38 YANGIN VE GÜVENLİK • TEMMUZ - AĞUSTOS / 2025 yerleştirildiği tespit edilmiştir (Şekil 5b). Hafif hasarlı çelik kaplamalı cephelerde olduğu gibi, çelik kaplamalı çatılarda da yalnızca hasarlı kaplamalar aynı malzemeyle değiştirilmiştir. Tamamen hasar gören çatılarda ise, çoğu durumda çelik kaplama, PIR veya PUR çekirdekli sandviç panellerle değiştirilmiştir. Yangın sonrası çatılarda PIR ve PUR çekirdekli sandviç panellerin yaygın olarak kullanılmasına rağmen, bazı binalarda kayalık yün çekirdekli sandviç paneller veya iki çelik kaplama arasına kayalık yün battaniye yerleştirilen çözümler de tercih edilmiştir. Taş düz çatılar ise aynı şekilde korunmuştur. Dış alanlarda ise, çoğu endüstride yanıcı malzemelerin (ör. ahşap veya yan ürünleri) hâlâ depolandığı, ancak bazı yerlerde iyileştirmeler yapıldığı, malzeme yığınlarının daha küçük tutulduğu ve genelde üzerlerinin kapatıldığı görülmüştür. Yangınlardan sonra ayrıca, çim ve ince orman yakıtlarının büyümesini engellemek için zemin su yalıtım uygulamalarının arttığı tespit edilmiştir. 4. SONUÇLAR Sanayi binalarının, Kırsal-Sanayi Arayüzü (WUI-Ind) bölgelerinde orman yangınlarına karşı direncini artırmak için yapılması gereken çok şey vardır. Yangından önce sanayi binalarında az kullanılan, yangına maruz kaldığında zayıf performans gösterdiği bilinen malzemelerle hasarlı binaların onarılması ve yeniden inşa edilmesi, bu malzemelerin yangın davranışları hakkında yeterli farkındalık olmadığını ve buna önem verilmediğini göstermektedir. Bu binaların WUI-Ind içinde yer almasının getirdiği riskler genelde göz ardı edilmiştir. Bazı yeniden inşa edilen binalarda ise, bu tehlikenin tekrar yaşanabileceği kabul edilmiş ve iç mekânları korumak için daha iyi yangın davranışına sahip malzemeler kullanılmıştır. Dış depolama alanları hâlâ çözülmesi gereken bir sorundur; çünkü bazı alanlarda yangın tespiti ve söndürme ekipmanları eksiktir ve bu durum yangının büyümesini engellemek açısından olumsuz etki yaratır. Ayrıca, depolanan malzeme yığınlarının boyutları hâlâ büyük olup, yakıt ayrımı ve yangın yükü azaltılması için küçültülmesi gerekmektedir. Bu nedenle, Portekiz’in tarihsel olarak orman yangınlarına eğilimli bir ülke olması sebebiyle, Avustralya Standardı AS 3959’a benzer bir bölümün Portekiz Yangın Güvenliği Yönetmeliği’ne dahil edilmesi önerilmektedir. Bu bölüm, özellikle Kırsal-Sanayi Arayüzündeki (WUIInd) binalarda orman yangını riskini ele alacak, sanayi binalarının dayanıklılığını artıracak ve yangın sonrası hızlı bir şekilde tekrar faaliyete geçmelerini sağlayacaktır. n den inşa edildiği veya onarıldığı görülmüştür. Yeniden inşa edilen binalarda çoğunlukla çelik taşıyıcı sistemler kullanılmıştır (Şekil 4a). Ağır hasar almış betonarme yapılar yıkılarak aynı tür yapılarla veya prefabrik betonarme sistemlerle yeniden inşa edilmiştir (Şekil 4b). İncelenen sanayi bölgelerinde yangın öncesinde prefabrik betonarme yapılar neredeyse hiç yokken, yalnızca bazı hafif beton döşemelerde ön gerilmeli prefabrik kirişler kullanılmıştır. Hafif yangın hasarına uğrayan betonarme yapılar, taşıyıcı kapasitelerini geri kazanmak amacıyla çimento harçlarıyla onarılmıştır. Yangından etkilenen ahşap taşıyıcı sistemli binalardan yalnızca biri aynı tür yapı ile yeniden inşa edilmiştir. Cephe duvarlarında, hafif hasar gören binalarda çelik kaplama kullanımı yaygındı (Şekil 5a); çünkü bu malzeme orijinal olarak da kullanılmıştı. Tamamen tahrip olan çelik kaplamalı binalarda ise, yerlerine poliüretan (PUR) veya poliizosiyanürat (PIR) çekirdekli sandviç panellerin konduğu görülmüştür. Bu sandviç paneller genellikle, forklift darbelerine karşı koruma sağlamak amacıyla ortalama iki metre yüksekliğinde iç kısımda beton blok duvarla birlikte kullanılmıştır. Yangından önce poliüretan çekirdekli sandviç panellerle kaplı bir binanın cephesinde, yangın sonrası kayalık yün (rockwool) çekirdekli sandviç panellerin kullanıldığı tek bir örnek de bulunmuştur. Ayrıca, kısmen hasar almış kil tuğla duvarlı bir binada, onarılan duvarların üzerine poliüretan çekirdekli sandviç panellerin ÇEVİRİ (b) Şekil 4. Yeniden inşa edilen binalar a) Çelik yapı, b) Önceden dökülmüş beton yapı (a) Şekil 5. Yangından sonra cepheler a) çelik kaplamanın tek noktadan onarımı b) Onarılan duvarların üzerine PUR sandviç panellerin montajı (b) (a)
RkJQdWJsaXNoZXIy MTcyMTY=