42 YANGIN VE GÜVENLİK • TEMMUZ - AĞUSTOS / 2025 orman yangınlarıyla mücadelede kullanılan personel, araç-gereç ve taşıtların yeterlilik durumuna ve dördüncü bölümde kişisel koruyucu ekipmanlar ile iş kazasına yer verilmiştir. Sorular, dokuz dereceli Likert ölçeği doğrultusunda yanıtlanmıştır. Bu ölçekte 1, tamamen yetersiz/hiç katılmıyorum; 3, çok az yeterli/katılıyorum; 5, orta düzeyde yeterli/katılıyorum; 7, çok yeterli/katılıyorum; 9, tamamen yeterli/katılıyorum anlamına gelmektedir. 2-4-6-8 ise bir önceki ile bir sonraki ifadelerin orta değerleridir. Anket çalışması için örnek büyüklüğünün belirlenmesinde ana kütle büyüklüğü bilinen olasılığa bağlı örnek büyüklüğü belirleme formülü kullanılmıştır [21]. Formülde n, örnek büyüklüğünü; N, ana kütle büyüklüğünü (2022 yılında 675 orman yangını müdahale işçisi (şoförler dahil) [22]); p, ölçülmek istenen özelliğin ana kütle içerisinde bulunma olasılığını (p=0,5); q, ölçülmek istenen özelliğin ana kütle içerisinde bulunmama olasılığını (q=0,5); Z, güven katsayısını (%95 güven düzeyi için Z=1,96); d, kabul edilen örnekleme hatasını (0,10) ifade etmektedir. Buna göre, örnek hacmi en az 84 kişi olarak hesaplanmıştır. Orman yangınlarıyla mücadelede işçiler, gözetleme, haberleşme ve müdahale faaliyetlerinde görev yapmaktadır. Müdahale faaliyetlerinde kara ekiplerinde görevli işçiler, arazöz ekipleri, yer ekipleri, ilk müdahale aracı, su ikmal aracı ve iş makinalarında (dozer, greyder vb.) görev yaparlar. Anket çalışması, İzmir Orman Bölge Müdürlüğüne bağlı Akhisar, Bayındır, Bergama, Gaziemir, Gördes, İzmir, Manisa ve Soma Orman İşletme Müdürlüklerinde kara ekiplerinde görevli işçiler ile 2022 yılında yapılmıştır. Çalışmaya, orman yangınlarıyla mücadelede görevli 144 işçi personel (99 orman yangın işçisi, 20 ilk müdahale aracı şoförü ve 25 arazöz şoförü) katılmıştır. Vücut kitle endeksi (VKİ), yetişkin bir insanın ağırlığının, boyuna göre normal olup olmadığını gösteren bir parametredir. Çalışmada, yangın işçilerinin VKİ değerleri hesaplanmıştır. VKİ, vücut ağırlığının boy uzunluğunun karesine bölünmesiyle (kg/m²) hesaplanmaktadır. VKİ değerleri, zayıf (15< VKİ <20), normal kilo, aşırı kilo (24.9< VKİ <30), I. sınıf obez (29.9< VKİ < VKİ <40), III. sınıf obez (VKİ ≥40) olmak üzere altı grupta ele alınmaktadır [23, 24]. 3. BULGULAR Orman yangın işçilerinin tanımlayıcı istatistiki bilgileri, Tablo 2’de sunulmuştur. Buna göre, çalışmaya katılanların %68,8’i yangın işçisi, %31,2’si ilk müdahale aracı şoförü veya arazöz şoförüdür. Şoförlerin %55,6’sı arazöz şoförü, %44,4’ü ise ilk müdahale aracı şoförüdür. En genci 18, en MAKALE Yangın İşçisi Şoför Genel N % N % N % Sıklık 99 68,8 45 31,2 144 100 Yaş (Ort.) 34,2 41,4 36,4 En Küçük 18 31 18 En Büyük 63 55 63 Eğitim İlkokul 25 25,3 13 28,9 38 26,4 Ortaokul 18 18,2 15 33,3 33 22,9 Lise 41 41,4 16 35,6 57 39,6 Ön lisans 13 13,1 1 2,2 14 9,7 Lisans 2 2,0 - - 2 1,4 Medeni Durum Evli 51 51,5 41 91,1 92 63,9 Bekar 48 48,5 4 8,9 52 36,1 Görev süresi 9,4 - 13,7 - 10,7 - Min. 1 - 2,0 - 1 - Maks. 35 - 33,0 - 35 - Boy 174,7 - 175,4 - 174,9 - Min. 156 - 160 - 156 - Maks. 192 - 193 - 193 - Kilo 78,4 - 83,2 - 79,9 - Min. 45 - 55,0 - 45 - Maks. 104 - 107,0 - 107 - VKİ 25,7 - 27,0 - 26,1 - Zayıf (15< VKİ <20) 2 2,0 1 2,2 3 2,1 Normal kiloda (19,9< VKİ <25) 45 45,5 9 20,0 54 37,5 Aşırı kilolu (24.9< VKİ <30) 43 43,4 30 66,7 73 50,7 I. sınıf obez (29.9< VKİ <35) 7 7,1 4 8,9 11 7,6 II. sınıf obez (34.9< VKİ <40) 2 2,0 1 2,2 3 2,1 III. sınıf obez (VKİ ≥40) 0 0,0 0 0,0 0 0,0 Tablo 2. Katılımcıların tanımlayıcı istatistikleri
RkJQdWJsaXNoZXIy MTcyMTY=