Article Gaz ile söndürme tekniği, oksijenin alınması prensibine dayanmaktadır. Bu işlem sırasında mekanın ortam havasına gaz katkısı yapılır ve yanma prosesin oluşum zinciri kırılır. Gaz ile söndürme işlemleri istendiğinde soy gazlarıyla (lnertgaz) veya kimyevi gazlarla örneğin FM 200 gibi yapılabilir. FM 200 (Heptafluorpropan) hepta flüorür propan (R227), gaz şeklinde olan söndürme maddesidir, ozon tabakasını tahrip etmez, ve alışagelmiş kullanılan ozon tabakasına zararlı olan Halan maddesinin yerine getirilmiş geliştirilmiştir. Sayısız ülkede örneğin ABD ve Fransa, bu söndürücü maddeyi yıllardır başarıyla kull anır. Almanya'da ise bu madde yangın sınıflandırması A ve B (Sıvılar ve katı maddeler) için öngörülmektedir. Yangın söndürme tertibatlarında yüksek korunma talepleri olan yerlerde kullanılmak üzere örneğin büyük kasalar, BIM veya teknik mekanların korunmasında kul l an ılı r. (Resim 1). Türkiye'de de birçok şirkette kullanılan gaz ile söndürme tekniğiyle ilgili bilgiler veren bu makalede, FM-200 gazlı söndürme sisteminin sağladığı faydalar, söndürme etkileri, uygulanabileceği koşullar gibi bilgilere de ulaşacaksınız. ·~ -- ~! 1 • """ .. ~ FM 200 yiiksek korııımı taleplerinin oltlıığıı yerlerde kııllanılıı: Teknik Tertibatların korunması i~in söndürme sistemleri Gaz ile Yangın Mücadelesi Extinguishing Systems for Protecting Technical Equipments Gas and Fire Precautions FM 200'ün söndürme etkisi Bir yangının oluşması veya devam etmesi için, oksijen ve ısı enerjisine belirli bir oranda çarpıştığında ortaya çıkar (Şekil 1 ). Bu bileşenden birisi eksik olduğunda veya karışım bilinçli şekilde değiştirildiğinde, yangın söner. Suyun buharlaşması sonucunda yanma reaksiyonunda ısı enerjisini alırken, inertgazı (Soygaz) oksijeni itmesiyle bu karışımı değiştirmektedir. Köpükle yapılan söndürme etkileri ve toz ile elde edilen sonuçlar, aslında söndürme maddelerinin kullanımında yanan madde ile havadaki oksijen miktarını ayrıştırdığından söndürme etkisi yaratır. FM 200'ün söndürme etkisi ise, fiziksel ve kimyevi prosesler sonucunda reaksiyon zincirinin kırılmasıyla yanma Yangın ve Güvenlik m Sayı 78 Nisan 2004 işleminin oksitleme tepkimesi sonucunda yanıcı madde ile havadaki oksijen zincirinin bozmasıyla sağlanır. Yanma olgusunun reaksiyon bölgesinde FM-200 molekülleri 200°C'in üzerinde daha küçük moleküllere ayrıştırılır. Bu şekilde gaz hacminin büyümesiyle, oksijen konsantresi lokal olarak düşürülür ve çevredeki atmosferde yer alan oksijen nakilinin aleve doğru gelmesi azaltılır. Aynı zamanda bölünme ile çoğalan ürün, serbest dolaşan oksijen radikalleriyle kısmen birleşir, yanma için gereken oksijen miktarını da ortadan kaldırır. Bu iki efekt sonucunda oksijen miktarı ve ısı enerjisi reaksiyon bölgesinden öyle bir indirgenir ki, yanıcı madde ---------®°'
RkJQdWJsaXNoZXIy MTcyMTY=