Agenda Kara kutu 'pilotaj hatası' diyor; bununla birlikte otoriteler şu görüşte birleşiyor: "ILS olsaydı kaza riski ,,4ıgJza iner~.i" ; .· ~-,. 75 kişi yanarak öldü! TK 634 sefer sayılı yolcu uçağı, 8 Ocak'ta Diyarbakır Havaalanı'na iniş yaptığı sırada yoğun sis nedeniyle düşmüş ve üç parçaya ayrılan uçakta yangın çıkmıştı. Askeri personelin hemen müdahale ettiği feci kazada, 75 kişi yanarak can vermiş, 5 kişi de ağır yaralanmıştı. Uçaktaki yangın bazı cesetleri tanınamaz hale getirirken, tanınmakta zorluk çekilen cesetlerin kimlikleri ONA testiyle ortaya çıkarılmıştı. Görgü tanıkları, uçağın düşmeden önce havaalanını iki kez pas geçtiği, üçüncü denemesinde ise yere çakıldığını söylemişlerdi. 8 Ocak tarihinde İstanbul-Diyarbakır seferini yapan RJ 100 tipi THY yolcu uçağının Diyarbakır Havaalanı'na inişi sırasında düşerek 75 kişinin yaşamını yitirmesi Türkiyeyi yasa boğdu. Kazanın hemen ardından havaalanlarznda bulunmayan ILS (Aletli İniş Sistemi - Instrumental Landing System) cihazı konusu büyük bir tartışma yarattı. Kazaya yoğun sisin sebep olduğu belirtilirken, olumsuz hava şartlarında uçakların sağlıklı bir şekilde piste inmesini sağlayan ILS cihazıntn havaalanında bulunmamasının kaza riskini artırdığı açıklandı. Kara kutu incelemelerinde ise pilotaj hatasının bulunduğu belirlendi. Diyarbakır Havaalanı'na iniş yaptığı sırada düşen THY'ye ait RJ 100tipi yolcu uçağı, facianın hemen ardından havaalanlarındaki güvenlik sistemlerini gündeme getirdi. 75 kişinin yanarak öldüğü, 5 kişinin de yaralandığı uçak kazasına sahne olan Diyarbakır Havaalanı'nda uçakların sisli havalarda güvenli inişlerini sağlayan ILS(lnstrument Landing System / Aletli İniş Sistemi) cihazı ne yazık ki bulunmuyordu. Ülkemizde 24'ü sivil, 9'u askeri olmak üzere toplam 33 havalimanı olmasına karşın, ILS sadece 1 O havaalanımızda mevcut. Devlet Hava Meydanları İşletmeleri (DHMİ) tarafından genellikle Norveç'ten ithal edilen 1 LS cihazı, Atatürk, Esenboğa, Antalya, Dalaman ve Adnan Menderes havalimanları ile Trabzon, Adana, Nevşehir, Bodrum-Milas ve Süleyman Demirel havaa lanlarında bulunuyor. Facianın ardından, Diyarbakır başta olmak üzere 19 havalimanında ILS cihazının olmadığı ortaya çıktı. Diyarbakır, Kayseri, Gaziantep, Van Ferit Melen, Adıyaman, Ağrı, Balıkesir, Çanakkale, Elazığ, Erzincan, Kahramanmaraş, Konya, M alatya, Mardin, Muş, Siirt, Şanlıurfa, Isparta Süleyman Demirel ve Denizli Çardak havalimanlarında pilotlar bu cihaz olmadığı için "Vor" adı verilen yaklaştırma cihazıyla iniş-kalkış yapabiliyor. ILS cihazı, DHMİ tarafından kapatılan Sıvas, Sinop, Tokat, Zonguldak ve Uşak havaalanlarıncla da bulunmuyordu. Askeri üslerde ele ILS'nin bulunduğu, ancak sadece askeri uçakların kullanımına uygun olduğu açıklandı. ILS'nin gerekliliği havaalanının fiziki koşullarına göre belirleniyor. Düz ve sis görülmeyen bölgelere kurulan havaalanları için gerekmeyen ILS'nin sağladığı görüş mesafesi, pist ışıklandırmasına bağlı olarak değişiyor. "Uyarılara rağmen takılmadı" ILS cihazının, uçuş emniyet kurul toplantılarında defalarca gündeme getirilmesine karşın, takılmaması büyük bir sorumsuzluk olarak nitelendirildi. Üst düzey bir Ulaştırma Bakanlığı yetkilisi, ILS cihazlarının Sivil Havacılık Genel Müdürlüğü (SHGM) ve DHMİ 'nin sürekli ikazlarına rağmen takılmadığını belirterek, " SHGM ve DMHİ, ILS'nin ta kılması yönünde, askeri yetkililerle birçok kez yazışmaya gireli. Ancak tercih edilmedi. Eğer ILS olmuş olsaydı, uçağın sağlıklı inme şansı artabilirdi" dedi. Kazadan sonra, Başbakanlık Yüksek Denetleme Kurulu'nun (YOK) 2001'cle hazı rlad ığı bir raporda, ILS cihazlarının havaalanlarına konulması yönünde uyarı yaptığı da ortaya çıktı. YDK'nın DHMİ faaliyetlerine i l işkin TBMM KİT Kom isyonu'na sunduğu raporda: "Aletli İ niş Sistemi (lnstrumental Landing System-lLS) ve havaalanlarındaki kullanımı gereklidir. Yapılan incelemelerde DHMİ tarafından etüt yapılarak, hangi meydanlara ILS kurulabileceği tespit edilmiştir. DHMİ işletmecilikle görevli olmasına karşın, 1996'dan itibaren yatırı mcılığa yönlend irilmiştir. Böylece kuruluşun bu yıldan itibaren yatırım miktar ve tutarlarında yüksek artışlar ortaya çıkm ı ştır. Bu durum kuruluşu finansman bakımından olumsuz etkiled iği gibi ayrıca yeterli teknik kadronun da bulunmaması nedeniyle yatırımların projelendirilmesinden başlamak üzere yürütülmesi, kontrolörlük hizmeti ve diğer konularda sorun ları beraberinde geti rm iştir. DHMİ 'nin bu yükün altından kalkamayacağı uygulamada görülmektedir" ifadeleri yer al ıyordu. Türk Hava Yolları Basın ve Halkla İ lişkiler Başkanı Faik Akın ise, ILS cihazı olmayan havaalanlarında meydana gelen kazalardan sonra hala bir ders alınmadığını belirterek "Aslında ILS cihazı olmayan havaalanlarına sefer ya pılmaması gerekir. Son Samsun ve Van havaalanlarındaki kazalardan sonra maalesef hala ders almadık . " dedi. THY'nin Uçuş İşletmeden Sorumlu eski Genel Müdür Yardımcısı Kaptan Pilot Mustafa Kolko ILS cihazının 1 milyon doların altında fiyatlarla sağla nabileceğin i belirttti. Yangın ve Güvenlik m Sayı 68 Ocak-Şubat 2003 - ---------------
RkJQdWJsaXNoZXIy MTcyMTY=