Yangın ve Güvenlik Dergisi 233. Sayı (Eylül 2022)

42 YANGIN ve GÜVENLİK • Eylül / 2022 devreye sokmanın daha iyi olacağını göstermiştir. Duma- nın platforma yayılmasını önlemek için PED’lerle birlikte duman perdelerinin kullanılması halinde, optimizasyon stratejisinin PSD’ler ve PED’ler için de benzerdir. PSD’nin bir metro istasyonunun mekanik duman egzoz sistemi üzerindeki etkisi, Li ve Zhu’nun da hedefiydi [41]. Çalışmalarında, yangın platformun ortasında başlar ve nümerik analiz sonuçları, platformun her iki yanında açık PSD’lerin mekanik duman egzoz sisteminin etkinliğini art- tırıp platformdaki sıcaklığı azaltarak abonman sahiplerinin güvenli tahliyesi için daha uygun koşullar hazırladığını göstermektedir. Hu ve diğerleri [42], platformun yanında duran ve yanmakta olan bir treni içeren bir senaryo için tünel ray hattı egzoz sistemi ve platform havalandırma sisteminin en etkin işbirliği şeklini incelediler. Ray hattı ve platform birbirinden PSD’lerle ayrılmaktadır ancak senaryo ve yolcuları trenden tahliye etme ihtiyacı göz önünde bulun- durulduğunda, simülasyonlarda kapılar sürekli olarak açık tutulmuştur. Yazarlar, platformdaki duman sıcaklığı dağılımını ve görüş netliğini analiz etmiş ve karşılaştırmış ve en iyi çözümün platformun hat üzeri egzoz sistemini ve duman egzoz sistemini devreye sokarken platform altı egzoz sisteminin devre dışı bırakılması olduğu sonucuna varmışlardır. Wang ve diğerleri [43], platformda yangın çıkması halinde PSD’lerin duman tahliyesi üzerindeki etkilerini incelemiştir. Bu sebeple, platformda farklı yangın yerleri ve farklı mekanik duman çıkarma işletim yöntemleriyle ile ilişkilendirilen 24 adet PSD anahtar durumunu test ettiler. Bu nümerik simülasyonların sonunda, yangının kaynağı ve yangın evresinin aşamasına bağlı olarak uygulanabilecek ısmarlama çözümler sundular. PSD’lerin tahliye süresi üzerindeki direkt etkisini, bir metro istasyonunda 3 aşamada Roh ve diğerleri [44] ince- lemiştir. Bir metro tren yangının PSD’lerin ve havalan- dırmanın yolcuların hayat güvenlikleri üzerindeki etkisini hesaplamak için yangın ve tahliye simülasyonları gerçek- leştirdiler ve, aksi senaryoyla karşılaştırıldığında, PSD’lerin kullanılması halinde mevcut tahliye süresinin 350 saniye arttığı sonucuna vardılar. Tahliye için mevcut süre, tahliye yollarında yaşanılamaz koşullar oluşana kadar geçen süre olarak düşünülür. PSD’lerin doğal havalandırma stratejilerinde kullanımı düşünüldüğünde, Wu ve diğerleri [45], metro istasyonunda baca etkisini güçlendirmek ve en iyi duman akış yollarını oluşturmak için tüm PSD’lerin kapatılması gerektiği sonu- cuna vardılar. Bunun sebebi, aksi taktirde platform duman tabakasında ihtiyaç duyulan negatif basıncın tünelden tedarik edilen fazladan hava nedeniyle azalması ve baca etkisinin azalmasıdır. Jung ve diğerleri [46], PSD’lerin bulunduğu bir metro istasyonunda en uygun duman kontrol ve ısı giderme sistemi çalışmasının nümerik analizini gerçekleştirmiştir. Her bir alan için fanların çalışma koşullarını ve PSD’lerin durumunu (açık ya da kapalı) değiştirerek sekiz senaryoyu analiz ettiler ve ısı ve zararlı gaz akışının fanların ve yeraltı metro istasyonundaki PSD’lerin çalışma koşulları tarafın- dan kontrol edilebileceği sonucuna vardılar. Bu konu hakkında son cümle olarak, literatürde PSD/ PED sistemlerinin bulunduğu bir metro istasyonundan duman tahliyesine odaklanan az sayıda makale olduğu tespit edilmiştir. Bunların çoğunluğu ana çalışma tekniği olarak nümerik simülasyona dayanmaktadır. Bu amaç için en yaygın olarak kullanılan yazılım, yapılandırılmış ızgara ve LES türbülans modeli kullanan Yangın Dinamiği Simülasyonudur (9 makaleden 7’si). Bu nümerik çalışmaların yarısından fazlası doğrulanmamıştır. İki araştırma, sonuçlarını analitik formüllerle elde edilen sonuçlarla karşılaştırmıştır ve bir tanesi, küçük ölçekli bir deney aracılığıyla elde edilen sonuçlarla doğrulanmıştır. 4. SONUÇLAR Nümerik analiz, özellikle deneylerin özel koşulların uygulamaya konulmasını gerektirdiği durumlarda çok faydalı bir araştırma yöntemidir (neredeyse sürekli olarak yolcular tarafından kullanılan ve karışık havalandırma sistemlerine sahip büyük yeraltı yapıları). Nümerik sonuç- ların tam ölçekli ve küçük ölçekli deneylerle sürekli surette doğrulandığını ve analitik sonuçlarla da uyumlu oldukla- rını düşündüğümüzde, kamu binalarının yangın güvenliği tasarımı alanında daha başka çalışmalarda kullanılabilir- ler. Sonuçların tren tünelleri, otomobil tünelleri, metro tünelleri gibi çok sayıda uygulamalardaki yangın güvenliği önlemlerini (acil durumlarda duman havalandırmasına ilişkin) iyileştirmek için faydalı olduğundan, tünellerdeki yangınların parametrelerini incelemek için pek çok nüme- rik çalışma gerçekleştirilmiştir. Aynı zamanda, PSD/PED sistemlerinin bulunduğu metro istasyonlarından dumanın tahliyesi hakkında litera- türde nispeten az araştırma bulunmuştur. Yine de, PSD/ PED sistemlerinin bulunduğu modern metro ağlarının sayısı dünya çapında sürekli olarak artmakta olduğu için, bu alanda daha fazla çaba gösterilmelidir. Ayrıca, metro istasyonlarındaki yangınlar ve diğer üzücü olaylarla ilgili sorunlar çok sayıda zayiata sebep olabilir. Dolayısıyla, PSD/PED sistemlerine dayanan çözüm bu durumlarda önemli ölçüde yardımcı olabilir. ÇEVİRİ MAKALE