Article 4. SONUÇ VE ÖNERİLER Bölgede çıkacak bir akaryakıt tankı yangın ı nda civar tanklara sirayet beklenmelidir. Makalede sadece iki tank arasındaki etkileşim incelenmesi ne rağmen, sıçrama olasıl ığın ı n yüksek olduğu ve yanma sonucu atmosfere verilen toksik gaz konsantrasyonunun insan sağl ığını tehdit edici boyutlarda olacağı anlaşılmaktadır. Her ne kadar makalede tehlikeli gaz konsantrasyonla rı için bulunan süreler kaçışa imkan sağlayacak gibi gözükse de, yangının civar tanklara sirayeti durumunda bu sü relerin hızla düşüş göstereceği unutulmamalıdır. Ayrıca burada verilen dayanım limitlerinin sağlı kl ı insanlar için olduğu, ve yaşl ı, hasta ve çocuklar için geçerli olmayacağı bilinmelidir. Ayrıca yangın söndürme ekiplerinin de gaz maskesi kullanmadan faaliyet göstermesi ciddi hayati riskler içerebilecektir. Bu ölçekteki bir yangını söndürme işlemi çok güç, hatta imkansızdır. Yakıtın yanarak tükenmesini beklemek ve bu arada civar tanklara soğutma işlemi uygulamaktan fazlaca bir seçenek yoktur. Bir insanın dayanabileceği en fazla radyant ısıl güç 2,5 kW/m2 olduğu bil inmektedir. İncelenen yangın senaryoları için bu ı sı l gücün yangının kaynağından erişebileceği mesafe incelenen LPG yangını için yaklaşık 120 m, benzin yangın ı için 30m'dir. Özel giysisi olmayan itfaiye erlerinin yangına müdahale etme mesafesi bu seviyelerin altına düşmemelidir. Uygulamalarda ve bazı yönetmeliklerde önerilen yangın geçirimsiz duvar ile tankı çevrelemek fazlaca etkili olamaz. Ayrıca yangın geçirimsizlik kavramı yangını mahallinden dışarıya aksettirmeden kullanılan yapı elemanının stabilite, izolasyon ve bütünlük kriterlerini önceden belirlenen süre zarfında yerine getirebilmesidir [9]. Bu tür duvarların yangın yetkinlik testlerinin ve inşa edildikten sonra bakımlarının nasıl yapıl acağı ise ayrı bir tartışma konusudur. Güvenlik mesafeleri genellikle yangın yüküne göre belirlenmektedir. Ancak yanma sonucu ortaya çı kan toksik kimyasalların etki alanı fazlaca irdelenmemektedir. Türkiye ekonomisinde çok önemli yer tutan bu bölgenin sanayi tesisleri, mevcut durumları itiba r iyle, olası bir yangında topyekün zarar görme ihtimalleri yüksektir. Bölgede sanayi kuru luşları n ın tekni k işbirliği sağlandıktan sonra, makalede anlatılan prensipler doğrultusunda en olumsuz yangın senaryoları ol uşturu lmalıdı r. Depolanan yakıt türleri, bunların termodinamik ve termokimyasal özellikleri, doluluk oran ları, kapasiteleri ve yerleşim mesafeleri tam olarak bilinmelidir. Yasal düzenlemelerle, bölge ku rul uşları nın bahsi geçen konularda ki işbi rliği mutlaka sağl anmal ı d ı r. Mücadele stratejisi yangı n çıktıktan sonrasöndürülmesi üzerine değil, Yangın ve Güvenlik m Sayı 67 Kasım-Aralık 2002 yayılma ve toksik emisyonu asgari seviyelerde sınırlamak kaydıyla, yakıtın tükenerek yanması üzerine kurgulanmal ıd ır. Bu süreç esnası nda, itfaiyenin de güvenli bir mesafeden civar soğutma faaliyeti sürdürebilmesi sağla n malıdır. Bu anlamda, sanayinin bölgeden uzaklaştırılması yerine, yanıcı madde tank gruplarını anlatılan sistematik dahilinde inceleyerek, makul kapasitelerde tank grupl arı oluşturulmal ı ve bu tank grupları arasında hesapla belirlenecek yeterli mesafeler b ı rakılmalıd ı r. Bu çözüm yöntemi, her tank arasına uygulanması mümkün olmayan şablon mesafeler bırakmak yerine, bazı tankların öngörülecek tank grupları arasında güvenli mesafeleri oluşturabi lmek için kullanımlarının iptal edilmesini önermektedir. Bu durumda bölge işletmeleri belli bir tank grubunun, çevreye ve insan hayatı na zarar vermeden, imha olma riskini, cazip bir bölgeye yoğun olarak yerleşme fırsatına karşılık göze almalıdı r. 0 Teşekkür Bu çalışma Kocaeli-Köıfez Belediyesi 'nin değerli işbirliği sayesinde mümkün olmuştu,: Teşekkürü bir borç biliriz. Kaynaklar. ........... ....... ... ...... ...... .... ... .. .. ...... .. /. Milliyet Gazetesi, www.milliyet.com.tr., baskı 29 Teınınıız 2002. 2. MCCAFFREY B., SFPE, Handbook pfFire Protection Engineeriııg-Flaıne Height, NFPA, QııiııcyMassachııseııs, Section 2/Chapter /, 1-8, /995. 3. MUDAN K.S. aııd CROCE P.A., SFPE, Haııdbook of Fire Protection Engiııeeriııg;Fire Hazard Calcıılations Far Large Open Hydrocarbon Fires, NFPA, Qııincy-Massaclıııseııs, Sectioıı 3/Clıapter il, 197-240, /995. 4. DRYSDALE D. D., SFPE, HandbookofFire Protection Engineeriııg-Tlıerınocheınistry, NFPA, Qııiııcy-Massaclıııseııs, Section 1/Clıapter 5, 8/-87, 1995. 5. BEYLER C., SFPE, Handbook ofFire Protectioıı Eııgineeriııg-Flamınability Limits of Preınixed and Diffıısioıı F/ames. NFPA, Qııincy-Massac/ıııseııs, Section 2/Chapter 9, 147-159, 1995. 6. KANURY A: M., SFPE, Handbook ofFire Protectioıı Engineeriııg-lgnition of Liqııid Fııels, NFPA. Qııincy-Massac/ıııseııs, Section 2/Clıapter 10, 160170, 1995. 7. TEWARSON A., SFPE, Haııdbook of Fire Protectioıı Engineering-Generation of Heaı and Cheınical Coınpoımds in Fire, NFPA, Qııincy-Massaclıııseııs, Section 3/Chapter 4, 53-/24, 1995. 8. DAVID A.P., SFPE, Handbook ofFire Protectioıı Eııgineering-Toxicity Assessıneıır of Coınbııstion Prodııcts, NFPA, Qııiııcy-Massaclıııseııs, Section 2/ Clıapter 8, 85-/46, /995. 9. Brilislı Standard 8S476, Metlıod for Deterınination of t/ıe Fire Resistaııce of Eleınenıs 6. KANURY A: M., SFPE, Haııdbook of Fire Proıecıion Eııgiııeeriııg-Igniıioıı of Liqııid Fııels, NFPA, Qııiııcy-Massachıısel/s, Seclioıı 2/C/ıapter /0, 160-170, 1995.
RkJQdWJsaXNoZXIy MTcyMTY=