Agenda DÜNYA'da 2002 Dünyanın birçok yerindeki ekonomik durgunluk ya da büyüme h ızlarındaki yavaşlama ile terörist e nd işelerin i n ekonomik, ticari hayata olumsuz etkileri, 2002 yılında global çapta endişe yarattı. Ekonomik sorunların yanısıra, terörist sal dı rı lar ve Irak ile savaştan oluşan ikiz tehditlere odaklanan dünyada, 1990' !arın can l ılığ ı geride kaldı. Menkul kıymetler borsaları düştü, şirketler, iş dünyası tökezledi, bankalar batık kredi yükleriyle uğraştı. Bu yılın başları için öngörülen canlanma, toparlanma kısa sürdü. Durgunluk korkusu sonbaharla yoğun laştı. Euro dönemi başladı Avrupa Birliği üyesi 12 ülkede 2002'de euro ku llanımına geçildi, fakat, euroya geçişle gıda ve diğer temel tüketim mal larının fiyatlarındaki en az yüzde 30 artışlar kamuoyunda tepki çekti. Birlik yeni 1 O üyeyi daha içine alacak şekilde genişleme kararı alırken, dünyadaki ekonomik sorunlar, bu kıtaya kaçak göçmen akınını hızlandırdı. Asya ve Ortadoğu Ortadoğu ülkeleri, savaş ihtimali gölgesi altı nda ve bir savaş daha çıkarsa tüm bölgenin sarsılacağı söyleniyor. Savaşın ve kargaşanın ekonomik olumsuzlukları, en fazla Ürdün, Suriye, İran ve ülkemizde hissedilecek. Dev nüfuslu Çin' deki Komünist Partisi yönetimi daha genç nesle devredildi. Asya ülkelerinin çoğunda beş yıldır durgunluğun sürdüğü bölgede, Çin ekonomisi 2002' de de büyümeye devam etti. Japonya' nın reformcu B aşbakan ı Junichiro Koizumi iktidarında dahi ekonomik-mali sorunlar giderilemedi. Yirmi yılı aşkın süre devam eden savaşın tahribatını giderip yeniden inşa, imara yönelen Afganistan' daki en önemli projelerden biri, bölünmüş ülkeyi yeniden birleştirecek karayollarının yeniden inşası. Fakat, yeniden inşa için dış yardım akışı aksıyor, yetersiz kalıyor. Afgan para biriminden üç sıfır atılarak yeni Afganiler tedavüle çıkarılıp, 1 dolar=43 afgani paritesi konuldu. Ulusla rarası kreditörler Afganistan· a geçen yıl 1.8 milyar dolar yardım aktardı, fakat, bunun sadece 80 milyon doları devletin eline geçti. Yardı mların büyük kısmı idare-yönetim masrafları ve acil yardımlara gitti, çok azı yeniden inşaya yöneldi. Güney Amerika Latin Amerika' da Arjantin' in ağır borç yükü altında ezilmesi nedeniyle, bölgedeki birçok ülke ekonomik isti krarsızl ı k ya da tehdidi altı nda. Bu soruna açık bir çözüm görünmediği gibi, hiç kimse, bölgedeki ülkelerde büyümenin ve canlanmanın nasıl yeniden tesis edileceğini bilemiyor. Bölgedeki çoğu ülkede liderler 2002' de değişse de, halk umduğunu pek bulamadı. Çünkü, ABD ekonomisinde güçlü bir canlanma olmazsa, bu deve bağımlı Latin Amerika ekonomilerinde liderlerin de yapacağı fazla şey yok. Bazı uzmanlara göre, bölgede işler daha da kötüleşebilir. ABD'de Küba'ya ticari yaptırıml ar ın gevşeti lmesi talebi yoğunlaştı. Yaptırımlara konulan istisnayla, Küba, ABD' den pirinç, elma ve diğer tarım ürünleri ithal etti. Terörist saldırıların yarattığı korku, Karayip ülkelerinin turizm sektörüne darbe vurdu. Afrika Afrika'daki AIDS salgını, kuraklık, seller ve kötü yönetim, açlık tehdidini yeniden gündeme getirdi. Bir zaman l a rın model ülkesi gösterilen Fildişi Sahili' nde iç savaş çıktı, Afrika· daki diğer bazı çatışmalar da çözümlenmedi. Fakat Kongo, Angola ve Somali'de barış müzakeleri ümid vaad ediyor. Afrika Birliği, barış ve refah dönemi için çalışmalar yapıyor. Doğu ve Batı Afrika ülkelerindeki Amerikan çıkarları, petrol nedeniyle arttı. Amerikan özel yatı rımcıları ve ABD hükümeti, Gine Körfezi ile Afrika Boynuzu' ndaki Cibuti kıyı larında ki petrol yataklarına daha fazla ilgi gösteriyor. ABD ve Saddam rejimi ABD, terörizmle mücadele çerçevesinde önce Afganistan'da, ardından da lrak'ta Saddam rejimine karşı harekete geçti. Başkan Bush, Saddam Hüseyin'in kitle imha s i la hları üretmeye devam ettiği gerekçesiyle lrak'a karşı ulu~lararası bir koalisyon oluşturma ça lı ş m aları na girdi. Saddam'ın BM silah denetçilerine kapıları açması da ABD'yi tatmin etmedi. ABD, lrak'ın BM'ye verdiği silah listesinde açıklar bulunduğunu iddia ederek operasyon hazırlıklarına ağırlık verdi. Moskova'da korkunç terör 25 ekim günü Rusya'nın başkenti Moskova'da bir tiyatro salonunu basan silahlı bir grup Çeçen, yüzlerce sivili rehin aldı. Rus güvenlik güçleri 'kurtarma operasyonu' düzenleyince 118 kişi hayatını kaybetti. Ölenlerin çoğunun Rus kuvvetlerinin kullandığı zehirli gazın kurbanı olduğu ortaya çıktı. Rusya zehirli gaz ku llanması nedeniyle e l eştirildi. Yangın ve Güvenlik m Sayı 68 Ocak-Şubat 2003 --------------
RkJQdWJsaXNoZXIy MTcyMTY=