54 YANGIN VE GÜVENLİK • TEMMUZ - AĞUSTOS / 2025 MAKALE Şekil 6, beton kemere ait 3 nokta ve çelik zincire ait 5 noktada CFD analizi ile elde edilen sıcaklıkların zaman geçmişlerini göstermektedir. Beton sıcaklığının 550°C'nin üzerine çıktığı, çelik sıcaklığının ise 600°C'ye ulaştığı ve bu nedenle mekanik özelliklerde önemli bir bozulmaya yol açtığı görülmektedir. Zincir, önemli termal stres ve aşırı genleşme nedeniyle, sütunun çökmesine ve ardından tüm çatının çökmesine neden olan bir yer değiştirmeye maruz kaldı. Aslında, kirişlerin elastik teorisini kullanarak kolon tepesinin yer değiştirmesinin ve dolayısıyla buna karşılık gelen eğilme momentinin ne olduğunu değerlendirmek mümkündür: Burada ν, kolon tepesinin yatay yer değiştirmesi, E elastisite modülü, J atalet momenti ve L kolon uzunluğudur. Denklem (2) kullanılarak, bu değer, Şekil 7'de bildirilen kolon kapasitesini temsil eden dirençli eğilme momenti ile karşılaştırılabilir. Bu durumda, yapının çökmesi yangının başlamasından yaklaşık 26 dakika sonra gerçekleşmiş olmalıdır. 6. KARAR Bu çalışmanın amacı, bir sanayi deposunda meydana gelen yangının etkilerini analiz etmek ve özellikle gerçek yangın senaryosunun CFD simülasyonundan kaynaklanan gerilmeleri dikkate alarak çökme mekanizmasını belirlemekti. Simüle edilen sıcaklık-zaman geçmişine göre, yangının tam gelişme (flashover) aşamasına ulaşması 25 dakika sürmektedir. Yüksek sıcaklıklara ulaşılmakta, ancak bu sıcaklıklar yalnızca sınırlı bir süre boyunca korunmaktadır. Analizlerden elde edilen bulgulara göre, termal gerilmeler nedeniyle zincir, kemer içindeki işlevini artık yerine getirememektedir. Bu durum, kolonları yıkabilecek düzeyde uç nokta yer değiştirmelerine yol açmaktadır. Binanın yaklaşık 50 yıl önce tasarlanmış olması, herhangi bir yapısal yedekleme (bir işlevi yerine getirecek alternatif yollar) veya sağlamlık (robustluk) içermediğini göstermektedir. Yapının kilit elemanı olan zincirin işlevini yitirmesi, kemerin itmesini karşılayacak başka bir sistemin bulunmaması anlamına gelmekte ve bu da doğrudan çökmeye neden olmaktadır. n Şekil 5. Yangın gelişmeleri. Şekil 7. Yangın yükü ile oluşan eğilme momenti ile dirençli eğilme momenti arasındaki karşılaştırma. KAYNAKLAR - Li M., Qian C., Sun W. 2004 Mechanical properties of highstrength concrete after fire. Cement and concrete research, 34. doi:10.1016/j.cemconres.2003.11.007, 1001–1005 pp. - McGrattan K., McDermott R., Weinschenk C., Overholt K., Hostikka S., Floyd J. - Fire Dynamics Simulator Technical Reference Guide - National - nstitute of Standards and Technology, Gaithersburg, Maryland, USA, and VTT Technical Research Centre of Finland, Espoo, Finland, sixth edition, September 2013. - NTC18 – Ministero delle Infrastrutture e dei Trasporti, (2018). Norme tecniche per le costruzioni in Italian. - UNI EN 1992-1-2:2005 - Eurocode 2 - Design of concrete structures - Part 1-2: General rules - Structural fire design - Stochino F. 2016. RC beams under blast load: Reliability and sensitivity analysis. Engineering Failure Analysis, 66. doi: 10.1016/j.engfailanal.2016.05.003, 544–565 pp.
RkJQdWJsaXNoZXIy MTcyMTY=