2.9. Aşırı Soğuğun Etkisi Don tesiri ile de çökme tehlikesi görülmektedir. Su buz haline geldiği zaman hacmi yüzde 1 O büyür. Su sıkıldığı zaman çatlak duvar veya yapı bölümlerine su dolar ve suyun donması ile çökmelere neden olabilir. 2.1 O. Duvar Kaplamalarının ve Camların Tehlikeleri lsınıadan dolayı kaplamalardan, pervazlardan ve balkon çıkıntılarından kopan sivri parçalar yangın yerlerinde kazalara sebep olmuştur. En büyük tehlikeyi kuşkusuz çelik, beton ve camdan yapılmış modern binalar oluşturmaktadır. Dış yüzeyinden duman ve hatta alev yüksekliğinde camlar çatlar ve kama şeklinde caddeye düşerler. Bu durumda düşen parçalar orada bulunan insanlara küçümsenemeyecek zararlar verebilirler. Düşebilecek canı ve diğer parçalar gözönüne alınmalı ya daha önceden temizlemeli ve müdahale şekli tehlike durumuna göre ayarlanmalıdır. 2.11 . Sıvı Dökülmeleri, Erimiş Metal ve Plastik Damlaması Bina içi müdahalelerde tavan sıvılarının dökülebileceği hatta kurşun, çinko ve bakır gibi erimiş metal veya plastiğin damlayabileceği her zaman hesaba katılmalıdır. Bu yüzden yangın sonrası kaldırma işlerinde için diğer techizatlar olmasa bile her zaman kask giyilmelidir. 2.12. Yıkım Sıras111daki Tehlikeler Yanmış binaların geride kalan dış ve iç duvarlar önemli çökme tehlikeleri yaratırlar. Ekip şefi böyle durumları merkeze bildirerek gereken koruma tedbirlerinin alınması sağlamalıdır. En çok çökme kazaları yangın sonrası çalışmalarda veya çökme tehlikesi bulunan yapı kısımlarının yıkma işlemi sırasında görülür. Sallanan çatı duvarları kuvvetli su sıkıldığında dahi yıkılabilir. Bu yapı kısımları B lansının basıncına dayanıyorsalar itfaiye tarafından yıkılmasına gerek yoktur. Çatı duvarları ve başka yapı bölümlerini çekme ipi ile yıkmak çok tehlikelidir. Bu işlemi yanlız başka çare yoksa ve gereken bütün emniyet tedbirleri alındıktan sonra yapılmalıdır. Bütün yıkım işlerinde yapı malzemelerinin durumları hesaplanmalı ve yıkılan malzemelerin hangi uzaklığı düşeceği tahmin edilerek dikkatli çalışılmalıdır. 2.13. Kişilerin Düşmesi Yangın yerlerinde insanların, özellikle itfaiye erlerinin bir düşmesi sonucunda doğabilecek tehlikeler en çok rastlanan kazalardandır. Yeterli taşıma gücünLi kaybetmiş saçaklara çıkıldığı zaman, çökme duruımında alt bölümlerde yangın ve duman veya keskin veya sivri kısımları olan parçalar bulunuyorsa ağır yaralanma hatta ölüm tehlikesi yaratabilir. Karla kapanmış canı çatılarda, parmaklıkları olmayan balkonlarda veya yangından zarar görmüş çeşitli yapı türlerinde, aynı tehlike söz konusudur. Bu durumlar karşısında yetkilinin ne gibi sorumluluklar üstlendiği kolayca anlaşılır. Bu işler için sorumluluk taşıyabilecek tecrübeli ve her durum karşısında çare bulabilecek kişiler gereklidir. 3. ÖZEL ÇÖKME TEHLİKELERİ Burma bacalar, asma tavanlarvegerme beton yapılar özel çökme tehlikeleri gösterir. Burm;ı bacalar, burma yerleri eğer ağaç ile desteklenmiş ise büyük çökme tehlikesi teşkil eder. Yanıcı madde ile desteklenmiş burma bacalar eski saray, köşk ve benzeri eski yapılarda görülür. Çökme durumunda baca binayı birkaç ton ağırlıkla yarıp geçebilir.Yangına karşı dayanıklı maddelerle desteklenmiş burma bacalar dahi ağır çökme tehlikesi yaratabilirler. Eski binalard;ı genellikle büyük dLiz veya bombeli tavanları tutturmak için kullanılan ağaçtan yapılmış asma veya çekme kısımlar çok tehlikelidir. Asma tavanlar büyük temel açıklığına sahiptir ve desteksiz büyük odaları kapatırlar. Bu tür tavanlar dans salonlarında ve buna benzer toplantı yerlerinde sık görülür. Çatısında yangın çıktığında ağaç bağlantıları tecrübeli bir itfaiyecinin dahi tahmin eclemiyeceği hızda bozulur ve tavanın çökmesine neden olur. Germe beton yapı türleri yeni yapı şekli olarak üçüncLi sırayı alır. Çekme betondaki betonun normal çelik betonun aksine yüklenmemiş, çeliğin önceden suni şekilde gerilmiş olması ve çok ince beton tabakası ile kapatılmış olmasıdır. Bu yüzden daha ucuzve daha hafifyapılaryapmak mümkündür. Fakat bu çelik beton yapıların bir çok olumsuz tarafı ela vardır. ısıdan dolayı çekme beton büyük bölümler halinde veya tamamen çökebilir. İtfaiye ekip amirleri bu yapıları iyi bilmelidirler. Yapının kullanım tarzlarıda çok önemlidir. Kolay yanıcı madde kullanılmak istenilen veya yangın yükü çok fazla olan yapı bölümlerinde çekme beton tavanı kullanılmasına müsaade edilmemelidir. Yangın ve Güvenlik m Sayı 59 Kasım - Aralık 2001 4. ÇÖKMELERE KARŞI KORUNMA TEDBİRLERİ Çökme tehlikelerine karşı alınacak en uygun önlem yapıların dayanıklı ve sağlam yapı elemanlarından yapılmış olmasıdır. Yangına dayanıklı yapılar, çökme tehlikelerinin önlemesinde en büyük etkendir. Tehlikede bulunan ekipler derhal geri çektirilmelidir. Bu durumda tehlike sinyali yangın yerinin her tarafında duyulabilirse, geri çekilme işareti olarak kendini gösteriyor elemektir. Halkın ve itfaiye personelinin hayatını tehlikeye sokabilecek çökme tehlikesi görülen yangın yerlerini kapatmak en iyi tedbirdir. Çökme tehlikesi görLilen binaların içine yine de girme mecburiyeti varsa ekip amiri çökmeyi gözetleyebilecek ve hemen haber verebilecek yeteneğe sahip olmalıdır. Yangını söndürme müdahalesinde ani soğumadan dolayı taşıma gücünü kaybedebilen tabii taş, çelik, beton ve metaller gibi ısınmış yanıcı olmayan yapı malzemelerine mümkün olduğu kadar az su sıkılmalıdır. Duvar ve bacayı iterek yıkmak çok tehlikelidir. Bu işlemin yapılması gerekiyorsa çok dikkatli olunmalıdır. Çünkü yüksek bir duvar yıkıldığı zaman bir çok parçaya bölünür ve itildiği istikametin aksi yöne parça fırlatabilir. Yangın yerinde duvar ve baca yıkımları uzman ekiplerin nezaretinde yapılmalıdır. �
RkJQdWJsaXNoZXIy MTcyMTY=