43 YANGIN VE GÜVENLİK • KASIM - ARALIK / 2025 MAKALE yalıtımını sağladığı anlamına gelmektedir. Yangın dayanım testi sonrasında test yapılan numunenin standartta belirtilen şekilde ölçüsü arttırılabilir. TS EN 16341 Standardında “Deney Sonuçlarının doğrudan uygulama alanı” bölümünde belirtilen ölçüde müsaade edilen değişiklik miktarı aşağıdaki değerleri sağlar ise Kategori B sınıfına dahil olur ve boyut artırımına müsaade edilir. Örneğin test numunesi 90 dakikalık test süresinde 100 dakikaya başarılı ulaştığında, yangın dayanım testi 10 dakika daha başarıyla devam ettiği için kapı ebatlarında standartta 90 dakika için yapılan ilgili maddede belirtilen boyut artırımları yapılabilir (Çizelge 2). Bütünlük, yangın sırasında kapının yapısal ve fiziksel bütünlüğünü ne kadar süre koruyabildiğini ifade etmektedir. Yangına maruz kalan tarafta oluşan alevlerin, sıcak gazların veya dumanın kapının yangına maruz kalmayan tarafına geçmemesi gerekmektedir. TS EN 13631 standardına (TS EN 1363, 2011) göre, bütünlüğün korunup korunmadığını belirlemek amacıyla üç temel test yöntemi uygulanmaktadır: 1. Sızıntı Testi (Flame Leakage Test): Yangın kapısı, yangın testine tabi tutulur ve yangına karşı davranışı gözlemlenir. Kapı elemanları arasındaki delikler oluşmuş ise numune üzerindeki kontrolünü sağlamak için Ø6 mm ve Ø25 mm çapında problar (tel veya çubuk formunda ölçüm aletleri) kullanılır. Eğer numune yüzeyinde Ø6 mm çapındaki prob kapıdan serbestçe geçebiliyor ise kapının bütünlüğü yetersiz kabul edilir. Ø25 mm çapında kullanılan problar ise kapı kanadı ve kasası arasındaki birleşim noktalarında, contalar üzerinde açıklık var ise kullanılır ve 25 mm’yi geçen açıklıklar yine bütünlüğü bozar. 2. Pamuk Tampon Testi (Cotton Pad Test): Belirli bir sıcaklık eşiği geçildiğinde, yangına maruz kalmayan tarafta pamuk tampon, yüzeye 30 saniye boyunca dokundurulur. Eğer pamuk tutuşmaya başlarsa, bütünlük kaybı gerçekleştiği kabul edilir. 3. Yapısal Deformasyon Testi (Structural Deformation Test): Test numunesinin yangına maruz kalmayan kısmında, 10 saniyeden uzun süre alev gözlemlenmesi durumunda kapının bütünlüğünün bozulduğu kabul edilir ve test başarısız sayılır. Yalıtım, bir yapı elemanının, yangına maruz kalan taraftan yangına maruz kalmayan tarafa doğru ısı transferini sınırlandırma yeteneğini ölçmektedir. Yangın kapılarının yalnızca alev ve duman geçişini engellemesi yeterli olmayıp, aynı zamanda yangına maruz kalmayan yüzey sıcaklığının güvenli sınırların altında kalması gerekmektedir. TS EN 13631 standardına göre yalıtım testi şu iki ölçüt doğrultusunda gerçekleştirilir: 1. Ortalama Sıcaklık Artış Limiti: Yangına maruz kalmayan taraftaki ortalama yüzey sıcaklığı 140°C’yi geçmemelidir. Bu sıcaklık sınırı aşıldığında yalıtım yeterli kabul edilmez. 2. Maksimum Noktasal Sıcaklık Artış Limiti: Çizelge 1. TS EN 13501-2, TS EN 1634-1 ve TS EN 1364-1 test kapsamları Standart Kodu Test Kapsamı TS EN 13501-2 Yapı elemanlarının yangın El (Bütünlük ve Yalıtım) performansını belirler. TS EN 1634-1 Kapının yangın sırasında bütünlüğünü ve yalıtımını belirlenen süre boyunca koruyup korumadığını ölçer. TS EN 1364-1 Yangın kapılarının duvar sistemleri ile bütünleşik test edilmesini ve yangına karşı dayanımının değerlendirilmesini içerir. Çizelge 2. Kategori B sınıflandırma süresi ve boyut artırımı için gereken en az süre Sınıflandırma Süresi, Dakika Deney Sonunda Boton Performans Kriterlerin Sağlandığını En Az Süre, Dakika 15 20 30 45 60 90 120 180 240 18 24 36 52 68 100 132 196 260
RkJQdWJsaXNoZXIy MTcyMTY=