Yangın ve Güvenlik Dergisi 68. Sayı (Ocak-Şubat 2003)

Prof. Dr. Mustafa ÖZTÜRK Yıldız Teknik Üniversitesi inşaat Fakültesi Çevre Mühendisliği Bölümü 1953 yılında Hatay'da doğdu. İstanbul Üniversitesi Kimya Fakültesi'nden 1975 yılında mezun oldu.I979 yılında Sakarya Üniversitesinde Araıtırma Görevlisi olarak göreve baıladı. Aynı yıl İ.T.Ü. İnıaat fakültesi OZET Article Çevre Mühendisliği Bölümü'nde "İstanbul'da Trafikten İleri Gelen Hava Kirliliği" üzerine doktoraya baıladı. 1985 yılında Y.T.Ü. Çevre Mühendisliği Bölümünde Yardımcı Doç. Dr. oldu. 1989 yılında çok kirli suların anaerobik arıtımı ile ilgili Hollanda'da bir kursa katıldı. Aynı yıl Y.T.Ü. Çevre Mühendisliği Bölümünde Doç. Dr. oldu. 1994 Ağustos -2002 Ağustos döneminde ayında İstanbul Büyükıehir Belediyesi'nde Çevre Koruma ve Gelijtirme Daire Baıkanı olarak görev yaptı.I995 yılında Y.T.Ü. Çevre Mühendisliği Bölümünde Prof. Dr. oldu. Halen Y.T.Ü. Çevre Mühendisliği Bölümünde Çme Bi!im!eri Anabilim Dalı Baıkanı olarak görev yapmaktadır. Yurt içi ve yurt dııında yayınlanmıı bilimsel çalıımaları bu l unmaktadır. Dört adet doktora ve 3adet yüksek lisans çalııması yapmııtır. Araçlarda LPG'nin kullanımındaki artıı 1970 yılında yaıanan petrol krizi ile baılamı ı, özellikleABD ve Kanada gibi ülkeler petroldeki bağımlılığ ı azaltmak için bu yolu seçmiıtir. Trafiğin yoğun olduğu ıehir içi bölgelerde partikü l, kurıun, benzen, COve HC gibi kirleticileri kontrol altına almak için araçlarda LPG kullanımı avantajlı olmuıtur. Geliımiı ülkelerde ıehir içi bölgelerde temiz yakıt olarak kullanılan LPG, İstanbul gibi büyük ıehirlerde hava kirliliği kaynaklarını minimize etmek için yeniden değerlendiri !melidir. Bunlarla birlikte LPG, daha geniı tutuıma limitine sahip olduğundan, hem benzinehem de motorine göre tutuıma meyli daha yüksek olan bir yakıttır. Bu karakteristik özellik, LPG'li yakıt kullanan araçlar, LPG taııyan tankerler ve LPG istasyonları konusunda bazı noktalara dikkat edilmesini gerektirir. Bu makalede LPG, LPG'ninaraçlarda kullanımı ve yangın riskleriyle ilgili bilgiler verilmektedir. ABSTRACT Using LPG in vehicles experienced an increase with the oil crisis in1970 and countries likeUSA and (anada have chosen it to lower dependence on oil. Using LPG in vehicleshas been advantageous incity center districts whereheavy traffic is present in order to control polluting material such as particles, lead, benzene, CO and HC. in developed countries LPG is being usedas clean fuel incentral city districts andit has to be reconsidered to minimize air pollution resources inbig metropolitan cities such as lstanbul. Besides, as LPG hasa wide r ignition limit, it isafuel more likely to ignite compared to bothgasoline and gas oil. This characteristic feature requires attention in vehicles usingLPG as fuel, tan kers transporting LPG and LPG stations. in this article information on LPG, using LPG in vehicles andrisk of fireis studied. 11 LPG Stations and Fire 11 1. GİRİŞ Şehir içi bölgelerde taşıt sayısının ve yakı t tüketiminin hızlı artışının bir sonucu olarak, atmosfere yüksek miktarda karbonmonoksit, hidrokarbon ve azot oksitler atılmaktadı r. Bu kirleticiler a rttıkça, atmosferde bazı ikincil reaksiyonlar sonucu istenmeyen kirleticiler oluşmaktadır. Bu reaksiyonlar temel olarak atmosferik hidroksil radikalleriyle başlar; sonra da güneş ışığı yardımıyla reaksiyona girer ve sonuçta ozon oluşumu gerçekleşir. Bir çok şehirde yaz aylarında ozon k irlili ği önemli problemlerden biridir. Benzin bil eşen lerindeki küçük farklara bakılmaksızın akaryakıt istasyonları ile benzinli araçlarda n atılan hidrokarbon ve azot oksitlerin emisyonları, şehir içi bölgelerinde önemli ozon oluşturma potansiyeline sahiptir. Taşıt egzozlarında atılan kirleticilerin emisyonları yakıt tipine, otomobil modellerine, yaşlarına, sürme usulüne bağlı olarak değişir. LPG nin bi leşenl eri benzininkinden oldukça fa rklıdır. LPG li taşıtlarda yanma sonucu daha az kirletici ol uştuğundan LPG daha temiz yakıt olarak kabul edilir. Bir çok şehirde özellikle yaz aylarında motorlu taşıtlardan ileri gelen ozon kirli l i ği zaman zaman önemli bir problem olarak ortaya çıkmaktadır. 1O milyona yakın insanın yaşadığı İstanbul'da trafikteki taşıt sayısı 2001 yılı ekonomik krizine kadar her yıl ortalama yüzde 81 O oranında artmakta, bu da şehir içi bölgelerde egzozdan atılan kirletici miktarını arttırmaktaydı. Ekonomik krizle birlikte trafikteki taşıt sayısında önemli düşüşler oldu. Dolayısıyla ulaşımda kullanılan yakıt tüketiminde bir miktar azalma oldu. Ayrıca bu durum trafikteki taşıt hızında artışlara ve taşıtlardan atılan hidrokarbon miktarında düşüşe neden olmaktad ır. İstanbul'da akaryakıt fiyat farkından dolayı araçlarda yakıt olarak önce LPG ve son zamanlarda ise sıkıştırılmış doğal gaz kullan ılmaya başlandı (Şekil 1). 1996 yılında İstanbul'da yaz aylarında atmosferde oluşan ozon ki rl i liği önemli boyutlardaydı. Bazı günler ozon konsantrasyonu sınır değerlerin üzerine ulaşıyordu. Son zamanlarda ozon kirliliğinde -bazı günler hariç- genel ortalamada önemli düşüşlerin sebebi yukarıda Yangın ve Güvenlik m Sayı 68 Ocak-Şubat 2003 ----------------

RkJQdWJsaXNoZXIy MTcyMTY=