konusu elektronik vantilatör negatif basıncın korunabilmesi amacıyla ana egzoz çıkış vantilatörüyle birlikte çalışmalıdır. Tüm egzozdan geçen atık hava ise bir HEPA filtresinden geçmelidir. Kontrol Sistemleri Bir BSL3'de kontrol mekanizması çok önemlidir. Programlanabilir bir yonga cihazı kullanarak başlamıştık. Bunun bir hata olduğunu fark ettik. Kontrol mekanizması çeşitli koşullarda çalışabilecek şekilde, yerinde yeniden program1 anabilir ve ayarlanabilir olmalıdır. Radyoaktivite Söz Konusuysa BSL3 laboratuvarında basınç kontrolü ve düzenlemesi önemlidir. Hava basıncı asla pozitif olmamalıdır. Kontrol mekanizması laboratuvar ve bekleme odasındaki hava ikmalini, egzoz atık havayı ve statik basıncı izleyecek şekilde ayarlanmalıdır. Söz konusu kontrol mekanizması ayrıca bir HVAC uzmanları birçok nedenden dolayı radyasyon ve radyasyon kontrolü konusunda bilgi sahibi olma/ıdıı: İlk olarak laboraıuvar ve diğer sanayi ıesis/eri için alık sistemleri tasarlanacak ve bu tiir sistemler planlanacaksa, tehlikeli maddenin ne old11ğııııa ve nasıl kul/anıldığına dair bilgi sahibi olmak şarllıı: İkinci olarak bu sisleııı/erin bakımı ve onarımı sırasında duman başlık/an, vantilatörleı; akış damperleri ve boru döşeme çalışması gibi büyük bir olasılıkla kullanılan madde y üzünden kirlenen orıaııı/a yakından ilişkide olmak gerekecektiı: Son olarak bu sisıeınleri nadiren de olsa sökmek gerekeceğinden, radyoakliviıeyle kirlenmiş sisıem parça/annın gerekliği şekilde ve yasal olarak kon/rol edilıniş bir halde yok edilebilmesi için uzman miiıeahlıi!leriıı eğitiıııine ve bilgisine gereksinim duy11/acaktıı: Her ne kadar bazı mühendis ve teknisyen/er radymyon konusunda bilgi sahibi olsalar da, bu ıamaıııen bir uzmanlık alanıdıı: Eğer bilgi kıı/aklan dolıııaysa ya da hiç bilginiz yoksa mom/inizi bozmaym. Radyasyon güvenlik uzmanları lıp doktor/an ve radyasyon güvenlik yeıki/i/eridir (RGY). Eğer ça/ışlığıııız iş yerinde zaten radyoakliviley/e uğraşıyorsaııız, iş yeri ye/ki/ilerinin yasal olarak bir RGY görevlendirmesi gerekiı: Tıp dokıonm11n üsı/endiği rol yeni bir sisıemin tesis edilip edilmeyeceğine ya da eski bir sis /emin deınonle edilerek yok edilip edilmeyeceğine bağlı olarak değişecekti,: Her ıürlii koşulda, RGY!esisle çalışan H VAC ıeknisyen/eri ve mühendislere ıemel niıelik/i, ıesise uygun radyasyon güvenlik eğilimi verebilir ve özellikle havayı dışan alan sistemlerin nasıl kulla111/ınas ı ve olası tehlikeli d11rnmlar hakkmda bilgi verebi/iı: RGYveya doklor/arçalışan/ann kul/anacakları başlığııı hangi malzemeden yapılması gerekliği, gerekli buhar başlık yüzü hızları, fan halası durııııwnda çalışacak alarm gereksinimi, fan ve moıor yedek parçalannm tedarik edi/mesi,.filıre/eıııe koşullan, varsa baca yüksekliği ve baca kurulumu gibi konularda önerilerde bulunabilir/eı: Birçok laboratuvarda paslanmaz çelik gibi özel maddelerin kullanılması gerekmez. Erişilebilir yüzeylerde düşük seviyeli radyoaktivelinin kirden armdmlması genellikle sadece su veya hava geçirmez bir yüzey kullanılmasmı gerekıiriı: Radyoakliviley/e birlikte kullaııı/an kimyasallar malzeme seçiminde bağımlılık ve zorunlıılıık yaratabiliı: Her ne kadar bir gereklilik değilse de, dahili yiizey/er başlık çerçevesinden kolaylıkla çıkarılabilir şekilde ıasar/anınış olursa, sürekli kirlenen yüzeylerin çıkarılıp atılması daha kolay olacaktıı: Radyoakıivite kullanan pek çok laboratuvar içinse özel ve yüksek akış oranlarına gerek yokıw: 60 ile 100 jjmı arasında (çerçeve tamamen açık) yüz hızları yeterli o/acaktıı: Odadaki hava örnekleri ve çerçeve yükseklik/erinin başlık peı:forıııas1111 e!ki/ediği kabul edilıııişıiı: UYGULAMA ! referans kaynağı görevi de üstlenir. Bekleme odasından gelen havayı kontrol eden damperi ve aşma borusu damperini düzenlemeye çalışarak basıncı kontrol etmeye çalıştık. Hızla tepki veren damperler ikmal kanalına ve biyogüvenli başlığının egzozuna yerleştirildi . Biyogüvenli kabinine yerleşti rilmiş olan HEPA filtresinden geçen havanın geri akım yapmasını önlemek için biyogüvenli damperi egzoz tanının üstüne yerleştirildi. Sistemin kapanması durumunda fan duracağından bu süre içinde havanın yayılmasını engellemek için ikmal kısmındaki damper hemen devreye girmelidir. Çünkü bu tür bir duruma BSL3'ün pozitif bir basınç senaryosuna doğru gitmesiyle sonuçlanabilir. BSL3'ün güvenlik operasyonunda basınç yönetimi çok önemlidir. Bekleme odasında su basınç ayarı -0.05 ile -0.08'de, laboratuvarda ise -0.1 ile -0.2· iken işlemlerin olumlu gittiğini gözlemledik. Yukarıdaki değerlerin altındaki değerlerde, kontrolün zor olduğu kanıtlandı. Laboratuvar basıncı -0.05'e ulaştığında alarm cihazları çalıştı. Alarm çalıştığında ikmal fanı durdu, ikmal damperi kapandı ve egzoz fanı harekete geçti. Yeniden başlatamak için sistemi yeniden çalıştırma düğmesine basılması gerekti. Böyle bir girişim ise laboratuvarı stabilize eder. Eğer etmezse, uzman bina hizmetleri yetkilileri çağ rıl ı r. Dikkate Alınması Gerekenler Laboratuvara giriş için bekleme odası ve laboratuvar kapılarının aynı anda açılmasını önleyen manyetik kilitler kullanılır. Bekleme odasının dış kapısı bir kart okuyucuyla kontrol edilir. Tüm kilitler ise yangın alarm sisteminin çalışmasıyla açılacak şekilde tasarlanmıştır. Ayrıca bir acil durum düğmesi aşırı basınç durumunda çıkışa izin verecek şekilde yerleştirilmiştir. Bu acil durum düğmesi ise fanları kapatacak olan paralel devre kapatıcı mekanizmayı harekete geçirir. İkmal ve egzoz sistemleri için acil durum enerjisi gerekecektir. Elektrik kesintisinde laboratuvarı negatif durumda tutmak için buna ihtiyaç vardır. Ayrıca aydınlatma, yangın ve güvenlik sistemlerinin de yedek güçle çalışacak şekilde tasa rlanması gerekmektedir. t YANGIN ve GÜVENLİK SAY! 83 49
RkJQdWJsaXNoZXIy MTcyMTY=