Translation ~ ,-. ,3~:'.:~;:J., , _, ; ._,,.;~ ,, .~,-. h~. _;-~"!_" _ ..:.. ~-_::. \i, ' "' -- ,, ,- \ ... . •/ lı,_ ~- o - '' ,.,, .' ., ' ,_ İşle ilgili hastalık belirtilerinde iki grup tanımlanm ış ve kabul edilmişti. Bunlardan ilki olan "çeşitli nefes darlığı arazları" ile ilgili belirtiler şunla rd ı: t Kesik kesik nefes alma, öksürük t Göğüs daralması t Hırıltılı solumak İkinci grup olan "çeşitli alerjik arazlar" ile ilgili belirtiler ise şöyle sıralandı: t Aksırma, t Göz tahrişi, t Burun tıkanıklığı veya akması Astım teşhisini koyan doktordan sonra bu konuyu savunan yetkili kişi, binada araştırma yaparak da bunu tespit etmi şti. Belirli HVAC ve bina karakteristiklerinde, (örneğin serpantin drenaj tavalarının, yetersiz drenaj yapması gibi,) NIOSH tarafından yapılan incelemelerde, bunların hastalıklar bakımından potansiyel risk faktörleri olduğu vurgulanm ış, koruyucu tedbirler alınması için öneriler geti rilm işti. Bu karakteristikler, istatistiksel analiz metod larında değişi klikler de göstermekteydi. Özetle HVAC sistem di zaynı ve bakımı ile bina bakımının ilişkileri değişik görüşlere yer verebilir. İstatistiksel modeller konuyu sağlamlaştırır, fakat istatistiksel belirsizlikler, kamuoyu arasında bina ve HVAC karakteristiklerinin sağlık sonuçları hakkında tereddütlere neden olabilir. Modeller, relativ risklerin (RR) sayısal değerlerinin kıymetlendirilmesiyle elde edilir. RR, bina ve özellikle HVAC karakteristikleriyle ilişkili olarak, binalarda bulunanların süregelen sağlık sonuçlarına göre artar veya eksilir. Relativ olarak devam eden sağlık sonuçları, HVAC veya bina karakteristikleri yokmuş gibi de düşünülebi lir. Model üretimi için saptanan RR'de, insanların yaşı ve cinsiyeti etkilidir. Örneğin bir RR'nin 1,5 olması halinde sağlıkla ilgili sorunlar, bina içinde %50 artış göstermekte fakat RR'nin 0,70 olması halinde bina içindeki sağl ı k ile ilgili sorunlar %30 gerilemektedir, anlamı çıkmaktadır. Bu sonuçlara ait al ı ş ılm ış term inolojiyi kulla nırsak, sağlıkla ilgili sorunların artmasını veya azalmasın ı anlayabiliriz. Şüphesiz, sağlık sorunları, örneğimizde olduğu gibi (80 ofis binası için yapılan örnek) risk (veya korunma) faktörleri bazen şans ile birleşerek artar veya eksilir. Bazen de geniş bir topluluk bulunmasına rağmen bu şansı bulmak mümkün olmayabilir. Neticede, RR'yi hesaplayan istatistik modellerde, bir çok kişi araş- ' , Kategori Değişim Dış havanın 7,62m. (25ft)den alınması: -Durgun Su Bulunması HVAC -Egzost Atışı Bulunması Dizayn -Sıhhi Tesisat Havalanması -Soğutma Kulesi (Cooling Tower) -TIR Trafiği -Çöp Boşaltılması -Çalışma programına uygunluğu kontrol edilmemiş hava santralı -Test edilmemiş ve denge raporu olmayan hava santralı -Yeri doğru olmayan filtreler -Kirli filtreler HVAC -HVAC sisteminin temizliği* Sistemi -HVAC tesisatı durumu: Bakımı Dış hava alınan bölüm:le içeride enkaz v .b. bulunması -Drain tavalarında atık/kir birikimi -Drain tavalarında yetersiz drenaj veya tıkanıklık -Kirli hava kanalı -HVAC sisteminde nem bulunması Asla temizlenmeyen hava kanalları -Temizleme eriyikiyle günlük yüzey teırizli1)inin yapılması -Günlük vakum ile temizlik yapılması Bina -Günlük yüzey tozlarının teırizlenmesi Bakımı -iç mekana böcek zehiri uygulaması -Aylık, döşeme raspalama ve cilalama -Yenileme sırasında tesis edilen sıvasız kuru duvarın son üç haftasında tırılmasına rağmen, sırfşans eseri olan sonuçlar elde etme ihtimali mümkün olmaktadır. Özet olarak, ekte verilen tabloda belirtilen sağlık sorunlarının artış ve eksiliş değerlerinde, % 1 O veya daha az ihtimalli bir şans, sonuçları etkilemiştir. (p~0,1O için verilmiştir). Bu sonuçlar, %5 veya düşük olasılıklar için de mevcut olup, (p~0,05) de sağlık sorunlarının arttığı veya eksildiği görülebilir. Tablo 1, çeşitl i HVAC sistemlerinin, değişik bakım ve değişik bina bakımlarına göre sağlık hakkındaki sonuçlarına artış ve eksiliş şeklinde ittifakla yer vermektedir. Bu ittifak %1O veya daha düşük sayıda -şans eseri- bulgulara dayanmaktadır. Eğer bu ihtimal %5 ve daha düşük ihtimale dayanıyor ise sonuçlara ait artma, eksilme kararı çok çarpıcı ve cesurca bir karar olurdu. Binalarda Çok yönlü Çok yönlü çalışmağa nefes darlığı allerji başladıktan belirtilerinin belirtilerinin sonra astma artması artması teşisinin artması 130% ----- ----- 140% ----- ----- 120% ----- ----- ----- -70% ----- 80% ----- ----- 110% ----- ----- 100% ----- ----- 80% 120% ----- 90% ----- 100% 80% 30% 210% ----- 100% 60% ----- 200% ----- 110% ----- 120% ----- 180% 80% -%40 ----- ----- -%50 -50% ----- ----- -40% 30% -%50 -50% 50% ----- -60% ----- ----- ----- ----- -%150 • Denetlenen herhangi 1Oadet HVAC sisteminde, hava santralı toz içindeydi, ses yutucu kaplamalar kirliydi ve dış hava girişi iç tarafında çöp ve moloz yğınları vardı. Ayrıca daha ziyade ses yutucu kaplamalar ve serpantinler çok kirli ve kir birikimli idi. TABLO 1 Yangın ve Güvenlik il Sayı 69 Mart 2003
RkJQdWJsaXNoZXIy MTcyMTY=