52 YANGIN VE GÜVENLİK • MAYIS - HAZİRAN / 2025 RAPOR GENEL DEĞERLENDIRME Kimya Mühendisleri Odası İstanbul Şubesi olarak mesleki bilgi ve deneyimimiz doğrultusunda, yangın ve patlamalar konusunda kamuoyunu bilgilendirme sorumluluğumuz bulunmaktadır. 2024 yılında yaşanan yangın ve patlamalar; şehir, firma, kayıp, fabrika türü, sektör ve oluş şekillerine göre incelenmiştir. Ekteki tabloda görüldüğü üzere, kazaların nedenleri ve firma isimleriyle ilgili medyada ciddi bilgi eksiklikleri bulunmaktadır. Bu nedenle, olayların sebepleri ve firma ölçeklerine dair kapsamlı değerlendirme yapılamamaktadır. TESPITLER Araştırma sürecinde yangın ve patlama yaşandığı tespit edilen 720 firmadan yalnızca268’inin (%37) ismine ulaşılabilmiştir. Firma isimlerinin basında yer almaması çeşitli soru işaretleri doğurmaktadır. Ticari itibar kaygısıyla yapılan bu tutum, firmaların gerekli önlemleri almasını engelleyebilir niteliktedir. İstanbul gibi büyükşehirlerde, yangın ve patlamaların artık yerleşim alanlarının hemen yanında hatta içinde bulunan tesislerde meydana gelmesi, plansız sanayileşme ve yerleşim nedeniyle kent halkı için ciddi bir risk oluşturmaktadır. Yakın tarihte, 6 Şubat 2023’teyaşanan Kahramanmaraş merkezli deprem sonrası İskenderun Limanı’nda çıkan ve günlerce söndürülemeyen yangın da bu riskin somut bir örneğidir. Olası Marmara Depremi düşünüldüğünde, bölgedeki sanayi tesislerinin yoğunluğu dikkate alınarak, deprem sonrası oluşabilecek kimyasal tehlikelere karşı gerekli hazırlıkların yapılması elzemdir. Bu kapsamda, Kimya Mühendisleri Odası İstanbul Şubesi olarak 2024 yılı içinde hazırladığımız “İstanbul’da Deprem Sonrası Kimyasallardan Kaynaklanacak Tehlikelere Karşı Rapor” ile kamuoyunu uyarmış bulunmaktayız. Sanayinin yoğun olduğu deprem bölgelerinde; olası büyük yangın ve patlamaların etkisinin azaltılması ve önlenmesi adına kamu kurumlarının çalışmalarını hızlandırması gerekmektedir. 2024 yılında yaşanan 720 yangın ve patlamanın 134’ü Organize Sanayi Bölgelerinde (OSB), 19’u OSB dışındaki sanayi bölgelerinde gerçekleşmiştir. 340 olayın yeri tam olarak belirlenemezken, 227’si sanayi dışı alanlarda meydana gelmiştir. Bu durum, özellikle kentle sanayinin iç içe geçtiği İstanbul gibi şehirlerde yaşam alanlarını ve ekolojik dengeyi ciddi şekilde tehdit etmektedir. Daha önceki açıklamalarımızda da vurguladığımız gibi; riskli üretim tesislerinin OSB’lerde toplanması ve yaşam alanlarının içinde yer almaması gerekmektedir. OSB’ler kurulurken, bölgenin halk sağlığı, çevresel sürdürülebilirlik ve lojistik kapasitesi dikkate alınmalı; karar süreçlerine meslek odaları, bölge halkı ve sivil toplum kuruluşları dâhil edilmelidir. Aynı zamanda OSB’ler, yetkili kurumlar tarafından etkin şekilde denetlenmelidir. Basına yansıyan bilgiler incelendiğinde, yangın ve patlamaların çoğunun; elektrik tesisatındaki sorunlar, kapalı alanlardaki uygunsuz çalışmalar, ekipman aşırı ısınması, yanıcı maddelerin usule aykırı depolanması, açık alevle çalışma kurallarına uyulmaması ve periyodik bakımların ihmal edilmesi gibi önlenebilir nedenlerden kaynaklandığı görülmektedir. Endüstriyel yangınlarda, çalışanlar Acil Durum Planı’na uygun davranmalı ve hızla toplanma alanlarına yönelmelidir. İçeride mahsur kalanların kurtarılması, yalnızca eğitimli ekipler ve itfaiye personeli tarafından yapılmalıdır. Yangınların hızla yayılma, patlama ve zehirli, boğucu gazların ortaya çıkması riski taşıdığı unutulmamalı; müdahalede bulunacak ekipler, önce kendi güvenliklerini sağlamalıdır. 2024 Yılındaki Endüstriyel Yangın ve Patlamaların Oluş Biçimleri (Bilinmeyenler Hariç)
RkJQdWJsaXNoZXIy MTcyMTY=