Yangın ve Güvenlik Dergisi 232. Sayı (Temmuz-Ağustos 2022)

40 YANGIN ve GÜVENLİK • Temmuz-Ağustos / 2022 için sabit veya portatif CO izleme sistemi temin edilmelidir. Toz Bastırma ve Kontrolü Kömür işlemeden dolayı oluşan kömür tozu bir yangın veya patlama riskini kapsamaktadır ve bu durum aşağıdaki metotlardan biriyle kontrol altına alınabilir: • Toz toplama sistemi, • Toz bastırma sistemi, • Kömür işleme yerlerinde yapılan rutin temizlik. Toz bastırma sistemleri genellikle kömür hazırlama işlemi sırasında toz oluşumunun azaltılması için su spreyi, bağlayıcılar, yüzey aktif maddelerden oluşur. Su spreyi sistemi kömürün bir konveyörden diğer konveyöre aktarıl- dığı noktalarda uygulanmaktadır. Toz kollektörleri dışarda bulundurulmalıdır. Temizleme işlemiyle ilgili olarak toz- ların kuvvetli bir biçimde süpürülmesi patlayıcı ortama neden olabileceğinden tercih edilmemelidir. Toz barındı- ran tehlikeli bölgeler için onaylı portatif veya sabit vakumlu temizleyiciler kullanılmalıdır. Kömür Konveyörleri Konveyör bandı yanmaya dirençli bir malzemeden yapılmalıdır. Konveyörlerde, bant hızının azalması (%20 'den fazla) durumunda otomatik durdurma sistemi devreye girmelidir. Hidrolik sistemlerde yangını geciktirici onaylı hidrolik akışkanlar kullanılmalıdır. Yabancı maddeler kömür akışını engelleyerek öğütücülere ve besleyicilere tehdit oluşturmakta veya ark oluşumuna sebebiyet vererek kömür tozu hava karışımlarının tutuşmasına neden olmak- tadır. Kömür hazırlama prosesinde bu yabancı maddelerin uzaklaştırılması gerekmektedir. Kömür Taşıma ve işleme Binaları Kömür taşıma ve işleme yapıları yanmaya dirençli malzemelerden olmalıdır. ısıtma sistemi gerektiren alan- larda kullanılacak ısıtıcılar tehlikeli alanlar için onaylı olmalıdır. Kömür işleme mahallerinde kullanılan elektrikli ekipmanlar onaylı olmalıdır. Enerji üretimi için kritik öneme sahip kömür işleme alanları sprinkler sistemi veya su sprey sistemiyle korunmalıdır. Sprinkler sistemi tasarım kriterleriyle ilgili olarak yoğunluk minimum 10.2 lt/dk.m 2 ve operasyon alanı 232 m 2 değerleri dikkate alınmalıdır. Su sprey sistemi için de tasarım kriterleri aynıdır. Kömür konveyör sistemleri de enerji üretimi için büyük önem taşımaktadır. Bu sistemler için sprinkler sistemi veya su sprey sistemi uygulanabilir. Yoğunluk minimum 10.2 lt/ dk.m2 ve kapalı alanlar için operasyon alanı 186 m 2 olarak seçilmelidir veya konveyörün 30 m'lik bölümü dikkate alın- malıdır. Su sprey sistemiyle ilgili "NFPA 15, Standard for Water Spray Fixed Systems for Fire Protection" standardı baz alınmalıdır. Sprinkler sistemlerinin uygulamasında obstrüksiyon- lardan dolayı problem yaşanıyorsa, konveyörün üst ve alt noktalarına nozul yerleşimi yapılarak su sprey sistemi tercih edilmelidir. Sprinkler sistemi veya su sprey sistemi devreye girdiğinde konveyör bandı durmalıdır. Sistem kontrol vanaları tehlikeli alanlardan uzak olmalıdır. Buhar Jeneratörü Çok yakıtlı brülörlü kazanlar sprinkler sistemi, su sprey sistemi, köpüklü söndürme sistemlerinden biriyle korun- malıdır. Kazanlarla ilgili sprinkler veya su spreyi sistemleri için 10.2 lt/dk.m 2 yoğunluk ve operasyon alanının korunan alana eşit olduğu tasarım kriterleri baz alınmalıdır. Kömür Değirmenleri Yangın ve patlama tehlikesi oluşturacak karbon monok- sit gazıyla ilgili algılama sistemi düşünülmelidir. Baca Gazı Cebri Draft ve Baca Gazı Geri Besleme Fanları Buharla çalışan fanlar yağlama hatlarını, yatakları ve yağ haznelerini örtmelidir. Kazayla yataklara ve sıcak türbin parçalarına su boşalması durumu engellenmelidir. Gerekiyorsa bu kısımlar metalik malzeme kullanımıyla gövde izolasyonu sağlanarak korunmalıdır. Cebri draft fanlarında yağ tutan ekipman yüzeylerine su spreyi sistemi, tasarım yoğunluğu 10.2 lt/dk.m2 alınarak uygulanmalıdır. Elektrostatik Filtre Elektrostatik filtreler yangın anında oluşan ısıdan zarar görebilir. Yüksek sıcaklıklar, verimin düşmesine neden ola- cak filtre pla- kalarının hasarına sebep olur. Tam yanmamış katı ve sıvı ürünler plaka yüzeyinde birikebilir. Meydana gelebilecek bir kıvılcım filtrede yangına neden olabilir. Kanal giriş ve çıkışlarında ısı algılayıcılar yer almalıdır. Trafo-doğrultucu ekipmanları kuru tip olmalı veya yüksek tutuşma noktasına sahip yalıtım sıvıları kullanılmalıdır. ilaveten su sprey sistemi, tasarım yoğunluğu 10.2 lt/dk.m 2 alınarak ekipman grubunun çıplak yüzeyine uygulanma- lıdır. Sprinkler sistemi, operasyon alanı 325 m 2 ve tasarım yoğunluğu 10.2 lt/dk.m 2 alınarak uygulanabilir. Temizleyiciler ve Egzoz Kanalları Temizleyiciler baca gazı kükürtsüzleştirme prosesinin TEKNİK