Yangın ve Güvenlik Dergisi 68. Sayı (Ocak-Şubat 2003)

Article - Yakıtlar_j[ Formaldehit 1 Asethaldehit [ 1,3-bütadiyen [ Benzen [ CURE _j LPG [ 75 1 60 10 ı_ 4 1 13 _J CNG JI 199 J 38 2 L_ l 14 - Motor~ _J[ 103 [ 110 _ı_ 108 l 68 [ 98 - Benzin ıı 100 _JL 100 _ [ 100 _j[ 100 [ 100 Tablo 2. Alternatif oto yakıtlarının yanması sonucu oluşan anahtar hava kirleticileri -benzin emisyonu yüzdesine göre-. (CURE: Cancer Unit Estimate - USAPE tarafından geliştirilmiş) donanımlı olmalıdır. Depolama tankları ile destekleri yanıcı olmayan ısı yalıtımı malzemesi ile örtülmüş ve efektif soğutma sistemi ile uyumlu ol mal ıdır. LPG istasyonlarında çalışan personel eğitilmelid ir. Kaliteli çalışan elaman sağlanmalıdır. Bu eğitim, üniversite, belediye ve gaz istasyonları derneklerinin müştereken düzenleyecekleri uygulamalı kurslarda verilmelidir. Ku llanımda herkes standart hale getirilmelidir. İngiltere'de 1980 yılında LPG istasyon sayısı 500 adet iken bu sayı 2000 yılında LPG'ye konan l 'k vı.:rgilerden dolayı 200'e düşmü~ı Cır. 4. LPG İSTASYONLARI NDA YANGIN Tutuşabi l me limiti; 'yakıt hacmi (gaz fazındaki) ile o bölgedeki hava hacmi arasında yüzde oranı ' olarak tarif edilir. Geniş tutuşma limitli bir yakıt, dar tutuşma limitli bir yakıttan daha fazla ve kolay yanar. LPG, daha geniş tutuşma limitine sahip olduğundan, hem benzine hem ele motorine göre tutuşma meyli daha yüksek olan bir yakıttır. Bu yüzden LPG, basınçlı kaplarda depolanır. Bir kaza esnasında LPG tankındaki yakıt sızıntısı benzin ve motorin tankına göre da ha az zararl ıcl ı r. LPG İ stasyonlarında meydana gelen yangın ve muhtemel patlama en fazla tesise zarar verir. LPG hem benzin hem de motorinden daha büyük yanabilme limitine sahiptir. LPG alt ve üst yanabilme limiti arasında hava veya bazı başka oksidantlarla karıştığ ı zaman yanabilir. LPG'li kazalar patlama şeklinde olabilir. LPG ana bileşenlerinden propan ve bütanın tutuşma limitleri Tablo 2'de verilmiştir. Yakıt çok kısa sürede tutuşup Yakıtlar Tutuşabilme En Düşük Minimum Oto Limitleri Sıcaklık Tutuşma {°/oHac im) Limiti Sıcaklığı Alt Üst n-Bütan 1.8 8.4 -72 405 Propa.-ı 2.1 9.8 -102 450 Benzin 1.3 7.1 - 440 Motorin - - - 225 Tablo 3. Oto yakıtlarının tutıışabilme verileri LPG hem benzin hem de motorinden daha büyük yanabilme limitine sahiptir. çok kısa sürede geniş miktarda ısı açığa çıkartıp çevresindeki havayı hızlı şekilde hareket ettiriyorsa patlama meydana gelir. Tutuşma sonucu ısı kademeli olarak açığa çıkıyorsa yakıtın yanması patlamadan ziyade yangın halinde gerçekleşir. Yakıtların tutuşma verilerinin mukayeseleri Tablo 3'de veri l m i ştir. LPG havaya göre daha ağır olduğundan ve tabanda bi riktiği nden dolayı LPG'li araçların kapalı ve yeraltı ndaki otoparklarda park etmeleri sakıncal ı dır. LPG sızı ntılarının atmosferde dağılım şekli Şekil 2,3 ve 4'de ve rilmişti r. 4.1 . Asphyxiation tankları veya tüplerinden sızan LPG atmosferde çökme ve birikme meylincledir. Tanklardan veya tüplerden sızan sıvı LPG atmosferde hızlı bir şekilde buharlaşır. Bir m3 sıvı LPG buharlaştığında 279 1113 LPG buharı oluşur. LPG buharı atmosferde hızlı şekilde oksijenle yer değişti rerek ashyxiation olayı meydana gelir. Dolayısıyla LPG gazının tünel, kapal ı otopark ve garaj gibi her türlü kapalı alanlarda birikmesi tehlikelidir. Bu karakteristik özellik LPG'li yakıt kullanan araçlar ve LPG taşıyan tankerlerin dikkatli kull anı mın ı gerektirir. LPG taşıyan LPG'nin yoğun lu ğu havadan daha büyüktür. Sıvı LPG Şekil 2. Toprak üstündeki, LPG tankından gaz sızması Yangın ve Güvenlik m Sayı 68 Ocak-Şubat 2003 -------------

RkJQdWJsaXNoZXIy MTcyMTY=