MAKALE 1 de ile kaplanmalıdır. Eğer, ortamdaki nem miktarı kafi derecede fazla ise cisimlerin üzerindeki nem tabakası da aynı işi görebilir. Bu halde, kaplar karton/kağ ıt ile kaplanabilir, metalik boya ile boyanabilir veya iletken ağ içine al ınabilir. Sentetik kaplara iletkenlik kazandırı lması halinde potansiyel dengeleme yukarıda bahsedilen dolum esnasında da yapılmal ıdır. il Yanıcı/parlayıcı sıvıların konulduğu bütün depolar, boru donan ımları ve boru bağlantıları statik elektriğin boşaltılması maksadıyla uygun şekilde potansiyel dengeleme/topraklama yapılmalıdır. il Yanıcı/parlayıcı sıvı dolum yerlerinin emniyet açısından sınırlandırılması, giriş ve çıkışların kontrol altında tutulması gerekir. Uzun yoldan gelen lastik tekerlekli tankerler, dolum yeri girişinde bulunması gereken bir topraklama tertibatına seyyar kıskaçlı kablo ile irtibatland ırılmalıdır. Böylece, üzerinde biriken statik elektrik yükü boşaltılmış olacaktır. Aksi takdirde, dolum yeri girişinden dolum yerine araç gelene ve oradaki potansiyel dengeleme/ topraklama işlemine tabi tutulana kadar ortamın tehlikeli olması sebebiyle üzerindeki statik elektrik yükü, bir parlama veya patlamaya yol açabilir. il Potansiyel dengeleme ve topraklama, yanıcı/parlayıcı/patlayıcı sıvıların bir kaptan diğerine aktarılması işlemi esnasında da yapı lmalıdır. Sıvı parlayıcı ve patlayıcı maddelerin çok büyük akma hızları ile doldurulup boşaltılmasından, sıçramalı ve yüksek basınçla doldurulmasından kaçınılmalıdır. Aksi takdirde statik elektrik yükü birikimi fazla olacaktır. il Boru sistemlerinde, statik elektriğin teşekkülü, akış oranına (litre/ dakika), sıvı akış hızına, (metre/saniye) boru çapına ve boru uzunluğuna bağlıdır. Doldurma işlemi, sıçramaya meydan vermeyecek şekilde, yavaş hızda ve deponun yan yüzeyini yalayarak veya doldurma hortumunun ucu, kaptaki sıvı seviyesi altına indirilerek yapılmalıdır. il Tabanca boyası işinde, boyahane ortamında kolay yanıcı ve parlayıcı özellikte boya-hava karışımı vardır. Böyle bir ortamda statik elektrik yükünün boşalması esnasında ark tehlikelidir. Bunun için, boya tabancası, boyanacak metal parçalar, boya hücresinin bütün metal aksamı, aspirasyon sitemleri, boya kapları arasında bir potansiyel fark olmamal ıdı r. Bu maksatla, bütün bu bölümler potansiyel dengeleme yapılarak aynı potansiyele getirilmelidir. il Makine ve tezgahların transmisyon (konveyör vs.) tertibatlarındaki il) iller, yataklar, kayış ve kasnaklarda statik elektrik yükleri birikir. Eğer makine ve tezgahın uygun topraklaması varsa, miller, yataklar ve kasnaklar metalden olup, iletken ve topraklı kısımla iyi temas halinde iseler bu kı s ımdaki yük toprağa intikal eder. Fakat genellikle transmisyon kayışları iletken olmayan malzemeden yapıldıkları için, sürtünme sebebiyle teşekkül eden yüklerin boşalması için kayışın kasnağı terk ettiği kısımlara topraklanmış metal taraklar konulmalıdır. Aksi takdirde bu kayışlar iletken özellikte olan bir maddeden yapılmalı veya bu özellikte bir madde ile kaplanmalıd ır. il Yalıtkan maddeler, üzerinde bulundukları elektrik yükünü kolay kolay dışarı atamazlar. Ayrıca, elektrik yükünün yalıtkan maddeler üzerindeki dağılımı da homojen değildir. Mesela, bunu bir deneyle izah edersek; cam, plastik veya mühür mumundan yapılmış bir çubuk, bir yüklü kumaşa veya posta (kurutulmuş hayvan derisi) sürtüldüğünde, sürtünme kuvveti sebebiyle bu çubuk üzerinde statik elektrik yükü birikir. Çubuk camdan yapılmış ise pozitif, mühür mumundan yapılmış ise negatif ile yüklenir. Yalnız, bu yük çubuğun posta sürülen kısmında birikir. Çubuk boyunca homojen olarak yayılmaz. Çubuğun bu ucu, sonra küçük kağıt parçalarına yaklaştırıldığında çubuk kağıt parçalarını çeker. Halbuki bu işlem iletken olan bir metal çubuk ile yap ı lamaz. Zira metal çubukta meydana gelen statik YANGIN ve GÜVENLİK SAYI 83 11 yangın dolabı 11 ıjı;J#I 75
RkJQdWJsaXNoZXIy MTcyMTY=