sistemleri zaman zaman şehir şebeke suyuna, arada küçük bir sönümleme tankı kullanılarak bağlanabilmektedir. Konvansiyonel sprinkler sistemleri için bulundurulması zorunluluk olan, büyük miktardaki yangın suyu rezervlerine gereksinim duyulmamaktadır ve bu da özellikle eski sistemlerin yenilenmesi sırasında water misi yapılması seçeneğini ilginç bir opsiyon haline getirmektedir. Sistem Kurulumu Yüksek basınçlı water misi sistemleri genel olarak, basınçlandırma sistemi, özel nozullar ve yüksek basınca dayanıklı borulama gerektirmektedir. Arzu edilen basıncı sağlamak için, korunacak yüzeye ve gerekli su miktarına bağlı olarak, pompalı ya da basınçlandırılmış silindirli sistemler kullanılır. Pompalı sistemler genelde otel, ofis, arşiv, vb. geniş alanları korumada kullanılır. Water Mist Pompalı Sistem (Fogtec) Sistemdeki düşük su akışı oranına bağlı olarak, seçilen boru çapları 10 mm. ile 40 mm. arasında değişmektedir. Kuru veya ıslak borulu sistem tesis edilebilir. Sistemin aktivasyonu, bağımsız bir dedeksiyon sistemi ileveya ısıya duyarlı cam tüplü nozullar ile gerçekleştirilebilir. Max. 5 mt.'ye kadar olan oda yüksekliğinde nozullar tek seviye olarak tavana monte edilir. Daha yüksek tavanlı mekanlarda, sözgelimi atriumlarda nozul dağılımı birkaç seviyede yapılmalıdır. Bunun da ötesinde, duvarlara içinde water mis! söndürme nozulu olan yangın dolapları monte etmek de mümkündür ve bu da yangına, ilk aşamada hızlı bir şekilde müdahale etme olanağı tanır. Sistemin Avantajları Ofis binaları, alışveriş merkezleri, sinemalar, restoranlar, oteller vb. mekanlar yüksek sayıda insan barındırmalarının yanısıra, yandığında yüksek ısı veren, kağıt, plastik, vs. malzemeleri de içerirler. Bu tür mekanlarda bulunan insanlar da genellikle yangın anında kaçış yollarının nerede olduğunu bilemezler. Yüksek basınçlı water misi sistemleri yangın anında ısının yayılmasını etkin bir şekilde önleyerek, insanların kaçış yollarını kolaylıkla bulmalarına ve eğitimli personelin de yardımı ile binadan uzaklaştırılmalarına olanak tanır. Water mist sistemlerinin en önemli avantajı , düşük su tüketimidir. Şehir şebeke suyunun yeterli olduğu durumlarda, birçok sistemde sadece sönümleme tankı kullanarak direkt bağlantı yapılabilir. Depolarda bekletilmekten dolayı kirlenen suyun kullanımı ortadan kalkar. Sistemden alınan herhangi bir yanlış alarm sonucu sistemin aktive olması durumunda suyun vereceği zarar, kullanılan düşük su debisine bağlı olarak son derece azdır. Bu özellik, yüksek teknoloji ürünler barınd ı ran, laboratuvarlarda, EDP odalarında, arşivlerde ve tarihi binalarda büyük önem taşımaktaaır. Sistemin Yapısal Korunması özellikle,yapısal olarak cam ve çelik gibi malzemelerin fazla miktarda kullanıldığı binalarda water misi sisteminin soğutucu özelliği büyük fayda sağlamaktadır. Yangın sırasında oluşan yüksek sıcaklığın böyle bir söndürme sistemi ile düşürülecek olması, yapısal yangın korumada kullanılması gereken yangın durdurucu ve/veya önleyici malzemelerin maliyetlerinde ciddi miktarlarda tasarruf sağlayacaktır. Uygulama Kolaylığı Sistemin ihtiyacı olan boruların küçük çaplı olması, özellikle tarihi yapılarda uygulama kolaylığı sağlamaktadır. Boru çaplarının küçük boyutlarda olması, bazı durumlarda korunacak odanın bir üst katındaki döşeme altı hacminin borulaması için kullanılmasına olanak sağladığından, ayrıca asma tavan yapılmasına gerek kalmamaktadır. Değerlendirme Yüksek basınçlı water misi sistemleri bugün tüm dünyada uygulanmaktadır. Konvansiyonel sprinkler sistemleri ile kıyaslandığında, yangınla mücadelede yatırım maliyetlerinin son derece düşük olduğu görülmektedir. Otellerde, misafir odalarının yanısıra, restoran, koridor, lobi alanları gibi hacimlerde de uygulanabilmektedir. Ofis Binalarında Cam ve Çelik Gibi Yapı Malzemelerinin Korunması Water misi teknolojisi ile korunan bir ofis binasında aşağıdaki örnek ne gibi faydalar sağlandığını açıkça ortaya koymaktadır. Örnek bina 15 katlı, 44 mi. yüksekliğinde olup, komple yüksek basınçlı water misi sistemi ile korunmuştur. Bina tasarlanırken amaç, binanın yapısal gereksinimlerinin yansıra, olağandışı mimari gereksinimlerini de gözönünde bulundurarak, mimari konsepti etkileyecek birtakım kısıtlamalara da girmeden etkili olabilecek bir yangından korunma sistemi oluşturmaktı. Bina bütünüyle cam ve çelik konstruksiyon cepheli olup, ofis ve konferans alanları ile iT katlarını içermektedir. Yangın kaçış yolları, duman tahliye ve soğutma sistemleri ile potansiyel bir yangının getireceği ısı ve dumandan arındırılmış ancak mimaride arzu edilen esnekliğe bağlı olarak sabit yangın zanları belirlenememiştir. Yerel itfaiye departmanı tarafından otomatik söndürme sistemi yapılması talep edilmiştir. Hafif tehlike sınıfı test protokolleri ve belirgin yapısal soğutma test sonuçla rı gözönüne alınarak, yetkililer tarafından bina için en uygun söndürme sisteminin yüksek soğutma ve dumanı bastırma özelliğinden dolayı water misi teknolojisi olduğuna karar verilmiştir. Binada döşeme altlarında kullanılan küçük çaplı boru dağılımı, binanın açık tavan yapısının korunmasına ve mimaride istenen konseptin sağlanmasına olanak tanımıştır. Tarihi Binaların Korunması Water misi teknolojisi ile korunan bir tarihi binada, ofis alanlarına ve konferans salonlarına cam tüplerin kırılması ile aktive olan nozullar, binanın atrium kısmındaki kaçış yollarına ise açık tip nozullar monte edilmiştir. Nozullar arasındaki mesafelendirme, konvansiyonel sprinkler sistemlerindekilerle benzerlik taşımaktadır. Bu örnekte, atriumdaki geniş alanlarda kullanılan açık tip nozullar bölümler halinde gruplanmıştır. Tüm binanın su ihtiyacını karşılayacak ekipmanlar bodrum katta sadece 19 m2'lik bir alana yerleştiri lmiştir. Binada konvansiyonel sprinkler sistemi kullanılacak olsaydı, su deposu hariç olmak üzere, sadece pompa grubu ve ekipmanları için bu alanın en az iki katı bir alana ihtiyaç duyulacaktı. Bağımsız araştırma enstitüleri tarafından yapılan testlerde, soğutma etkisi nedeniyle bu bina için, yapısal yangın koruma önlemlerinin en aza indirgenebileceği söndürme sisteminin water misi olduğuna karar verilmiştir. Yapısal yangın önlemlerine yatırım yapılmayacak olması, konvansiyonel sprinkler sistemlerine göre , water misi sisteminde biraz daha yüksek olan ilk yatırım maliyetlerinin düşük tutulabilmesine olanak tanımıştır. Sonuç Yüksek basınçlı water mist sistemleri, günümüzde, ilk yatırım maliyetleri kısmen daha yüksek olmasına rağmen, konvansiyonel sprinkler sistemlerine en yakın alternatif olarak kullanılmakta ve geliştiri lmektedir. Water mis! sistemleri, yangın riski taşıyan ofis binalarında son derece etkili bir söndürme sistemi olarak kullanılmalarının yanısıra, mimarlara ve son kullanıcıya da değişik avantajlar sunabilmektedirler. Büyük projelerde water misi sistem tasarımları, her ne kadar üreticiler tarafından tam ölçekli yangın testleri gözönüne alınarak yapılabiliyor olsa da, yakın gelecekte bu teknoloji, mimarlık ve mühendislik bürolarında pek çok prestijli projede kullanılmak üzere tasarlanabilme ve uygulanabilme olanağına sahip olacaktır. 0 İlan sayfa no: 12 Yangın ve Güvenlik m Sayı 72 Temmuz-Ağustos 2003 1
RkJQdWJsaXNoZXIy MTcyMTY=