarında terlYANGIN ve GÜVENLiK SAYI 84 cih edilen AFFF (film tabakası üzerinde hareket eden köpük) köpüğün rüzgar ve ısıya dayanıklı olması, düşey ve yatay yüzeyleri kaplama özelliği akaryakıt yangınlarında ana söndürücü madde olarak kul lanılmas ını gerekli hale getirmişti r. Yangın başlangıcında çok hızlı şekilde ilk müdahale yapı l malıdır. Bu müdahale en yakın şahıslar tarafından gerçekleştirilmeli, aksi halde ilk müdahale yapı lmamış bir yangın, yanma hızı çok yüksek olan akaryakıtlarda olabildiğince büyür ve doğayı kirleterek yayılmaya devam eder. Bu durumda, itfaiyenin mesafesi nedeniyle olay yerine gelinceye kadar araç ve yapının kurtarılabilmesi imkansızlaşabilir. Akaryakıt yangınlarında yaklaşık olarak ortam sıcakl ığ ı 800 ile 1000 dereceye varmaktad ı r. Bu s ı cakl ı klarda alüminyum gibi maddelerin eridiği , çeliğin ısı karşısında dayanımını kaybettiği bilinmektedir. Yani yapının bütünlüğü bozulmuş olacaktır. İlk müdahalenin yapıldığı yerde maddi ve manevi kayıplar azalacaktı r. Bu uygulamanın yapılamadığı ve yangın olayının tamamen itfaiyeye b ı rak ı ldığ ı yerlerde, itfaiye merkezi ile yangı n yeri arasındaki mesafeye bağlı olarak gelmesi beklenecek itfaiye, gelinceye kadar büyümüş olacak yang ı ndaki maddi ve manevi kayıpla rı "kader böyle istedi" diyerek sinemize çekip dövünmeye devam edeceğiz. Özellikle akaryakıt istasyonlarında doldurma ve boşaltma esnasında tank ile tanker arasında statik elektrik yükü dengesini sağlayacak bağlantı yapılmalı, tanker ayrıca topraklan malıdır. Açık alev ve sigara gibi yangının meydana gelmesinde büyük rol oynayan bu unsurlara karşı ciddi önlem al ınmal ıdı r. Bu tür istasyonlarda iyi bir sabit sulu ve köpüklü söndürme sistemi yanında seyyar söndürücülerden sulu-köpüklü ve KKT'li söndürücülere ağı rl ık verilmeli, iyi eğitilmiş çalışan personel tarafı ndan mevcut seyyar yangın söndürme cihazlarıyla, yangın dolabı ve yangın hidrantından açı lacak su devresi ile yangına çok kısa sürede müdahale edilerek yangın büyümeden söndürülmelidir. Söndürülmez ise de itfaiye gelinceye kadar kontrol altında tutulmasını sağlanmalıdır. En azından büyümesini engelleyerek ve yangını çıkan bölgede sınırlandı rı larak itfaiyeye zaman kazandırılmal ıd ır. Unutu l mamal ı dır ki, akaryakıt yangınlarında öncelik bol su ve köpük bulunmasıdır. Bu nedenle su ikmal yollarının iyi hesap edilmesi, sistemin tanker ve itfaiye araçları nı besleyecek şekilde dizayn edilmesi, işletmenin etrafı daima araç trafiğine açık tutulmalıdır. Sulu söndürme sistemlerinden yangın dolap sistemi, hidran! sistemi, sprinkler sistemi, yangın pompası ve su deposunun kapasitesi hesaplanırken Binaların Yangından Korunması Hakkında Yönetmelik esas al ı n malıdır. Akaryakıt yangınlarında yanma sonucunda duman, zehirli gazlar, ı sı ve alev ortaya çıktığı için yangına müdahale eden ekipler kendi can emniyetlerini sağlamak için her zaman koruyucu teçh izatlı olmalıd ı r. Sonuç: Akaryakıt istasyonları Kara Yolları Yönetmel iği'ne uygun yerlerde ve ilgili yasal prosedürler ışığında konuşlandırılmış bile olsa aka ryak ı t ürünleri kolay alev alma/yanma özelliklerine sahiptir ve yüksek ıs ı yayarak yanarlar. Bu arada oluşan yoğun duman görüşü olumsuz yönde etkilerken, duman içinde boğucu ve zehirli

RkJQdWJsaXNoZXIy MTcyMTY=