Article 1. GİRİŞ Ülkemizde hızlı nüfus artışı, sanayideki gelişmeler, çok katlı ve çok amaçlı binalar ve üretim teknolojisindeki gelişmelere paralel olarak her geçen gün yangın sayısı artmaktadır. Artan yangın sayısı, ölüm ve yaralanmaların yanı sıra büyük miktarda hasar oluşturmaktadır. Türkiye'de yılda ortalama 60 bin civarında yangın meydana gelmektedir. Yangınlar sonucunda can ve mal kayıpları meydana gelmesine rağmen bu konuya gereken önlem maalesef verilmemiştir. Ülkemizin coğrafik konumuna, siyasal ve etnik yapısına bağlı olarak sabotaj olaylarının artması ve doğalgaz sistemlerinin yaygınlaşmasıyla birlikte, Türkiye'de yangından korunma konusu her geçen gün daha da önem kazanacaktır. Avrupa Gümrük Birliği'ne girme aşamasında olan Türkiye; yangın önleme, koruma, söndürme ve güvenlik bakımından Avrupa standartlarına uyum sağlamak zorundadır. Bugünün çağdaş yangın mücadelesi, doğrudan yangın güvenlik önlemlerine bağlıdır. Yangın güvenliğine yapı malzemesi seçiminden başlamak gerekir. Yapılarda yangın yayılımını önleyici ve yangına dayanımlı yapı elemanları kullanılmalıdır. Bu tür malzemelerin araştırılıp geliştirilmesi, standartlaştırılması ve kullanımlarının yaygınlaştırılması ile birlikte zorunlu hale getirilmesi, milli servet ve can güvenliği açısından gereklilik arz etmektedir. 2. YANGIN GÜVENLİĞİ VE YAPI MALZEMELERİ Ülkemizde yapı sektörümüz yapı malzemeleri seçiminde, batı ülkelerinde aranılan kriterleri araştırma noktasında değildir. Bu kriterlerden belkide en önemlisi yanıcılık sınıfıdır. Alman normu, DiN 4102 Bölüm 1'e göre yapı malzemeleri yangın güvenliği açısından şu şekilde sınıflandırılmışlardır; Yapı Malzemelerinin Yangın Güvenliği Açısından Sınıflandırılması Al Sınıfı Yanmaz A Sınıfı A2 Sınıfı Bunların yangına direnç süreleri de F30, F60, F90 gibi dakika cinsinden belirtilmektedir. Bu temel sınıflandırma kullanılarak, yapı eleman ve bileşenlerinde bulunması gerekli yangın dirençleri de F30B, F90-A gibi ifadelerle gösterilmiştir. Alman StandarTı'nın kısmı bir tercümesi olarak yayınlanan TS 1263 sayılı Türk Standartı da aynı sınıflandırmaya yer vermiştir. Yapılarda kullanılan malzemeler, bu standartlarda, olabildiği kadar tek tek sayılarak hangi sınıfa girdikleri belirtilmiştir. Doğal olarak, inorganik menşeli malzemeler A sınıfında (yanmayan), organik menşel i malzemeler de B sınıfında (yanan) yer almıştır. Bileşik malzemeler için ise, • Hiç yanmayan A1 , • Büyük kısmı yanmayan A2, • Zor alev alan B1, • Normal alev alan B2, • Kolay alev alan B3 sınıfları gibi alt gruplar oluşturulmuştur. Bu sınıflara yapı malzemelerinden verebileceğimiz örnekler şunlardır : A1: kum, çakıl, alçı, beton, tuğla, seramik, organik bağlayıcısız camyünü ve taşyünü, A2: organik bağlayıcılı camyünü ve taşyünü, Yanar B Sınıfı Bl Sınıfı Zor Alev Alır B2 Sınıfı Normal Alev Alır B3 Sınıfı Kolay Alev Alır Bl : alçı-karton plaka, çimentolu odun talaşı, yanma geciktirici katkılı polistiren ve poliüretan köpük, B2: ahşap, polipropilen boru, silikon derz dolgusu, yanma geciktirici katkısız polistiren ve poliüretan köpük, B3: ahşap talaşı, kağıt ve diğer yanıcı maddeler 3. YAPI MALZEMELERİNİN SEÇİMİ Yapılarda yaşayan insan ve hayvanların can güvenliği ve eşyanın kurtarılabilmesi bakımından, yapı malzemeleri seçilirken, bunların yanıp yanmadığı veya yangına ne kadar süre direnç gösterdiği hesaba katılmalıdır. Buna karar verirken yapının büyüklüğü ve yüksekliği de göz önünde bulundurulur, çünkü yangın söndürme ve kurtarma çalışmalarında en önemli faktörlerden biri de yapının boyutlarıdır. Bu alanda yerleşmiş olan genel ilkeleri gösterebilmek için bazı örnekler verebiliriz. Alman Standart ve İmar Yönetmeliklerinin getirdiği temel zorunluluklardan bazıları şunlardır; • Kolay alev alan B3 sınıfı malzemeler yapılarda kullanılamaz, • Normal alev alan B2 sınıfı malzemelerin alev almadığı veya yanarak damlamadığı kontrol edilir, Yangın ve Güvenlik III Sayı 51 Temmuz - Ağustos 2000 --------------
RkJQdWJsaXNoZXIy MTcyMTY=