42 YANGIN VE GÜVENLİK • KASIM - ARALIK / 2025 MAKALE sertliği gibi parametreler, bu bantların yangın güvenliği üzerindeki etkilerini belirleyen kritik faktörlerdir (URL1). Bu çalışmada üç yaygın şişen bant türü ele alınacaktır (Şekil 8): Sodyum Silikat Temelli Bantlar: • Hacimlerinin 10 katına kadar genişleyebilir. • Genellikle yangın contaları ve cam fitilleri gibi alanlarda kullanılır. • Tek yönlü genleşme özelliğine sahiptir. Grafit Temelli Bantlar: • 1520 katına kadar genişleme kapasitesine sahiptir. • Yangınla temas ettiğinde kabarcıklı, süngerimsi bir yapı oluşturur. Mono Amonyum Fosfat Temelli Bantlar: • 40 kata kadar genişleyebilir. • Yangın sırasında köpük benzeri bir yapı oluşturarak esnek bir bariyer sağlar. • Derz noktalarında ve kapı donanım koruma kitlerinde kullanımı yaygındır. Yangın kapılarında kullanılan şişen bantların, üretici tarafından belirtilen montaj talimatlarına uygun şekilde yerleştirilmesi büyük önem taşımaktadır. Bu süreçlerin doğru uygulanması, yangın anında kapının sızdırmazlık ve bütünlük performansını artırarak yangın güvenliğini üst seviyeye çıkarmaktadır. Tasarım bileşenleri içerisinde, yangın kapılarında kullanılan aksesuarlar ve donanımların doğru ve kapı ölçülerine uygun seçimi büyük bir öneme sahiptir. Yangın kapısı donanımları; menteşeler, kilitleme mekanizmaları, panik barları, kapı altı giyotin sistemleri ve kapı pompası gibi bileşenleri içerir. Bu donanımların her biri kapının yangın anındaki performansını doğrudan etkiler. Sadece işlevsellik açısından değil, aynı zamanda yangın anında kapının bütünlüğünü ve güvenliğini koruma açısından da kritik bir rol oynamaktadır. Yapı elemanlarının yangın performansları ve uyumlulukları TS EN 135012 standardında açıkça belirtilmiştir. Yangın kapıları teste tabi tutulduğunda standarda uygun tasarım bileşenleri de sınıflandırılır ve yukarıda belirtilen kapıya ait aksesuar ve bileşenler bir bütünlük oluştururlar. 3. YANGIN DAYANIKLILIK TESTLERİ VE SINIFLANDIRMA Yangın kapılarının yangına dayanım performansını belirlemek amacıyla uygulanan testler, Türkiye’de Avrupa standartları ile uyumlu hale getirilmiş olup TS EN 135012, TS EN 16341 ve TS EN 13641 gibi yönetmeliklere dayanmaktadır (Çizelge 1). Bu standartlar, bütünlük (E), yalıtım (I) ve ışınım (W) kriterleri altında yangın kapılarının test edilmesini ve belirli süreler boyunca yangına karşı dayanım göstermesini zorunlu kılmaktadır. Yangın kapıları, yangına dayanım süresi ve gösterdiği performansa göre sınıflandırılmaktadır. Taşıyıcı olmayan yapı elemanları grubuna giren yangın kapıları için bütünlük ve yalıtım kriterleri temel alınarak testler gerçekleştirilmekte ve akredite test merkezleri tarafından EI15, EI30, EI45, EI60, EI90, EI120, EI180 ve EI240 sınıflandırmalarla sertifikalandırılmaktadır. Örneğin, EI30 test sonucuna sahip bir yangın kapısı, 30 dakika boyunca bütünlüğünü koruyarak yangının diğer tarafa geçişini önlediği ve ısı Şekil 7. Çuhadaroğlu Intersecure DS92YD yangın kapısı sistemine ait kesit detayları Şekil 8. Sırasıyla Sodyum Silikat tabanlı, Grafit tabanlı ve mono amonyum fosfat tabanlı şişen bantlar (URL-1).
RkJQdWJsaXNoZXIy MTcyMTY=