Yangın ve Güvenlik Dergisi 67. Sayı (Kasım-Aralık 2002)

Article LPG tank yangının birim alev yüzeyinden radyasyon yolu ile yayılan ısıl güç 382.44 kW/m2 , aynı değer benzin yangını alevi için 48.43 kW/m2 olarak hesaplanmaktad ır. 13 m mesafeye yerleştiril e n 3500m3 kapasitel i diğer bir LPG tankının birim yüzeyine radyasyon yolu ile erişecek ısıl güç 113,76 kW/m2'dir. 7 m mesafeye ye rleştirilen 2200 m3 kapasiteli fuel-oil ve 850 m3 kapasiteli benzin tankının birim yüzeyine ulaşacak ısıl güç ise, 14,33 kW/ m2 olarak bulunmaktadır. Her iki değerinde hesapla nmasında, bölgenin meteorolojik verilerinden elde edilen yıllık ortalama nem oranı olan o/o 75 hesaplara dahil edilmiştir. Hesaplanan bu ısıl güçlerin bitişik LPG tankında yaratacağı sıcaklık, 917 °C, benzin yangının bitişik benzin ve fuel-oil tankında yaratacağı sıcaklık ise 441 °C olarak hesaplanmaktadır. LPG, benzin ve fuel-oil parlama sıcaklıkların ı n literatürde sırasıyla 462 °C, 175 °C ve 164 °C olduğu göz önüne alınırsa (Tablo 1), her üç bitişik tanka da yangının sirayet edeceği anlaşılmaktadır. Sözü edilen yakıtların bu sıcaklıklara maruz kaldıkları taktirde parlama gösterecekleri yaklaşık süreler ise, sırasıyla 0.4 s, 20 s ve 25 s olduğu hesaplanmaktadır. Yanma süresi, birim yüzeyden birim zamanda oluşan kütle kaybı ve yanma yüzey alanından (tank alanı) hesaplanabilir. Buna göre, LPG için kütle kaybı 42,88 kg/s, benzin için 6 kg/s bulunmaktadır. Tankın tam dolu olduğu kabul edilirse, 5000 m3 kapasiteli LPG tankı 18 saat 41 dakika, 1200m3 kapasiteli benzin tankı ise 37 saat 49 dakika süresince yanmaya devam edecektir. LPG ve benzin yangınında atmosfere yayılan CO 2 gazı, sırasıyla 122 kg/s ve 17 kg/solarak gerçekleşmektedir. İnsan sağlığı üzerinde çok tehlikeli etkileri olduğu bilinen CO gazının emisyonu ise aynı yangınlar için sırasıyla 300 g/s ve 72 g/s bulunmaktad ır. Atmosferde oluşacak zehirli gaz konsantrasyonu, yangın merkezinden 1km ya rı çaplı bir alan ve alev boyunun 1.5 katı yüksekliğindeki bir hava kütlesi için hesap edilmi ştir. Burada sıcak dumanın alev boyunun o/o 40' ı kadar yükselme göstereceği ve soğuyarak tıkaç görevi göreceği öngörülmüştür. Bu durumda LPG yangını için kirletilecek hava hacminin 267035375 m3 , benzin yangını için ise 97389372m3 olacağı varsayılmıştır. Yanma süresi LPG yangını için yaklaşık 19 saat benzin yangını için ise yaklaşık 38 saat olduğuna göre, yanma neticesinde açığa çıkan CO2 ve CO kütlesi daha önce hesaplanan emisyon Yangın ve Güvenlik m Sayı 67 Kasım-Aralık 2002 miktarl a rından belirlenebilir. Bu gazların yoğunluklarından ve yanma sonucu oluşan kütlelerinden hacimleri tespit edilebilir. Dol ayısı ile CO konsantrasyonu LPG yangınında 61,5ppm, benzin yangınında ise 81 ppm olarak belirlenebilir. CO2 için aynı değerlerin sırasıyla o/o 1,75 ve o/o 1,34 olacağı tahmin edilebilir. Bölgede 1 km yarıçaplı alanda bulunan insanların güçsüzlük konumuna erişmesi (COHb=o/o 30) için ortam atmosferini teneffüs etme süresi LPG yangını için 8 saat 27 dakika, benzin yangını için 6 saat 21 dakika hesaplanm a ktad ır. Yüzde ikiden az olan CO 2 konsantrasyonun ciddi solunum güçlüğCı ve bilinç kaybı yaşatması için gerekli olan teneffüssüresi ise LPG yangın ı için 3 saat 4 dakika, benzin yangını için 3 saat 48 dakika bulunmaktad ır. ---------~

RkJQdWJsaXNoZXIy MTcyMTY=