44 YANGIN VE GÜVENLİK • KASIM - ARALIK / 2025 MAKALE Yangına maruz kalmayan taraftaki herhangi bir noktada sıcaklık artışı 180°C’yi aşmamalıdır. Bu kriterler sağlanmadığında, kapının yalıtım performansı yetersiz olarak değerlendirilir ve test başarısız olur. Işınım, yangına maruz kalmayan yüzeyde yayılan ısı miktarını belirler. TS EN 13632 standardına göre maksimum radyan ısı seviyesi 15 kW/m²’yi aşmamalıdır. Standartta belirtildiği üzere 300°C’nin altındaki yüzeylerin ışınım ölçümüne gerek duyulmaz, çünkü yangın yalıtım kriterlerini sağlayan yapı elemanlarının aynı zamanda ışınım kriterlerini de sağladığı varsayılmaktadır. Işınım kriterinin sağlanamaması, kapının yangın esnasında ciddi termal enerji yayarak diğer yanıcı malzemeleri tutuşturabileceğini gösterir. TS EN 1634 standardına göre yangın kapılarında uygulanan dayanım testlerinin şartları, performans kıstasları, test numunesinin montaj detayları, deney öncesi hazırlık süreçleri ve yangın deneyi detaylı olarak belirtilmiştir. Bu standart, uygulamada TS EN 13631 ile birlikte kullanılır ve yangın kapılarında bütünlük ve yalıtım kıstasları TS EN 13631 standardında belirtilen şekilde kabul edilir. TS EN 1634 standardına göre, yangın dayanım testleri, kapı numunesinin yüksek sıcaklıklara ulaşabilen bir test fırınına monte edilmesiyle gerçekleştirilir. TS EN 13631 standardının "Test Şartları" bölümünde, test sürecinde yangın senaryosunun gerçekleşmesi için referans alınan standart zamansıcaklık eğrisi belirli bir formül ile tanımlanmaktadır (1). Bu formülle ilişkilendirilen fırın sıcaklığı ve zaman tablosu TS EN 13631 standardında belirtilmiştir (Çizelge 3). T santigrat cinsinden ortalama fırın sıcaklığı, dakika cinsinden testin başlangıcından itibaren geçen süre. Yangına maruz kalmayan yüzeyde oluşan maksimum ve ortalama sıcaklık değerleri, test numunesine yerleştirilen termokupllar (ısıl çiftler) aracılığıyla sürekli olarak izlenmekte ve kontrol edilmektedir (Şekil 9). Termokuplların TS EN 16341 Standardında numune üzerine yerleşimleri test yapısının en yakın düzleminden 100 mm ± 50 mm uzaklıkta yer alan dikey bir düzlem üzerinde homojen bir şekilde dağıtılmalıdır. Ayrıca, test konstrüksiyonunun açıkta kalan yüzey alanının her 1,5 m²’si için en az bir plaka termokupl konumlandırılmalı ve toplam termokupl sayısı dörtten az olmamalıdır. Yangın testleri sırasında, kapı malzemesinin bozulma süresi, ısı transfer oranı ve yapısal bütünlük kaybı değerlendirilerek kapının yangın dayanım süresi belirlenmektedir. Çuhadaroğlu Metal Sanayi ve Pazarlama A.Ş.'ye ait DS92YD sistemine yönelik olarak, akredite test laboratuvarında gerçekleştirilen yangın dayanım testi sürecinde ve test sonrasında oluşan durum Şekil 10’da gösterilmektedir. TS EN 16341 uluslararası standarda uygun şekilde gerçekleştirilen bu test sonucunda, test sırasında 111 dakika ile ilgili yangın kapısı EI90 yangın dayanımı ve kategori B sınıflandırmasına uygun bulunmuş ve sertifikalandırılmıştır. Yangın kapılarının güvenli tahliye, duman kontrolü ve yangın yayılımının önlenmesi açısından kritik bir role sahip olduğu düşünüldüğünde, yangın test süreçleri ve sınıflandırmalarının büyük önem taşıdığı görülmektedir. Bütünlük (E), yalıtım (I) ve ışınım (W) kriterleri, yangın kapılarının performansını değerlendiren temel standartlardır. TS EN 13631, TS EN 13632 ve TS EN 1634 gibi uluslararası standartlara uygun olarak test edilen kapılar EI15, EI30, EI45, EI60, EI90, EI120, EI180 ve EI240 gibi sınıflandırmalarla sertifikalandırılmaktadır. Yangın testleri sırasında elde edilen veriler, kapının yangına maruz kaldığında ne kadar süre ile bütünlüğünü koruyabileceğini ve ısı transferini sınırlandırabileceğini belirlemektedir. Bu nedenle, yangın kapılarının performans testleri yapılmalı, ilgili standartlara tam uyum sağlanmalı ve düzenli periyodik denetimler yapılmalıdır. Bu süreçlerin etkin bir şekilde Çizelge 3. Standart Sıcaklık ve Zaman Tablosu Zaman min. Fırın Sıcaklığı °C Zaman min. Fırın Sıcaklığı °C 0 5 10 15 20 30 45 60 20 576 678 738 781 842 902 945 90 120 150 180 210 240 300 360 1006 1049 1082 1110 1133 1153 1186 1214
RkJQdWJsaXNoZXIy MTcyMTY=