Bıı yazımızda çağdaş yaşamın vazgeçilmezi olarnk kabul ettiğimiz elektrikten, daluı doğrusu statik elektrik ve yangıııla ilişkileriııdeıı bahsetmek istedik. Hani bazen kapı koluıııı tutmak iizere iken cızzz diye bir ses ve viicııdıımuzıı sarsan bir olay olur ya, bıı hadise yangın çıkarabilir mi? Yıldınm Gök GOSB İtfaiye Müdürü YANGIN ve GÜVENLİK SAYI 83 70 Statik Elektrik, Topraklama ve Yangın 1 Giriş Yanıcı bir maddenin oksijen bulunan bir ortamda ısı ile girdiği kimyevi re- • aksiyon olan yanmanın, insan denetimi/kontrolünden çıkarak felaket olarak yorumladığımız haline dönüşmesini "YANGIN" olarak tarif etmekteyiz. İşte yangın dünyanın her tarafında küçük kelime değişiklikleri olsa da bu şekilde tarif edilmektedir. Günlük yaşantımızın her anı, insanoğlunun yaşamındaki her adımının yangınla direkt veya dolaylı olarak ilişkili olduğunu söylersek abartmış sayılmayız. Sabah yatağınızdan kalkıp, gece yatıncaya kadar geçirdiğiniz zaman içindeki, davranışlarınızı gözünüzün önüne getirin. Yukarıdaki tarifi de düşünerek bu hareketlerinizi yorumlayınca yangının hep sizin yakınınızda kendini göstermek için beklediğini göreceksiniz. Tıpkı mikropların hasta etmek için vücudun zayıf kalmasını beklediği gibi. 1.1. Elektrik; Sözlükte maddenin en küçük parçası olan atomda bulunan elektron ların hareketi ile ortaya çıkan enerji olarak tarif edilmektedir. Atölye, imalathane, fabrika vb. gibi endüstriyel işletmeler, okul, hastane, otel, motel gibi sosyal tesisler, resmi daireler ve evlerimiz gibi yaşam mahallerinde kısacası insanın var olduğu her yapıda aydınlatma, ısıtma, besleme vb. amaçlarla ku llanılan bütün makine ve cihazların çalışması çoğu zaman elektrik enerjisi ile sağlanabilmektedir. Kısacası elektrik, çağdaş yaşamın vazgeçilmez enerji kaynağıdır. 1.2. Statik elektrik; Statik elektrik belli bazı nedenlerle meydana gelen ve isminden de anl aş ı ldığ ı gibi bir işe yaramayan ve arklar şeklinde boşalan elektriktir. Daha açacak olursak, elektronların atomlar arasında hareket etmesiyle ortaya çıkan enerji olarak düşünülebilir. Buradaki hareket, elektron ların çekirdek etrafındaki hareketi değil, farklı atomlar arasındaki hareketidir. Statik elektriğe en büyük örnek olarak yıldırım verilebilir. Kısacası statik elektrik; katının katıya, sıvının katıya veya iki sıvının birbirine sürtünmesi sonucu oluşan, genel olarak bir işe yaramayan ve zaman zaman arklar şeklinde boşalan elektrik enerjisidir. Bu boşalma genel olarak kontrol altına alınamaz ve statik elektrikten faydalanılamaz. Ancak; bu kontrolsüz güç çok önemli bir yangın çıkış sebebidir. Endüstriyel ve ticari işlemlerde, yangın riskinden dolayı statik elektriğin büyük bir önemi vardır. Endüstriyel ve ticari işlemlerde statik elektrik; transport işlerinde, konveyör bantlarında, kaplama işlemlerinde, örtme ve doldurma işlemlerinde, basım ve matbaa işlemlerinde, karıştırma işlemlerinde ve sprey uygulama ları gibi birçok yerde görülmektedir. İki cismin birbirine sürtünmesiyle, sıkıştırma gibi herhangi bir mekanik etki sırasında veya ısının bazı kristallere olan tesiri sebebiyle meydana gelen ve tesirini, çekme, itme, mekanik veya kimyasal olaylar şeklinde gösteren bir enerji çeşididir. İnsanlar elektriği yüzyıllar önce kehribarın, mesela kumaşa sürtülmesinden Resim 1. Statik elektriğe; saçımıza sürdüğümüz tarakta, cırcıbcıdcııı indiğimizde, tullıığuınıız kapı kolunda, televizyon ekra11111cı elimizi siirdiiğiinıiizde, hcıllcı bir arkadaşımızla el sıkışırken dahi rcıstlcırız.
RkJQdWJsaXNoZXIy MTcyMTY=