45 YANGIN VE GÜVENLİK • EYLÜL - EKİM / 2025 ÇEVİRİ (4) Görüş Mesafesi Dağılımı Analizi Şekil 7, 30 m³/s, 40 m³/s ve 50 m³/s duman tahliye debilerinde, 100. saniyede tünelin boyuna orta kesitindeki görüş mesafesi dağılımını göstermektedir. Şekil 8 ise yangın yerinin sol ve sağında toplam 240 m mesafe boyunca, yerden 2 m yükseklikte (insan gözü seviyesinde) görüş mesafesi değişimini göstermektedir. Şekil 7’den anlaşılacağı üzere, üç farklı duman tahliye debisinin etkisi altında tünelde görüş mesafesinin yayılımı, yangın bölgesinin sol ve sağında 80 m içinde kalmaktadır ve görüş dağılımı, duman yayılım dağılımına yaklaşık olarak benzerlik göstermektedir. Yangın noktasına yakın dört egzoz menfezinin etkisiyle, tünelin orta ve alt kısmındaki görüş dağılımı dalgalı bir şekil göstermektedir. 40 m³/s duman tahliye debisinde görüş dağılımı kalınlığı, 30 m³/s ve 50 m³/s debilerine göre daha düşüktür. Şekil 8’e göre, üç tahliye debisinin etkisi altında, yangın yerinin sol ve sağında 40 m’lik mesafe içinde insan gözü seviyesindeki görüş mesafesi 10 m’yi geçmemektedir; yangın alanı yakınında yoğun duman birikimi nedeniyle görüş mesafesi neredeyse 0 m’ye kadar düşmektedir. 4. SONUÇLAR VE ÖNERILER (1) Farklı duman tahliye debileri, duman yayılımı ve personelin güvenli tahliyesi üzerinde büyük bir fark yaratmamış; esasen yangın bölgesi çevresindeki sıcaklık ve CO konsantrasyonu üzerinde daha fazla etkili olmuştur. Ekonomik açıdan değerlendirildiğinde, 40 m³/s tahliye debisi, 30 m³/s ve 50 m³/s’ye göre daha uygundur. (2) Egzoz menfezleri arasında belirli bir mesafe bırakıldığında, mekanik duman tahliyesi ile su sisi uygulamasının birlikte kullanılması, tünel iç sıcaklığını etkin biçimde düşürerek tahliye ve yangın söndürme için daha fazla zaman kazandırabilir. (3) Personelin güvenli tahliyesi için kullanılabilir süre; duman sıcaklığının, CO konsantrasyonunun ve görüş mesafesinin insan sağlığına zarar verecek kritik seviyelere ulaşması için geçen zaman dikkate alınarak belirlenebilir. n Şekil 6. İnsan gözü hizasında CO konsantrasyonunun zamana bağlı değişimi. Şekil 8. İnsan gözü hizasında zaman içinde görünürlük. Şekil 7. Tünelin uzunlamasına kesitindeki görüş dağılımı. KAYNAKLAR 1. Wang K, Hu J W and Chen R D 2023 A Study on the Evacuation of an Extra-Long Highway Tunnel Fire-A Case Study of Chengkai Tunnel Sustainability 15(6) 4865-4865 2. Guo C, Zhang T and Guo Q H 2023 Full-scale experimental study on fire characteristics induced by double fire sources in a two-lane road tunnel Tunnelling and Underground Space Technology incorporating Trenchless Technology Research 131 104768 3. Magdolenová Paulína 2021 CFD Modelling of High-Pressure Water Mist System in Road Tunnels Transportation Research Procedia 55 1163-1170 4. Cao Z M, Liu X and Chen J Z 2020 Research on Fire Smoke Controlling Effect of Submarine Road Tunnel Based on FDS IOP Conference Series: Materials Science and Engineering 741 012089 5. Peng J H, Huo D K and Yan T 2018 Study on Optimization of Semilateral Ventilation Mode of Fire in the Nantong Seyuan Road Tunnel Procedia Engineering 211 575-580 6. YU P, Yuan J P and Fang Z 2022 Research on the effect of lateral focused smoke evacuation in double-layer shield highway tunnels Fire Science and Technology 41(10) 1396-1400 7. Zhou J L 2022 Research on Smoke Prevention and Exhaustion of Highway Tunnels by Longitudinal Ventilation and Fine Water Mist (Shenyang: Shenyang Jianzhu University) 8. Li J M, Tu D K and Li Y F 2023 Smoke volume and smoke outlet arrangement of key smoke exhaust in tunnel fire Journal of Beijing Institute of Technology 49(03) 363-370 9. JTG D70-2-2014 Design Specification for Highway Tunnels 10. Cui Z 2018 Research on Fire Risk Evaluation and Smoke Control of Extra-long Highway Tunnel (Chang’an: Chang’an University)
RkJQdWJsaXNoZXIy MTcyMTY=