!RÖPORTAJ 5188 sayılı Özel Güvenlik Yasası 111111 /ıazırlaıımasma katkıda bıılııııaıı Mııstafa Giilcii ile "Özel Giiveıılik Yasası"m konuştuk. YANGIN ve GÜVENLİK SAYI 83 62 •• Türkiye'de Ozel Güvenlik H aziran 2003'ten beri Emniyet Genel Müdürlüğü , APK Daire Başkanlığı görevini sürdürmekte olan Mustafa Gülcü, 5188 sayılı yasa ve Türkiye'de 'Özel güvenlik' kavramı yla ilgili sorularımızı yanıtladı. i6 Özel Güvenlik Nedir? Mustafa Gülcü: Amerikan literatüründe, özelin tanımı yapılamadığından dolayı özel güvenl iğin genel geçer bir tanımına ulaşılamadığından bahsediliyor. Türkiye'de "özel" kavramı tamamen sisli bir bölge. İlk olarak bu "özel"in genelin zıddı anlamında değil, kamuya ait olanın zıddı anlamına geldiğini belirtmek gerekir. Buna göre özel güvenlik, özel alanın güvenliğidir. Yaşam hakkı, özel hayatın gizliliği, mülkiyet, zilyetlik ve işletme yönetimi hakları n ın korunmas ı ve sürdürülmesi için alınan güvenlik önlemleridir. Belki de bu tanıma özel güvenliğin çekirdek alanı demek daha isabetli olur. Çünkü, günümüzde özel güvenlik bu alanın dışına çıkma eğilimindedir. Düğün ve cenaze törenleriyle spor karşılaşmaları, aslında, öncelikle düzenleyenleri ilg ilendirdiğinden özel alan sayılmalıydı. Özel güven liğin özel alan dışına çıkmasıyla kastettiğim bu değil, bir sokaktaki apartman yöneticileri sokaklarında devriye gezmek üzere özel güvenlik görevlisi istihdam ederlerse kamusal alana taşmış olurlar. Yaptığım tanım, bu aşamadan sonrasını kapsamamaktadır. i6 Türkiye'nin gündemine özel güvenlik nasıl girdi? MG: Özel güvenliğin, 12 Eylül öncesi terör olaylarına karşı bir tedbir olduğu konusunda hatalı bir kanaat var. Oysa özel güvenlik, Türkiye'nin gündemine 1966 yılında Milli Güvenlik Kurulu'nun, barajlarda tedbir alınması için verdiği bir tavsiye kararıyla girmiştir. İşin hukuki düzenlemesi başl ang ı çta Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı'nca yürütülmüş, 12 Mart döneminde çalışmalar İçişleri Bakanlığı'na devredilmiş . Özel Güvenlik Yasası'nın talihsizliği, 14 yıl boyunca olağan siyasi şartlarda doğamamış olmasıdır. 2495 sayı l ı yasa 1981 yılında çıkınca terör olaylarıyla bağlantılı olduğu ileri sürülmüştür, ama doğru değildir. Mustafa Gülcü/ APK Daire Başkanı. i6 23 yıl yürürlükte kalan 2495 sayılı yasa ihtiyaçlara cevap verebildi mi? MG: 2495 sayılı yasanın kabul edilmesi bile önemli bir aşamadır. Batı'daki özel güvenlik uygulamala rın ı iyi bilen, az sayıda uzmanın yardımı sağlansaydı, bugünkü aşamaya 1981'de gelebilmek mümkündü. Yasa uzun süre yargı önünde tartışı lamad ı. Yasama organında ise iki kez (1992 ve 1995'te) değişti. Değişi kliklerden biri tasarı (kamu yönetimince hazırlanan yasa önerisi), diğeri teklifti (TBMM üyelerince hazırlanan yasa önerisi). Ayrıca yasalaşamayan tasarılar da görülmüştür. TBMM'deki tartışmalarda, yasaların soyut, genel ve gayrı şahsi olması gerekirken, 2495 için somut olay yönteminin tercih edildiği anlaşıl ıyor. Her yerin özel güvenliği için ayrı bir yasa kuralına ihtiyacı varmış gibi anlaşılmış. İstanbul Kapalı Çarşı ve benzerleri için bir madde getirilmiş, havaalanları için tartışmalar yaşanmış. Köklü değişiklik tasarısı 1999'da hazırlanmış ve 2004'e kadar yasalaşamamış. '6 1999-2004 tasarıları hangi soruları çözmek için hazırlandı? MG: 2495 sayılı yasa özel güvenlik birimlerini kapsıyordu. Müşterilerine güvenlik hizmeti sağlayan özel güvenlik şirketlerini kapsamıyordu. O dönemde kurulan özel güvenlik şirketlerinin illegal oldukları ileri sürülüyor ki, fahiş bir hatadır. Yasanın kapsamı dışındaydılar, ama yasa onları yasaklayıp faaliyetlerini ceza
RkJQdWJsaXNoZXIy MTcyMTY=